Cách chữa trào ngược dạ dày hiệu quả: Từ thay đổi lối sống đến điều trị y tế

Ngày nay, có nhiều cách chữa trào ngược dạ dày thực quản khác nhau. Các trường hợp bệnh nhẹ chỉ cần thay đổi chế độ sinh hoạt, ăn uống hoặc dùng thuốc. Tuy nhiên, trường hợp bệnh nặng, phẫu thuật cần thực hiện để điều trị hiệu quả. Trong bài viết này, Tiêm chủng Long Châu sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện về cách trị trào ngược dạ dày.

Hiểu rõ về trào ngược dạ dày

Trước khi đi sâu vào cách trị trào ngược dạ dày, điều quan trọng là phải hiểu rõ nguyên nhân gây ra tình trạng này. Trào ngược xảy ra khi cơ vòng thực quản dưới (LES) – một cơ hoạt động như van ngăn cách thực quản và dạ dày – bị suy yếu hoặc mở không đúng lúc, cho phép axit dạ dày trào ngược lên trên.

Các yếu tố nguy cơ có thể bao gồm:

• Chế độ ăn uống: Thức ăn nhiều dầu mỡ, cay nóng, đồ uống có gas, cà phê, sô cô la.
• Thói quen sinh hoạt: Hút thuốc, uống rượu bia, căng thẳng, béo phì, nằm ngay sau khi ăn.
• Mang thai: Áp lực từ thai nhi lên dạ dày.
• Thoát vị hoành: Một phần dạ dày bị đẩy lên trên cơ hoành.
• Một số loại thuốc: Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs), thuốc chẹn kênh canxi...

Cách chữa trào ngược dạ dày tại nhà

Thay đổi lối sống và điều chỉnh chế độ ăn uống là nền tảng quan trọng trong trị trào ngược dạ dày mà không cần dùng thuốc, đặc biệt đối với các trường hợp nhẹ và trung bình. Vậy người bệnh trào ngược dạ dày nên làm gì để có một lối sống lành mạnh? Dưới đây là một số gợi ý mà độc giả có thể áp dụng ngay:

Điều chỉnh chế độ ăn uống

Người bệnh cần có chế độ ăn khoa học và chú ý các điều sau:

• Tránh các thực phẩm gây trào ngược: Hạn chế tối đa hoặc loại bỏ các loại thực phẩm đã nêu ở trên (thức ăn nhiều dầu mỡ, cay nóng, cà phê, sô cô la, đồ uống có gas, cam quýt...).
• Ăn nhiều bữa nhỏ: Thay vì ba bữa ăn lớn, hãy chia thành 5 - 6 bữa nhỏ trong ngày. Điều này giúp dạ dày không bị quá tải và giảm áp lực lên cơ vòng thực quản dưới.
• Ăn chậm, nhai kỹ: Giúp thức ăn được tiêu hóa tốt hơn và giảm lượng không khí nuốt vào.
• Không ăn quá no trước khi ngủ: Nên ăn bữa cuối cùng ít nhất 2 - 3 giờ trước khi đi ngủ để thức ăn có đủ thời gian tiêu hóa.

Thay đổi thói quen sinh hoạt

Bên cạnh ăn uống, thói quen hàng ngày đóng vai trò quan trọng trong cách chữa trào ngược dạ dày tại nhà. Người bệnh cần lưu ý:

• Nâng cao đầu giường: Kê cao đầu giường khoảng 15 - 20 cm bằng cách đặt gối chuyên dụng hoặc kê chân giường phía đầu. Điều này giúp trọng lực giữ axit trong dạ dày.
• Mặc quần áo rộng rãi: Tránh mặc quần áo quá chật ở vùng bụng vì có thể gây áp lực lên dạ dày.
• Kiểm soát cân nặng: Nếu bạn bị thừa cân hoặc béo phì, giảm cân có thể giúp giảm áp lực lên dạ dày và cải thiện các triệu chứng.
• Bỏ hút thuốc và hạn chế rượu bia: Cả hai đều làm suy yếu cơ vòng thực quản dưới và tăng sản xuất axit dạ dày.
• Kiểm soát căng thẳng: Căng thẳng có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng trào ngược. Thực hành yoga, thiền định hoặc các kỹ thuật thư giãn khác có thể hữu ích.
• Hạn chế cúi gập người sau khi ăn: Tránh các hoạt động đòi hỏi phải cúi gập người ngay sau bữa ăn.

Các cách chữa trào ngược dạ dày bằng thuốc

Khi thay đổi lối sống không đủ để kiểm soát triệu chứng, bác sĩ có thể kê đơn thuốc để chữa trào ngược dạ dày.

• Thuốc kháng axit (Antacid): Các loại thuốc kháng axit không kê đơn như Gaviscon, Maalox, Tums... có tác dụng trung hòa axit dạ dày nhanh chóng, giúp giảm ợ nóng và ợ chua tức thì. Tuy nhiên, chúng chỉ mang lại hiệu quả tạm thời và không chữa được nguyên nhân gốc rễ.
• Thuốc kháng thụ thể H2 (H2 Blockers): Các thuốc như Ranitidine , Famotidine , Cimetidin... giúp giảm sản xuất axit dạ dày. Chúng có tác dụng chậm hơn kháng axit nhưng hiệu quả kéo dài hơn.
• Thuốc ức chế bơm proton (PPIs): Đây là nhóm thuốc mạnh nhất trong việc giảm tiết axit dạ dày, bao gồm Omeprazole, Esomeprazole, Lansoprazole... PPIs thường được kê đơn cho các trường hợp trào ngược nặng hoặc dai dẳng, giúp làm lành tổn thương thực quản. Tuy nhiên, việc sử dụng PPIs cần theo chỉ định của bác sĩ do có thể có tác dụng phụ nếu dùng lâu dài.

Can thiệp ngoại khoa và các phương pháp điều trị khác

Trong những trường hợp trào ngược dạ dày nặng, không đáp ứng với điều trị nội khoa hoặc có biến chứng nghiêm trọng (như Barrett thực quản), phẫu thuật có thể được cân nhắc.

• Tạo hình đáy vị: Đây là phẫu thuật phổ biến, dùng một phần dạ dày để tăng cường cơ thắt thực quản dưới, ngăn axit trào ngược. Hầu hết các ca được thực hiện bằng nội soi với nhiều ưu điểm như ít đau và hồi phục nhanh.
• Phương pháp Stretta: Dùng sóng tần số vô tuyến để tạo tổn thương nhiệt nhỏ ở thực quản. Khi lành, mô sẹo sẽ tăng cường chức năng cơ vòng thực quản dưới và giảm phản ứng với axit. Bệnh nhân thường hồi phục nhanh, giảm phụ thuộc thuốc và cải thiện chất lượng sống.
• Phẫu Thuật Linx: Dùng một vòng hạt titan từ tính quấn quanh cơ thắt thực quản dưới. Vòng này hỗ trợ đóng mở ổn định, giúp ngăn trào ngược nhưng vẫn cho thức ăn đi qua dễ dàng. Đây là phương pháp ít xâm lấn, an toàn và hồi phục nhanh.
• Cắt bỏ một phần thực quản: Trong các trường hợp thực quản bị tổn thương nghiêm trọng do axit hoặc đã chuyển thành ung thư, bác sĩ có thể chỉ định cắt bỏ một phần thực quản. Sau đó, một phần dạ dày sẽ được sử dụng để tái tạo thực quản.

Điều trị trào ngược dạ dày là một quá trình đòi hỏi sự kiên trì và phối hợp nhiều phương pháp. Bắt đầu bằng việc thay đổi lối sống và chế độ ăn uống là bước đầu tiên và quan trọng nhất. Việc chủ động quản lý tình trạng này không chỉ giúp giảm bớt khó chịu mà còn ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm về lâu dài. Hy vọng bài viết này đã giúp quý độc giả hiểu rõ hơn về cách chữa trào ngược dạ dày. Theo dõi Tiêm chủng Long Châu để cập nhật thêm các thông tin bổ ích về bảo vệ sức khỏe nhé.