Polyp đại tràng là những khối u nhỏ xuất hiện trên niêm mạc đại tràng, thường là lành tính và ít gây triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, một số polyp có thể phát triển thành ung thư đại trực tràng.
Bị polyp đại tràng có nguy hiểm không?
Polyp đại tràng vẫn tiềm ẩn nguy cơ biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời. Polyp đại tràng có nguy cơ tiến triển thành ung thư đại trực tràng, một trong những loại ung thư phổ biến và nguy hiểm nhất liên quan đến hệ tiêu hóa. Không phải tất cả polyp đều ác tính, nhưng các nghiên cứu y học đã chỉ ra rằng polyp tuyến (adenomatous polyps) có tỷ lệ cao nhất có thể tiến triển thành ung thư theo thời gian nếu không được loại bỏ. Quá trình này thường diễn ra âm thầm, khiến người bệnh khó nhận biết, vì vậy tầm soát định kỳ và phát hiện sớm là vô cùng quan trọng.

Ngoài nguy cơ ung thư, polyp đại tràng còn có thể gây ra một số vấn đề khác về sức khỏe. Chẳng hạn, các khối polyp lớn có thể làm cản trở lưu thông phân, dẫn đến tình trạng táo bón kéo dài, đau quặn bụng hoặc thậm chí là tắc ruột ở những trường hợp hiếm gặp. Polyp còn có thể gây chảy máu âm thầm trong đại tràng, dẫn đến thiếu máu mạn tính, khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi, khó thở và giảm khả năng vận động.
Nguyên nhân gây ra polyp đại tràng
Nguyên nhân chính xác gây ra polyp đại tràng hiện vẫn chưa được xác định hoàn toàn, nhưng các chuyên gia y tế đồng ý rằng sự phân chia và tăng trưởng tế bào vượt mức bình thường là yếu tố trung tâm. Thay đổi này xảy ra trên các tế bào niêm mạc đại tràng, ảnh hưởng đến chu kỳ sống của tế bào, tạo điều kiện cho các khối u hình thành.
Có nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ xuất hiện polyp đại tràng mà bạn nên lưu ý.
- Trước hết là tuổi tác: Hầu hết các trường hợp được phát hiện ở những người từ 50 tuổi trở lên, bởi quá trình tái tạo tế bào trong niêm mạc đại tràng thay đổi theo tuổi, dễ dẫn đến sự phát triển bất thường.
- Tiền sử gia đình cũng đóng vai trò quan trọng. Nếu trong gia đình bạn có người từng mắc polyp đại tràng hoặc ung thư đại tràng, nguy cơ bạn gặp phải tình trạng này sẽ cao hơn. Đặc biệt, nguy cơ tăng theo số lượng thành viên trong gia đình bị bệnh, do có thể liên quan đến các yếu tố di truyền chung.
- Các thói quen sinh hoạt như hút thuốc và uống rượu quá mức cũng làm tăng khả năng hình thành polyp. Những người thường xuyên sử dụng rượu hoặc thuốc lá, hoặc kết hợp cả hai, có tỷ lệ xuất hiện polyp cao hơn so với người không hút thuốc và uống rượu.
- Một số rối loạn di truyền hiếm gặp cũng liên quan đến polyp đại tràng, chẳng hạn như hội chứng Gardner (đa polyp gia đình), hội chứng Lynch (tăng nguy cơ nhiều loại ung thư, trong đó có ruột), polyposis vị thành niên (nhiều khối u lành tính trong ruột) hay hội chứng Peutz-Jeghers (polyp ruột kèm nguy cơ ung thư). Những hội chứng này mặc dù ít gặp nhưng nguy cơ biến chứng ung thư là rất cao.
- Ngoài ra, thừa cân, lười vận động và tiêu thụ nhiều chất béo cũng được chứng minh là làm tăng khả năng hình thành polyp.

Phòng ngừa bệnh polyp đại tràng
Phòng ngừa bệnh polyp đại tràng là một bước quan trọng để giảm nguy cơ tiến triển thành ung thư đại trực tràng. Polyp đại tràng là những khối u lành tính xuất hiện trên niêm mạc đại tràng, nhưng nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, chúng có thể trở thành ác tính. Vì vậy, cách hiệu quả nhất để phòng ngừa là thường xuyên tầm soát định kỳ và loại bỏ các polyp ngay khi phát hiện. Ngoài ra, việc duy trì các thói quen sống lành mạnh cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nguy cơ hình thành polyp.

Một trong những yếu tố quan trọng nhất là chế độ ăn uống giàu chất xơ. Bổ sung nhiều trái cây, rau xanh, các loại đậu và ngũ cốc nguyên hạt sẽ giúp tăng cường nhu động ruột, làm giảm sự tiếp xúc lâu dài của các chất gây hại với niêm mạc đại tràng. Chất xơ cũng hỗ trợ quá trình tiêu hóa và duy trì sự cân bằng hệ vi sinh đường ruột, từ đó giúp ngăn ngừa sự phát triển của polyp.
Bên cạnh đó, duy trì cân nặng hợp lý và vóc dáng cân đối là yếu tố quan trọng khác. Thừa cân hoặc béo phì làm tăng nguy cơ viêm mạn tính và các rối loạn chuyển hóa, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho polyp phát triển. Do đó, nếu bạn đang thừa cân, việc giảm cân kết hợp với tập thể dục đều đặn sẽ giúp cải thiện sức khỏe tổng thể và giảm nguy cơ mắc bệnh.
Hạn chế tiêu thụ thịt đỏ cũng là một biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Các loại thịt như thịt bò, thịt lợn, thịt dê hay thịt cừu khi ăn quá nhiều có thể làm tăng nguy cơ viêm niêm mạc và hình thành polyp. Thay vào đó, nên tăng cường nguồn protein từ cá, gia cầm, đậu và các sản phẩm thực vật khác.
Tập thể dục đều đặn với cường độ vừa phải mỗi ngày không chỉ giúp kiểm soát cân nặng mà còn cải thiện tuần hoàn, tăng cường chức năng miễn dịch và duy trì sức khỏe đường ruột. Ngoài ra, hạn chế rượu bia và thuốc lá là điều thiết yếu, vì các chất này có thể gây tổn thương niêm mạc đại tràng và làm tăng nguy cơ ung thư.

Cuối cùng, việc tham khảo ý kiến bác sĩ về các biện pháp bổ sung như canxi, vitamin D hoặc dùng aspirin định kỳ (nếu được chỉ định) cũng có thể giúp giảm nguy cơ hình thành polyp và ung thư đại tràng. Sự kết hợp giữa tầm soát định kỳ và lối sống lành mạnh sẽ mang lại hiệu quả phòng ngừa tối ưu, giúp bảo vệ sức khỏe đường tiêu hóa lâu dài.
Hy vọng qua nội dung bài viết bạn đã có thêm thông tin polyp đại tràng có nguy hiểm không? Việc kiểm tra sức khỏe định kỳ, phát hiện sớm và loại bỏ polyp kịp thời là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe đại tràng. Đồng thời, duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, thói quen sinh hoạt khoa học sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và duy trì đường tiêu hóa khỏe mạnh lâu dài.