Dấu hiệu viêm phổi ở trẻ dưới 6 tháng: Những điều bố mẹ không thể bỏ qua

Viêm phổi là tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng ở phổi, có thể ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe của trẻ sơ sinh. Với hệ miễn dịch còn non yếu, trẻ dưới 6 tháng tuổi rất dễ gặp phải biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Cùng tìm hiểu những nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và mức độ nguy hiểm của bệnh để chủ động chăm sóc và bảo vệ sức khỏe cho bé yêu.

Nguyên nhân nào gây ra bệnh viêm phổi ở trẻ sơ sinh?

Viêm phổi là thuật ngữ dùng để chỉ tình trạng nhiễm trùng tại nhu mô phổi. Tác nhân gây bệnh có thể là vi khuẩn, virus hoặc đôi khi là nấm. Ở trẻ sơ sinh, bệnh thường khởi phát từ một nhiễm trùng đường hô hấp trên thông thường, sau đó tiến triển xuống phổi.

Thông thường, virus là nguyên nhân phổ biến ban đầu. Virus có thể làm suy yếu lớp bảo vệ đường thở, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn xâm nhập và phát triển trong phổi, gây nên viêm phổi. Một số loại vi khuẩn thường gặp như Streptococcus pneumoniae (phế cầu khuẩn), Haemophilus influenzae và Staphylococcus aureus.

Ngoài ra, một số yếu tố nguy cơ cũng làm gia tăng khả năng mắc viêm phổi ở trẻ sơ sinh, bao gồm sinh non, tiếp xúc với khói thuốc lá, mắc các bệnh lý mạn tính (như hen suyễn, xơ nang), hay bị nhiễm trùng trong quá trình sinh nở.

Dấu hiệu viêm phổi ở trẻ dưới 6 tháng

Viêm phổi ở trẻ sơ sinh có thể khởi phát âm thầm, đôi khi chỉ biểu hiện bằng những dấu hiệu rất nhẹ. Tuy nhiên, hiểu và nhận biết kịp thời dấu hiệu viêm phổi ở trẻ dưới 6 tháng là điều vô cùng quan trọng. 

Thông thường, bệnh bắt đầu từ một đợt cảm lạnh hoặc nhiễm trùng đường hô hấp trên, sau đó chuyển biến nặng thành viêm phổi. Các triệu chứng chính của viêm phổi ở trẻ nhỏ bao gồm:

• Khó thở: Đây là một trong những dấu hiệu viêm phổi ở trẻ dưới 6 tháng rõ ràng nhất. Bé có thể thở nhanh, nông, hoặc dùng cơ ngực, bụng để hỗ trợ hô hấp.
• Sốt: Trẻ có thể sốt nhẹ hoặc sốt cao, kèm theo tình trạng mệt mỏi, lừ đừ.
• Ho: Một số trẻ ho liên tục, đôi khi tiếng ho nghe khàn, đục.
• Thở khò khè: Âm thanh thở có thể nghe thấy tiếng khò khè, đặc biệt khi bé khóc hoặc ăn.
• Nôn mửa hoặc tiêu chảy: Do rối loạn tiêu hóa khi cơ thể phản ứng với nhiễm trùng.
• Mất cảm giác thèm ăn: Trẻ bú kém, bỏ bú, hoặc tỏ ra cáu gắt khi ăn.
• Da, môi hoặc móng tay tím tái: Khi oxy trong máu giảm, hiện tượng tím tái có thể xuất hiện.
• Nhợt nhạt, yếu ớt, thiếu năng lượng: Bé ít vận động hơn bình thường, thậm chí ngủ li bì.

Đặc biệt, ở trẻ sơ sinh, những biểu hiện như đau đầu, đau cơ khó nhận biết nên phụ huynh cần quan sát kỹ các biểu hiện về hô hấp và hành vi của bé. Nếu thấy bất kỳ dấu hiệu viêm phổi ở trẻ dưới 6 tháng nào kể trên, cha mẹ nên nhanh chóng đưa trẻ đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Viêm phổi có nguy hiểm không?

Viêm phổi có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng nếu không được điều trị đúng cách, đặc biệt đối với trẻ sơ sinh với hệ miễn dịch chưa hoàn thiện. Các túi khí trong phổi khi bị nhiễm trùng sẽ đầy dịch và mủ, làm giảm khả năng trao đổi khí, gây suy hô hấp.

Một trong những biến chứng đáng ngại của viêm phổi là nhiễm trùng huyết, khi vi khuẩn từ phổi lan vào máu, gây viêm toàn thân, suy các cơ quan nội tạng và thậm chí đe dọa tính mạng. Khoảng một nửa số trẻ dưới 5 tuổi nhập viện vì viêm phổi là trẻ sơ sinh, và nhiều trường hợp cần chăm sóc tích cực.

Ngoài ra, viêm phổi còn có thể để lại di chứng về phổi như xơ hóa phổi, giảm chức năng hô hấp sau này nếu không điều trị triệt để. Chính vì vậy, việc nhận diện sớm dấu hiệu viêm phổi ở trẻ dưới 6 tháng là yếu tố then chốt trong việc giảm thiểu nguy cơ biến chứng nặng nề.

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc viêm phổi nặng ở trẻ sơ sinh gồm:

• Trẻ sinh non hoặc nhẹ cân.
• Trẻ có bệnh nền hô hấp hoặc miễn dịch yếu.
• Tiếp xúc thường xuyên với môi trường có khói thuốc lá.
• Mẹ bị nhiễm trùng trong lúc mang thai hoặc sinh nở.

Với những trẻ thuộc nhóm nguy cơ cao, phụ huynh cần hết sức cảnh giác với các dấu hiệu viêm phổi ở trẻ dưới 6 tháng.

Phòng ngừa viêm phổi bằng cách nào?

Mặc dù viêm phổi có thể tiến triển nhanh chóng và nguy hiểm, nhưng trong nhiều trường hợp, bệnh hoàn toàn có thể phòng ngừa được. Một trong những biện pháp hiệu quả là tiêm phòng vắc xin ngừa viêm phổi, đặc biệt là vắc xin phế cầu khuẩn, tác nhân chính gây viêm phổi nặng ở trẻ nhỏ.

Hiện nay, Tiêm chủng Long Châu cung cấp đầy đủ các loại vắc xin cần thiết giúp bảo vệ trẻ sơ sinh khỏi nhiều bệnh lý nguy hiểm, bao gồm viêm phổi. Tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch không chỉ giúp phòng ngừa viêm phổi mà còn tăng cường hệ miễn dịch cho bé trong những năm tháng đầu đời.

Việc ba mẹ nhận diện kịp thời các dấu hiệu viêm phổi ở trẻ dưới 6 tháng sẽ giúp đảm bảo bé được chăm sóc y tế kịp thời, giảm thiểu nguy cơ biến chứng và bảo vệ sức khỏe toàn diện.