Dị ứng nước mưa là gì? Những thông tin cần biết

Dị ứng nước mưa là dạng mề đay rất hiếm sau khi tiếp xúc nước, đặc biệt thường gặp ở những người có cơ địa dị ứng hoặc nhạy cảm với thay đổi thời tiết. Hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách xử trí đúng cách sẽ giúp người bệnh phòng ngừa hiệu quả, giảm thiểu các đợt bùng phát và bảo vệ làn da. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp đầy đủ thông tin cần thiết về tình trạng dị ứng nước mưa mà bạn nên biết.

Dị ứng nước mưa là gì?

Dị ứng nước mưa là một phản ứng hiếm gặp của cơ thể, xảy ra khi da tiếp xúc với nước mưa và xuất hiện các triệu chứng như nổi mẩn đỏ, ngứa, rát, hoặc nổi mề đay. Tình trạng này thường bị nhầm lẫn với các bệnh da liễu thông thường, nhưng thực chất có thể liên quan đến hiện tượng mề đay do nước (aquagenic urticaria) – một rối loạn da hiếm gặp khiến người bệnh dị ứng với bất kỳ loại nước nào, kể cả nước sạch.

Tuy nhiên, trong trường hợp cụ thể là nước mưa, nguyên nhân gây phản ứng thường không xuất phát từ bản thân nước, mà từ các tạp chất, hóa chất, hoặc vi sinh vật có trong nước mưa, đặc biệt ở khu vực ô nhiễm không khí cao. Những chất này có thể kích thích hệ miễn dịch, gây ra phản ứng viêm tại chỗ khi tiếp xúc với da.

Dị ứng nước mưa không phải là một bệnh truyền nhiễm, nhưng có thể gây khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt nếu không được nhận diện và xử lý đúng cách. Các triệu chứng thường xuất hiện trong vòng vài phút sau khi tiếp xúc và có thể kéo dài hàng giờ đồng hồ nếu không được làm sạch hoặc điều trị thích hợp.

Biểu hiện cho thấy bạn đang bị dị ứng nước mưa

Dị ứng nước mưa là phản ứng da liễu xảy ra khi da tiếp xúc với các tạp chất và chất gây kích ứng có trong nước mưa. Các triệu chứng có thể xuất hiện ngay sau khi tiếp xúc hoặc trong vòng vài phút, và thường biểu hiện rõ rệt trên bề mặt da:

• Nổi mề đay hoặc phát ban dạng chấm nhỏ (1-3 mm): Đây là triệu chứng phổ biến nhất. Vết mề đay thường xuất hiện rải rác hoặc thành mảng tại vùng da tiếp xúc với nước mưa, gây cảm giác ngứa rát.
• Mẩn đỏ theo đám: Da có thể xuất hiện các đám đỏ kích thước không đều, thường kèm theo ngứa, nóng rát, nhất là ở vùng cổ, mặt, cánh tay và chân.
• Nổi mụn nước li ti: Ở những trường hợp tiếp xúc với nước mưa ô nhiễm, da có thể nổi mụn nước nhỏ. Khi mụn vỡ, dễ gây lây lan sang vùng da lân cận và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.
• Triệu chứng toàn thân (rất hiếm gặp): Trong các trường hợp hiếm, người bệnh có thể xuất hiện các biểu hiện như khó thở, thở rít (wheezing), tức ngực hoặc phù môi và mắt, đây là dấu hiệu có thể gợi ý phản ứng quá mẫn nghiêm trọng. Tuy nhiên, các triệu chứng như buồn nôn, đau đầu hoặc sốt nhẹ thường không đặc hiệu và ít khi liên quan trực tiếp đến dị ứng do nước mưa. Những biểu hiện toàn thân này cần được theo dõi chặt chẽ, đặc biệt nếu kéo dài hoặc có xu hướng nặng dần.

Thông thường, các triệu chứng trên da sẽ giảm trong vòng 30–60 phút sau khi ngừng tiếp xúc và làm sạch da đúng cách. Nếu các biểu hiện không thuyên giảm, lan rộng hoặc đi kèm triệu chứng toàn thân, người bệnh nên đến khám tại cơ sở y tế chuyên khoa để được đánh giá và xử trí kịp thời.

Nguyên nhân gây dị ứng nước mưa

Dị ứng nước mưa không phải do bản thân nước gây ra, mà chủ yếu bắt nguồn từ các tạp chất và chất ô nhiễm có trong nước mưa. Khi mưa rơi, nó cuốn theo nhiều thành phần từ không khí, bao gồm:

• Chất ô nhiễm không khí: Các hạt bụi mịn (PM2.5, PM10), khí thải công nghiệp, khói xe, sulfur dioxide (SO₂), nitrogen dioxide (NO₂) có thể hòa tan vào nước mưa, tạo ra các hợp chất gây kích ứng da.
• Phấn hoa và bào tử nấm: Những chất này có thể bay lơ lửng trong không khí và bị nước mưa mang xuống, gây phản ứng dị ứng ở người nhạy cảm.
• Vi sinh vật: Một số loại vi khuẩn, nấm men hoặc ký sinh có thể tồn tại trong môi trường không khí ô nhiễm và được đưa xuống cùng nước mưa, gây kích ứng hoặc nhiễm trùng da.
• Hóa chất từ bề mặt tiếp xúc: Khi nước mưa chảy qua mái nhà, đường phố, hoặc bề mặt công trình, nó có thể hòa tan thêm các chất như kim loại nặng, dầu mỡ, hóa chất bảo trì, đây là những tác nhân này khi tiếp xúc với da có thể gây phản ứng viêm hoặc dị ứng.

Ngoài ra, một số người có cơ địa dị ứng hoặc da nhạy cảm sẵn có (như viêm da cơ địa, da khô, hoặc tiền sử dị ứng) dễ bị kích ứng hơn khi tiếp xúc với nước mưa chứa các chất nêu trên.

Trong một số trường hợp rất hiếm, người bệnh có thể mắc phải mề đay do nước (aquagenic urticaria), một tình trạng miễn dịch khiến cơ thể phản ứng với chính thành phần nước, kể cả nước tinh khiết chứ không chỉ riêng nước mưa.

Cách xử lý khi bị dị ứng nước mưa

Dị ứng nước mưa là phản ứng viêm da kích ứng hoặc dị ứng sau khi tiếp xúc với nước mưa chứa tạp chất. Khi xuất hiện các triệu chứng như ngứa, nổi mẩn đỏ, châm chích hoặc rát da sau khi đi mưa, người bệnh cần chủ động xử lý sớm để giảm thiểu nguy cơ tổn thương lan rộng hoặc bội nhiễm. Các biện pháp xử trí bao gồm:

• Làm sạch da ngay lập tức: Tắm lại bằng nước ấm sạch càng sớm càng tốt sau khi tiếp xúc với nước mưa, giúp loại bỏ các chất ô nhiễm và tác nhân kích ứng còn bám trên da. Có thể sử dụng sữa tắm dịu nhẹ hoặc xà phòng không mùi, có pH trung tính.
• Dưỡng ẩm phục hồi da: Sau khi lau khô, nên thoa kem dưỡng ẩm không chứa hương liệu hoặc corticoid để phục hồi hàng rào bảo vệ da, giảm ngứa và ngăn khô da.
• Sử dụng thuốc bôi chống viêm nhẹ (nếu cần): Trong trường hợp ngứa kéo dài hoặc có dấu hiệu viêm da nhẹ, có thể dùng các loại kem bôi có chứa hydrocortisone hoặc thuốc kháng histamine tại chỗ (theo chỉ định).
• Uống thuốc kháng histamine (theo hướng dẫn bác sĩ): Nếu ngứa lan rộng hoặc mẩn đỏ không giảm, người bệnh có thể được bác sĩ kê thuốc kháng histamine đường uống để kiểm soát phản ứng dị ứng.
• Tránh gãi mạnh hoặc cào xước vùng da tổn thương: Điều này có thể gây rách da, nhiễm trùng hoặc làm tăng nguy cơ viêm da tiếp xúc bội nhiễm.
• Theo dõi triệu chứng trong 24-48 giờ: Nếu các dấu hiệu không thuyên giảm, lan rộng hoặc kèm theo sốt, sưng đau, người bệnh nên đến khám chuyên khoa da liễu để được đánh giá và điều trị.
• Tăng cường hàng rào phòng vệ da từ bên trong: Bổ sung đủ nước, ăn nhiều rau xanh, trái cây giàu vitamin A, C, E để tăng sức đề kháng và giúp da phục hồi nhanh chóng.
• Chủ động phòng tránh dị ứng tái phát: Sử dụng áo mưa kín, mũ rộng vành, ủng cao cổ và ô khi ra ngoài trời mưa. Hạn chế để da tiếp xúc trực tiếp với nước mưa trong môi trường ô nhiễm.

Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về dị ứng nước mưa và cách xử lý đúng cách. Nếu có dấu hiệu bất thường sau khi đi mưa, hãy chủ động chăm sóc da hoặc đến cơ sở y tế để được tư vấn kịp thời.