Creatinin trong xét nghiệm máu là gì? Tại sao cần làm xét nghiệm creatinin?

Creatinin trong xét nghiệm máu là gì là câu hỏi thường gặp khi đánh giá chức năng thận thông qua kết quả xét nghiệm. Chỉ số này phản ánh mức độ lọc của thận và có thể giúp phát hiện sớm các rối loạn liên quan đến thận hoặc hệ bài tiết. Việc hiểu rõ creatinin trong xét nghiệm máu là gì không chỉ hỗ trợ trong quá trình chẩn đoán mà còn đóng vai trò quan trọng trong theo dõi điều trị các bệnh lý mạn tính.

Creatinin trong xét nghiệm máu là gì? 

Creatin là một chất được gan tổng hợp, sau đó trải qua quá trình phosphoryl hóa và được vận chuyển đến cơ vân thông qua hệ tuần hoàn. Tại đây, creatin bị thoái giáng tạo thành creatinin - một sản phẩm được đưa trở lại máu, sau đó lọc qua cầu thận và bài tiết qua nước tiểu. Vì vậy, creatin phản ánh khối lượng cơ toàn thân, trong khi creatinin lại là chỉ số phản ánh hiệu quả hoạt động của thận.

Việc xét nghiệm nồng độ creatinin trong máu là cách phổ biến để đánh giá chức năng thận. Nồng độ creatinin tăng cao có thể cảnh báo tổn thương thận hoặc suy giảm khả năng lọc của thận. Bên cạnh đó, chỉ số creatinin trong máu cũng được dùng để tính toán độ lọc cầu thận (eGFR), giúp bác sĩ đánh giá mức độ suy thận một cách chính xác hơn.

Vì sao cần thực hiện xét nghiệm creatinin?

Bệnh lý về thận thường tiến triển âm thầm và không có dấu hiệu đặc hiệu trong giai đoạn đầu. Do đó, việc theo dõi nồng độ creatinin trong máu là một biện pháp cần thiết để đánh giá sức khỏe thận. Dưới đây là các lý do chính khiến bạn nên làm xét nghiệm creatinin:

• Đây là chỉ số thường nằm trong các gói xét nghiệm máu tổng quát, giúp bác sĩ đánh giá chức năng lọc của thận.
• Hỗ trợ theo dõi hiệu quả điều trị cũng như diễn tiến của các bệnh thận mạn.
• Giúp phát hiện sớm tác dụng phụ của một số loại thuốc có khả năng gây hại cho thận.
• Xét nghiệm creatinin còn có vai trò trong tầm soát bệnh thận ở những người mắc đái tháo đường, cao huyết áp, lupus ban đỏ, tăng axit uric máu, tăng canxi máu hoặc các tình trạng nguy cơ cao khác.
• Hữu ích trong việc kiểm tra chức năng của thận được ghép.
• Giúp chẩn đoán bệnh khi người bệnh xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ liên quan đến thận.

Dưới đây là một số dấu hiệu phổ biến cho thấy bạn có thể đang gặp vấn đề về thận:

• Mệt mỏi kéo dài không rõ nguyên nhân;
• Chán ăn, ăn không ngon miệng;
• Khó ngủ hoặc mất ngủ thường xuyên;
• Phù nề ở mặt, tay, chân hoặc vùng bụng;
• Đau ở vùng thắt lưng gần vị trí của thận;
• Thay đổi số lần đi tiểu (nhiều hoặc ít hơn bình thường);
• Nước tiểu có bất thường như nhiều bọt, màu sậm hoặc có máu;
• Buồn nôn hoặc nôn;
• Tăng huyết áp không rõ lý do.

Chỉ số creatinin phản ánh điều gì?

Creatinin là một chất thải được tạo ra từ quá trình chuyển hóa năng lượng trong cơ, và chỉ số này thường được dùng để đánh giá chức năng thận. Ở người khỏe mạnh, mức creatinin máu dao động trong khoảng ổn định, cụ thể như sau:

• Nam giới trưởng thành: Từ 0,6 đến 1,2 mg/dL (tương đương 53 - 106 mmol/L).
• Nữ giới trưởng thành: Khoảng 0,5 đến 1,1 mg/dL (tương đương 44 - 97 mmol/L).
• Thanh thiếu niên: Dao động trong khoảng 0,5 - 1,0 mg/dL.
• Trẻ nhỏ: Thường nằm trong mức từ 0,3 - 0,7 mg/dL.

Những giá trị này có thể thay đổi một chút tùy theo phòng xét nghiệm hoặc thể trạng của từng cá nhân, nhưng nhìn chung sự chênh lệch quá mức đều có thể là dấu hiệu cảnh báo bất thường liên quan đến thận.

Kết quả xét nghiệm creatinin máu có ý nghĩa gì?

Để đánh giá chỉ số creatinin trong máu một cách chính xác, bác sĩ sẽ kết hợp kết quả này với tiền sử bệnh, thăm khám lâm sàng, các xét nghiệm máu liên quan (như định lượng ure), kiểm tra nước tiểu (chẳng hạn như xét nghiệm albumin niệu) và có thể là siêu âm thận.

Mức creatinin bình thường có thể khác nhau tùy thuộc vào giới tính, độ tuổi, thể trạng và phương pháp phân tích của từng phòng xét nghiệm. Nguyên nhân khiến nồng độ creatinin trong máu tăng có thể bao gồm:

• Nguyên nhân trước thận: Suy tim, mất nước nghiêm trọng, xuất huyết, sử dụng thuốc lợi tiểu hoặc thuốc điều trị huyết áp, hẹp động mạch thận.
• Tổn thương tại cầu thận: Các bệnh lý như cao huyết áp, tiểu đường, viêm cầu thận, lắng đọng IgA (bệnh Berger), lupus ban đỏ hệ thống, hoặc bệnh amyloidosis.
• Tổn thương tại ống thận: Viêm thận - bể thận, sỏi thận, tăng canxi máu hoặc axit uric, u tủy xương, tổn thương do thuốc hay nhiễm độc do hóa chất và kim loại nặng.
• Nguyên nhân sau thận: Tắc nghẽn đường tiết niệu do sỏi, ung thư tiền liệt tuyến, khối u ở bàng quang hoặc tử cung, xơ hóa sau phúc mạc.

Trường hợp creatinin trong máu thấp có thể liên quan đến:

• Tình trạng máu bị pha loãng.
• Rối loạn tiết hormone chống bài niệu (ADH).
• Suy dinh dưỡng trầm trọng.
• Một số bệnh lý cơ khiến mô cơ bị teo.
• Thai kỳ (do thay đổi sinh lý trong quá trình mang thai).

Hiểu rõ creatinin trong xét nghiệm máu là gì giúp bạn nhận biết các nguy cơ tiềm ẩn về thận và chủ động thăm khám định kỳ để bảo vệ sức khỏe.

Creatinin là một chỉ số quan trọng giúp đánh giá chức năng thận và phát hiện sớm các vấn đề liên quan đến hệ bài tiết. Việc theo dõi chỉ số này định kỳ là cần thiết, đặc biệt đối với những người có nguy cơ cao như bệnh nhân tiểu đường, cao huyết áp hoặc đang sử dụng thuốc ảnh hưởng đến thận. Nếu bạn vẫn còn thắc mắc creatinin trong xét nghiệm máu là gì, hãy chủ động trao đổi với bác sĩ để được tư vấn cụ thể và kịp thời theo dõi sức khỏe.

Việc tiêm vắc xin đầy đủ giúp bảo vệ cơ thể khỏi nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, đồng thời tăng cường miễn dịch cộng đồng. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là một địa chỉ uy tín, chuyên cung cấp các loại vắc xin cho mọi lứa tuổi. Với đội ngũ y bác sĩ chuyên môn cao, hệ thống trang thiết bị hiện đại và quy trình tiêm chủng an toàn, Long Châu cam kết mang đến trải nghiệm dịch vụ chất lượng và chu đáo. Quý khách vui lòng gọi đến số hotline miễn phí 18006928 để được tư vấn và đặt lịch hẹn tiêm chủng nhanh chóng.