Chỉ số ALT bao nhiêu là bình thường? Đối tượng nên theo dõi chỉ số ALT

Để sớm nhận biết các tổn thương ở gan cũng như những bệnh lý liên quan, việc theo dõi chặt chẽ các chỉ số men gan, nhất là ALT, là rất cần thiết. Một thắc mắc thường gặp là: Chỉ số ALT bao nhiêu là bình thường và những nhóm đối tượng nào cần được kiểm tra định kỳ chỉ số này?

Chỉ số ALT bao nhiêu là bình thường?

Chỉ số ALT bao nhiêu là bình thường? Ở người khỏe mạnh, chỉ số ALT thường dao động trong khoảng 10 - 37 U/L, hiếm khi vượt quá 40 U/L. Khi xét nghiệm, nếu mức ALT tăng cao hoặc giảm quá thấp, cần thực hiện thêm các xét nghiệm chuyên sâu để xác định nguyên nhân và có biện pháp điều trị phù hợp.

Trong một số trường hợp, gan vẫn hoạt động bình thường nhưng chỉ số ALT lại thay đổi bất thường. Nguyên nhân có thể do tác động của thuốc hoặc thực phẩm chức năng đã sử dụng trước khi xét nghiệm, khiến kết quả không phản ánh chính xác tình trạng gan.

Do đó, trước khi xét nghiệm ALT, nên tạm ngừng sử dụng các loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng, đặc biệt là thuốc tâm thần, thuốc lợi tiểu, thuốc chống co giật hoặc các thuốc ức chế enzym chuyển hóa, để đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác.

Những thông tin trên giúp bạn nắm rõ giá trị ALT bình thường, dễ dàng theo dõi chức năng gan và phát hiện kịp thời các bất thường để có biện pháp can thiệp đúng lúc.

Đối tượng nên theo dõi chỉ số men gan ALT

Nếu bạn gặp các triệu chứng kéo dài dưới đây, nên thực hiện xét nghiệm ALT để kiểm tra tình trạng gan:

• Cơ thể thường xuyên mệt mỏi, uể oải và thiếu năng lượng.
• Thường hay buồn nôn hoặc nôn mửa.
• Xuất hiện các biểu hiện vàng da hoặc vàng mắt.
• Nước tiểu sẫm màu, khác với bình thường.
• Phân có màu nhạt, gần giống màu đất sét.
• Đau vùng bụng, đặc biệt ở khu vực hạ sườn phải.

Những dấu hiệu trên là cảnh báo khả năng men gan tăng hoặc giảm bất thường, chức năng gan đang bị suy giảm. Để đảm bảo an toàn, bạn nên tới các cơ sở y tế uy tín để thăm khám và làm các xét nghiệm cần thiết kịp thời.

Các yếu tố ảnh hưởng đến xét nghiệm ALT trong máu

Sau khi hiểu rõ ALT trong xét nghiệm máu là gì, bạn cần biết rằng nồng độ men gan ALT chịu ảnh hưởng trực tiếp từ tình trạng sức khỏe của gan. Bên cạnh đó, một số loại thuốc và thực phẩm chức năng cũng có thể làm sai lệch kết quả xét nghiệm. 

Trước khi thực hiện xét nghiệm, người bệnh nên tạm ngưng sử dụng các loại sau:

• Thuốc điều trị bệnh mạn tính hàng ngày, như thuốc lợi tiểu, thuốc ức chế men chuyển angiotensin (dùng trong tăng huyết áp), thuốc chống co giật, thuốc tâm thần…
• Thuốc có chứa các hoạt chất như paracetamol, allopurinol, metronidazole, trifluoperazine, thuốc tránh thai…
• Thuốc tiêm vào cơ hoặc mô.
• Thuốc bổ và thực phẩm chức năng.

Những hoạt chất này có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm máu nói chung và chỉ số ALT nói riêng. Do đó, người bệnh cần thông báo đầy đủ cho bác sĩ về tất cả các loại thuốc đang sử dụng trước khi làm xét nghiệm.

Ngoài ra, người bệnh cần tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ trước khi xét nghiệm, bao gồm nhịn ăn từ 4 đến 6 tiếng và lấy mẫu xét nghiệm vào buổi sáng. Quy trình lấy mẫu diễn ra nhanh chóng, đơn giản và an toàn, vì vậy người bệnh không cần quá lo lắng.

Chỉ số ALT cao hoặc thấp liên quan đến bệnh lý gì?

Khi nồng độ men gan ALT tăng hoặc giảm bất thường, bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh nhân mắc các vấn đề về gan.

Chỉ số ALT tăng

Nếu ALT tăng nhưng chưa vượt quá 4 lần giới hạn bình thường, bệnh nhân có thể mắc một trong các tình trạng sau: Viêm gan cấp, xơ gan nhẹ, gan nhiễm mỡ hoặc xuất hiện khối u gan. Trong những trường hợp này, cần theo dõi định kỳ chỉ số ALT và điều trị thích hợp nhằm giữ ALT ổn định, tránh bệnh diễn tiến nặng hơn.

Khi ALT tăng cao vượt nhiều lần so với mức bình thường, đây là dấu hiệu tế bào gan bị tổn thương hoặc hoại tử. Trường hợp này đòi hỏi can thiệp y tế kịp thời. Để phục hồi chức năng gan, bệnh nhân thường cần thực hiện điều trị liên tục từ 3 đến 6 tháng theo phác đồ của bác sĩ.

Nguy hiểm nhất là khi nồng độ ALT đạt 5000 U/L, lúc này bệnh nhân có nguy cơ suy gan cấp hoặc sốc gan. Nếu không được cấp cứu kịp thời, sức khỏe và tính mạng có thể bị đe dọa nghiêm trọng.

Chỉ số ALT thấp

Khi ALT dưới 10 U/L, mức này được xem là thấp và có thể xuất hiện do nhiều nguyên nhân, bao gồm các bệnh lý liên quan đến gan hoặc do thói quen sinh hoạt, chế độ ăn uống không lành mạnh. Những người bị suy tuyến thượng thận hoặc suy giáp thường có nồng độ ALT thấp. Ngoài ra, bệnh nhân thiếu sắt, hay gặp tình trạng hạ đường huyết hoặc hạ canxi máu cũng cần theo dõi chỉ số ALT cẩn thận.

ALT giảm mạnh cũng có thể liên quan đến chế độ ăn uống không hợp lý, như thường xuyên sử dụng thực phẩm đóng hộp, nhiều chất béo hoặc thiếu đạm. Nếu kéo dài, tình trạng này có thể dẫn đến các bệnh lý nghiêm trọng như xơ gan, suy gan hoặc u mạch máu gan.

Chỉ số ALT bao nhiêu thì nhập viện?

Men gan ALT có thể dao động trong nhiều tình trạng bệnh lý, nhưng không phải lúc nào chỉ số tăng cao cũng bắt buộc phải nhập viện. Việc quyết định nhập viện dựa trên mức độ tăng ALT, triệu chứng lâm sàng và nguyên nhân tiềm ẩn.

• ALT tăng nhẹ đến trung bình (< 4 lần giới hạn bình thường): Thường gặp ở gan nhiễm mỡ, viêm gan mạn tính giai đoạn sớm, tác dụng phụ của thuốc. Trong hầu hết trường hợp, người bệnh có thể theo dõi và điều trị ngoại trú, không cần nhập viện ngay.
• ALT tăng cao (≥ 200 U/L): Đây là dấu hiệu tổn thương gan đáng kể. Nếu đi kèm các triệu chứng như vàng da, mệt mỏi nhiều, buồn nôn, đau bụng vùng hạ sườn phải hoặc xét nghiệm chức năng gan khác bất thường, người bệnh nên nhập viện để được theo dõi và điều trị.
• ALT tăng rất cao (trên 1000 U/L): Thường liên quan đến viêm gan cấp do virus, ngộ độc thuốc (Ví dụ: Paracetamol quá liều), hoặc sốc gan. Đây là tình huống cấp cứu, cần nhập viện ngay vì nguy cơ suy gan cấp.

Như vậy, không có một “con số tuyệt đối” nào quy định bắt buộc nhập viện, mà cần đánh giá toàn diện gồm:

• Mức tăng ALT.
• Triệu chứng lâm sàng.
• Kết quả các xét nghiệm chức năng gan khác (AST, bilirubin, INR…).
• Tiền sử bệnh lý và yếu tố nguy cơ.

Tóm lại: Người bệnh nên nhập viện khi ALT tăng cao kèm theo dấu hiệu suy giảm chức năng gan hoặc triệu chứng nặng, đặc biệt khi ALT vượt quá 200 - 500 U/L hoặc tăng nhanh trong thời gian ngắn.

Tóm lại, việc nắm rõ chỉ số ALT bao nhiêu là bình thường không chỉ giúp chúng ta chủ động bảo vệ sức khỏe gan mà còn hỗ trợ phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường để kịp thời điều trị. Duy trì lối sống lành mạnh, chế độ ăn uống hợp lý, hạn chế rượu bia và kiểm tra men gan định kỳ sẽ là chìa khóa giúp gan hoạt động hiệu quả và ngăn ngừa nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng.