Bị viêm khớp chườm nóng hay lạnh giúp giảm đau hiệu quả hơn?

Tình trạng viêm khớp có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống khi gây đau nhức kéo dài và khiến khả năng vận động bị hạn chế. Ngoài phương pháp dùng thuốc, nhiều người lựa chọn các cách giảm đau tại nhà để hỗ trợ cải thiện triệu chứng. Tuy nhiên, việc sử dụng nhiệt nóng hoặc nhiệt lạnh luôn gây ra nhiều băn khoăn do không phải ai cũng hiểu rõ cơ chế giảm đau của từng phương pháp. Việc phân biệt đúng thời điểm áp dụng là yếu tố quan trọng để tránh làm tổn thương khớp nặng hơn.

Khái quát về bệnh viêm khớp

Trước khi tìm hiểu biện pháp hỗ trợ giảm đau, cần hiểu rõ viêm khớp là tình trạng viêm tại các khớp, gây sưng đau, cứng khớp và hạn chế vận động.

Có nhiều nguyên nhân khiến tình trạng viêm khớp hình thành ở bất kỳ độ tuổi nào. Một số thói quen và yếu tố sức khỏe có thể khiến khớp dễ tổn thương hơn qua thời gian. Hiểu rõ các yếu tố này giúp người bệnh chủ động phòng ngừa.

• Tác động lực mạnh từ tai nạn giao thông, đặc biệt là khi có gãy xương có thể làm khớp bị tổn thương lâu dài.
• Luyện tập thể thao thiếu khởi động hoặc sai kỹ thuật khiến sụn khớp và dây chằng dễ bị tổn thương lặp lại.
• Một số bệnh nền mãn tính như tiểu đường hoặc u xương có thể làm tăng nguy cơ viêm khớp theo thời gian.
• Sự thoái hóa sụn tự nhiên do tuổi tác khiến khớp giảm chức năng, giảm ma sát làm các đầu xương cọ xát gây đau.
• Yếu tố di truyền, béo phì hoặc thừa cân cũng góp phần làm tăng áp lực lên các khớp, đặc biệt là khớp gối và khớp háng.
• Chế độ ăn uống thiếu chất chống oxy hóa, thiếu vi chất như vitamin D hoặc omega-3 cũng có thể làm khớp yếu và dễ bị viêm hơn.
• Tình trạng căng thẳng kéo dài, ngủ không đủ giấc và thói quen sinh hoạt ít vận động khiến quá trình tái tạo sụn suy giảm, từ đó làm bệnh tiến triển nặng và xuất hiện triệu chứng sớm hơn.

Những yếu tố trên đều có thể khiến khớp bị tổn thương mạn tính, từ đó khiến người bệnh dễ gặp các đợt đau cấp hoặc sưng viêm tái diễn. 

Viêm khớp chườm nóng hay lạnh có tác dụng giảm đau tốt hơn?

Để xác định viêm khớp chườm nóng hay chườm lạnh giúp giảm đau hiệu quả hơn, chúng ta cần nắm rõ cơ chế hoạt động của hai liệu pháp này.

Cơ chế giảm đau của chườm nóng và chườm lạnh

Mỗi phương pháp đều có nguyên lý tác động riêng lên mạch máu và mô mềm. Vì vậy, hiệu quả của các liệu pháp sẽ thay đổi tùy theo giai đoạn viêm khớp.

Chườm nóng

Nhiệt nóng giúp giãn cơ và kích thích tuần hoàn máu. Khi lưu lượng máu đến vùng tổn thương tăng lên, người bệnh sẽ cảm thấy giảm đau, bớt cứng khớp. Chườm nóng còn góp phần giảm co thắt cơ, từ đó mang lại cảm giác dễ chịu hơn trong các đợt đau mạn tính.

Chườm lạnh

Chườm lạnh giúp làm tê vùng đau khớp tạm thời, giảm bớt lưu thông máu và làm co mạch. Nhờ đó, triệu chứng sưng đỏ và bầm tím được cải thiện rõ rệt. Đây là phương pháp thường được áp dụng trong tình trạng viêm cấp nơi khớp đang sưng nóng, đỏ và đau.

Chườm nóng hay chườm lạnh tốt hơn đối với người bị viêm khớp?

Việc lựa chọn dùng nhiệt nóng hay lạnh không tuân theo một quy chuẩn cố định mà phụ thuộc nhiều vào tình trạng viêm ở từng thời điểm.

Tùy vào biểu hiện sưng đau, người bệnh có thể chọn biện pháp phù hợp để tránh làm khớp tổn thương nặng hơn.

• Khi khớp đang trong giai đoạn viêm cấp, có biểu hiện sưng đỏ, đau rõ rệt thì nên ưu tiên chườm lạnh để giảm phù nề.
• Khi tình trạng viêm đã giảm hoặc trong giai đoạn viêm mạn tính, người bệnh có thể chườm nóng để giúp cơ được thư giãn. 

Lưu ý khi chườm nóng, lạnh

Tùy giai đoạn viêm mà người bệnh lựa chọn biện pháp phù hợp. Khi áp dụng đúng phương pháp, bệnh có thể cải thiện đáng kể triệu chứng đau và làm giảm cảm giác cứng khớp buổi sáng.Trong nhiều trường hợp, hai phương pháp chườm nóng và chườm lạnh có thể được kết hợp linh hoạt để cải thiện tình trạng đau nhức.

Hướng dẫn chườm nóng đúng cách để giảm đau viêm khớp

Chườm nóng có thể mang lại hiệu quả rõ rệt nếu người bệnh sử dụng đúng kỹ thuật và kiểm soát tốt mức nhiệt. 

Chườm nóng khô

Chườm nóng khô tạo cảm giác dễ chịu, đồng thời giúp tăng tuần hoàn máu. Dụng cụ chườm cần duy trì mức nhiệt 41 - 43 độ C, không vượt quá 60 độ C. Mỗi lần chườm từ 20 - 30 phút và lặp lại sau 2 - 3 giờ.

Trước khi chườm, người bệnh cần kiểm tra túi chườm để tránh tình trạng rò rỉ. Nếu sử dụng túi nước, nên đổ khoảng hai phần ba lượng nước nóng rồi ép bớt không khí ra ngoài. Khi da có dấu hiệu tấy đỏ, người bệnh nên ngưng ngay.

Chườm nóng ướt

Chườm nóng ướt có tác dụng làm giãn cơ, giúp giảm co cứng và tăng hiệu quả giảm đau. Nhiệt độ nước không nên vượt quá 50 độ C.

Người bệnh có thể dùng gạc sạch nhúng nước ấm và đắp lên vùng đau. Khi gạc nguội cần thay ngay để duy trì hiệu quả. Một số loại thảo dược như lá lốt hoặc ngải cứu sao vàng có thể được đưa vào túi vải để chườm, giúp tăng cảm giác dễ chịu nếu đảm bảo nhiệt độ an toàn.

Lưu ý khi sử dụng phương pháp chườm lạnh

Dù mang lại hiệu quả giảm sưng nhanh nhưng chườm lạnh cũng có thể gây tổn thương da nếu không áp dụng đúng cách.

Nên sử dụng đá viên bọc trong khăn để tránh bỏng lạnh. Mỗi lần chườm kéo dài 10 - 15 phút. Không chườm trực tiếp lên vùng da nhạy cảm hoặc có vết thương hở. Người bệnh có bệnh lý về mạch máu cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng.

Phương pháp hỗ trợ điều trị bên cạnh chườm nóng và chườm lạnh

Chườm nóng hoặc lạnh chỉ hỗ trợ cải thiện triệu chứng tạm thời. Người bệnh cần thêm biện pháp điều trị chuyên sâu để kiểm soát bệnh hiệu quả.

• Dùng thuốc giảm đau theo hướng dẫn của bác sĩ;
• Vận động nhẹ nhàng để duy trì độ linh hoạt của khớp;
• Tăng cường thực phẩm giàu omega 3 và vitamin D;
• Tránh vận động mạnh hoặc đứng ngồi lâu.

Việc hiểu rõ viêm khớp chườm nóng hay lạnh có thể giúp người bệnh chủ động xử lý các cơn đau do viêm khớp ngay tại nhà. Tuy nhiên, đây chỉ là biện pháp hỗ trợ tạm thời. Người bệnh nên thăm khám sớm khi có dấu hiệu sưng đau kéo dài để được xác định nguyên nhân và lựa chọn phác đồ điều trị phù hợp. Điều này giúp hạn chế nguy cơ tổn thương khớp vĩnh viễn và cải thiện chất lượng cuộc sống.