Các mũi tiêm cho trẻ sơ sinh quan trọng mà ba mẹ cần biết

Chào đời là hành trình đầu tiên, nhưng hệ miễn dịch của bé vẫn còn non nớt. Những mũi tiêm quan trọng chính là “lá chắn” đầu đời, giúp bé chống lại nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Vậy đâu là các mũi tiêm cho trẻ sơ sinh cần thiết mà bố mẹ cần nhớ để bảo vệ con ngay từ những ngày đầu tiên?

Các mũi tiêm cho trẻ sơ sinh quan trọng

Từ năm 1981, với sự hỗ trợ từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF), Bộ Y tế đã triển khai chương trình tiêm chủng mở rộng dành cho trẻ từ sơ sinh đến 10 tuổi hoàn toàn miễn phí. Bên cạnh đó, phụ huynh cũng có thể lựa chọn tiêm dịch vụ có trả phí để bảo vệ con trước nhiều bệnh nguy hiểm khác.

Nhóm vắc xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng

Theo lịch tiêm chủng quốc gia, trẻ sẽ được tiêm miễn phí các loại vắc xin sau để phòng ngừa những bệnh truyền nhiễm phổ biến:

• Vắc xin phòng lao (BCG) – giúp bảo vệ trẻ khỏi bệnh lao phổi.
• Vắc xin viêm gan B – cần tiêm ngay trong 24 giờ đầu sau sinh.
• Vắc xin 5 trong 1 (ComBE Five) – giúp phòng ho gà, bạch hầu, uốn ván, bại liệt và viêm phổi/viêm màng não do Hib.
• Vắc xin sởi – mũi đầu tiên khi trẻ 9 tháng tuổi.
• Vắc xin phối hợp có chứa thành phần Rubella – bảo vệ trẻ khỏi virus Rubella gây biến chứng nguy hiểm.
• Vắc xin viêm não Nhật Bản – cần thiết cho trẻ sống ở vùng có nguy cơ cao.
• Vắc xin tả và thương hàn – dành cho trẻ ở khu vực dễ bùng phát dịch bệnh.

Nhóm vắc xin dịch vụ có trả phí

Ngoài các mũi tiêm cho trẻ sơ sinh miễn phí, phụ huynh có thể cân nhắc tiêm thêm một số vắc xin dịch vụ để tăng cường bảo vệ sức khỏe cho trẻ:

• Vắc xin thủy đậu – giúp phòng tránh biến chứng nguy hiểm do virus thủy đậu gây ra.
• Vắc xin sởi – quai bị – Rubella – vắc xin phối hợp giúp bảo vệ toàn diện hơn.
• Vắc xin viêm gan A, A+B – ngăn ngừa nguy cơ viêm gan cấp tính và mạn tính.
• Vắc xin não mô cầu (A+B, B+C) – giúp phòng ngừa viêm màng não do não mô cầu.
• Vắc xin cúm – cần tiêm nhắc lại hàng năm để bảo vệ trẻ khỏi virus cúm mùa.
• Vắc xin phòng bệnh dại – dành cho trẻ có nguy cơ tiếp xúc với động vật nghi nhiễm dại.
• Vắc xin phòng tiêu chảy do Rotavirus – giảm nguy cơ tiêu chảy cấp do virus gây ra.
• Vắc xin phế cầu khuẩn – giúp phòng viêm phổi, viêm tai giữa, viêm màng não và nhiễm trùng huyết.
• Vắc xin thương hàn – bảo vệ trẻ khỏi bệnh thương hàn do vi khuẩn Salmonella gây nên.
• Vắc xin HPV – phòng ngừa ung thư cổ tử cung, khuyến khích tiêm cho bé gái từ 9 tuổi trở lên.

Lịch tiêm chủng các mũi tiêm cho trẻ sơ sinh theo từng tháng

Việc tiêm chủng đầy đủ giúp trẻ tăng cường miễn dịch, chống lại các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm ngay từ khi mới chào đời. Dưới đây là lịch tiêm phòng chi tiết các mũi tiêm cho trẻ sơ sinh theo từng giai đoạn phát triển của trẻ mà phụ huynh cần lưu ý.

Giai đoạn sơ sinh (0 – 1 tháng tuổi)

Ngay sau khi chào đời, trẻ cần được tiêm hai mũi quan trọng:

• Vắc xin phòng lao (BCG): Nên tiêm sớm nhất có thể, tốt nhất trong tháng đầu sau sinh. Nếu trì hoãn, nguy cơ mắc lao sơ nhiễm tăng cao.
• Vắc xin viêm gan B: Tiêm trong vòng 24 giờ sau sinh giúp giảm thiểu nguy cơ lây truyền từ mẹ sang con.

Giai đoạn 1,5 – 2 tháng tuổi

Lúc này, hệ miễn dịch của bé bắt đầu tiếp xúc với nhiều tác nhân gây bệnh hơn, cần được bảo vệ bằng các mũi tiêm sau:

• Vắc xin ngừa tiêu chảy do Rotavirus (mũi 1): Bệnh có thể gây mất nước nghiêm trọng, đặc biệt ở trẻ nhỏ.
• Vắc xin phế cầu khuẩn (mũi 1): Phòng ngừa các bệnh viêm phổi, viêm tai giữa, viêm màng não do phế cầu gây ra.

Giai đoạn 2 – 4 tháng tuổi

Trẻ bước vào giai đoạn quan trọng trong việc xây dựng miễn dịch, cần được tiêm các loại vắc xin kết hợp để tối ưu bảo vệ:

• Vắc xin 6 trong 1: Phòng bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm gan B, viêm màng não do Hib. Tiêm mũi đầu khi trẻ tròn 2 tháng, nhắc lại ở tháng 3 và 4.
• Vắc xin phế cầu khuẩn (mũi 2 & 3): Nhắc lại vào tháng thứ 3 và 4 để duy trì miễn dịch.

Giai đoạn 6 tháng tuổi

Vắc xin cúm (mũi 1 vvà 2): Trẻ cần hai liều, tiêm cách nhau một tháng, sau đó duy trì nhắc lại hàng năm để bảo vệ trước virus cúm mùa.

Giai đoạn 9 tháng tuổi

Vắc xin viêm não Nhật Bản (mũi 1): Bảo vệ trẻ khỏi căn bệnh nguy hiểm có thể gây tổn thương thần kinh vĩnh viễn.

Vắc xin sởi đơn hoặc sởi – quai bị – Rubella: Tiêm mũi đầu tiên để phòng tránh bệnh sởi – một trong những bệnh dễ bùng phát ở trẻ nhỏ.

Giai đoạn 12 tháng tuổi

Vắc xin viêm não Nhật Bản (mũi 2): Nhắc lại để duy trì hiệu quả bảo vệ.

Vắc xin thủy đậu: Giảm nguy cơ biến chứng nặng nề do virus thủy đậu gây ra.

Vắc xin viêm gan A: Bảo vệ gan trẻ khỏi virus viêm gan A, đặc biệt quan trọng với trẻ sống ở vùng có nguy cơ cao.

Giai đoạn 15 – 24 tháng tuổi

Nhắc lại một số vắc xin quan trọng: Sởi – quai bị – Rubella, viêm gan A, cúm, bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt…

Vắc xin thương hàn: Phòng bệnh do vi khuẩn Salmonella gây ra, phổ biến hơn vào mùa hè hoặc mùa mưa.

Giai đoạn 24 tháng tuổi (2 tuổi)

Vắc xin viêm não Nhật Bản (mũi nhắc lại): Duy trì miễn dịch lâu dài cho trẻ.

Vắc xin thương hàn (mũi đầu tiên): Quan trọng với trẻ sống trong vùng có nguy cơ cao.

Lưu ý khi đưa trẻ đi tiêm phòng các mũi tiêm cho trẻ sơ sinh

Việc tiêm chủng là bước quan trọng giúp trẻ xây dựng hệ miễn dịch, bảo vệ khỏi nhiều bệnh nguy hiểm. Để quá trình này diễn ra suôn sẻ, bố mẹ cần chuẩn bị kỹ lưỡng trước, trong và sau khi tiêm chủng.

Trước khi đi tiêm phòng, ba mẹ cần lưu ý những điểm sau:

• Mang theo sổ tiêm chủng: Đây là tài liệu quan trọng giúp bác sĩ theo dõi lịch sử tiêm của bé, đảm bảo không bỏ sót mũi nào. Nếu trẻ đã tiêm tại hệ thống tiêm chủng có lưu trữ điện tử, bố mẹ có thể tra cứu nhanh chóng.
• Chia sẻ thông tin sức khỏe của bé: Trước khi tiêm, trẻ sẽ được khám sàng lọc để đánh giá thể trạng. Bố mẹ cần báo với bác sĩ về tình trạng sức khỏe của con, bao gồm: Trẻ có tiền sử dị ứng không? Có đang dùng thuốc kháng sinh hoặc điều trị bệnh nào không? Lần tiêm trước trẻ có phản ứng bất thường không?
• Kiểm tra sức khỏe tổng quát: Khám sàng lọc trước tiêm tuân theo quy định nghiêm ngặt của Bộ Y tế, gồm kiểm tra nhiệt độ, quan sát nhịp thở, nghe tim phổi và phát hiện các dấu hiệu bất thường nếu có.

Trong quá trình tiêm, cần lưu ý:

• Nắm rõ thông tin vắc xin: Trước khi tiêm, nhân viên y tế sẽ cung cấp thông tin về loại vắc xin, nguồn gốc, hạn sử dụng và những phản ứng có thể xảy ra. Nếu có bất cứ thắc mắc nào, bố mẹ nên hỏi ngay.
• Ưu tiên tiêm kết hợp: Nếu tình trạng sức khỏe của bé cho phép, bố mẹ có thể lựa chọn tiêm nhiều vắc xin cùng lúc. Điều này giúp: Giảm số lần bé phải chịu đau khi tiêm, hạn chế thời gian đi lại nhiều lần, giúp trẻ được bảo vệ sớm hơn trong giai đoạn dễ mắc bệnh.
• Kỹ thuật tiêm không đau: Một số cơ sở tiêm chủng áp dụng kỹ thuật tiêm giảm đau, giúp bé bớt khó chịu và hạn chế quấy khóc. Điều này cũng giúp trải nghiệm tiêm chủng trở nên nhẹ nhàng hơn cho cả bé và bố mẹ.

Sau khi tiêm, ba mẹ cần theo dõi phản ứng sau tiêm của trẻ:

• Ở lại cơ sở tiêm ít nhất 30 phút để quan sát các dấu hiệu bất thường như: Khó thở, tím tái, thở rít, nôn mửa, tiêu chảy, mệt lả, da nổi mẩn đỏ, phát ban.
• Trong 24 – 48 giờ tiếp theo, tiếp tục theo dõi các biểu hiện của bé, đặc biệt là: Thân nhiệt, nhịp thở, phản ứng tại chỗ tiêm, tình trạng ăn uống, giấc ngủ và mức độ hoạt động của bé.

Sau khi tiêm về nhà, ba mẹ cần chăm sóc bé:

• Cho bé mặc đồ thoáng mát, dễ chịu.
• Đảm bảo bé uống đủ nước, bú mẹ thường xuyên hơn.
• Nếu bé sốt trên 38.5°C, có thể dùng thuốc hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ.
• Tránh tác động lên vùng tiêm, không bôi thuốc hay đắp lá lên vết tiêm.
• Nếu vị trí tiêm sưng đỏ, có thể chườm mát để giảm đau.

Tiêm chủng là một phần quan trọng trong hành trình phát triển khỏe mạnh của trẻ. Việc nắm rõ các mũi tiêm cho trẻ sơ sinh và tuân thủ đúng lịch tiêm không chỉ giúp bé tạo dựng hệ miễn dịch vững chắc mà còn bảo vệ trẻ khỏi nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Ba mẹ cần theo dõi sát sao lịch tiêm phòng, lựa chọn vắc xin phù hợp và đảm bảo bé được chăm sóc tốt trước, trong và sau tiêm. Một sự chuẩn bị chu đáo không chỉ giúp bé giảm bớt khó chịu mà còn mang lại sự an tâm cho cả gia đình. Hãy chủ động tiêm phòng đúng thời điểm để bé yêu luôn khỏe mạnh và phát triển toàn diện.

Tiêm vắc xin cho trẻ sơ sinh giúp bảo vệ bé khỏi các bệnh nguy hiểm như viêm gan B, bạch hầu, uốn ván, ho gà, và bại liệt. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp vắc xin chính hãng, bảo quản đúng tiêu chuẩn GSP, với đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao và quy trình tiêm an toàn. Đặt lịch dễ dàng qua tổng đài miễn phí 1800 6928 để bảo vệ sức khỏe cho bé yêu ngay hôm nay.