Bị dị ứng có tiêm phòng được không? Các dạng dị ứng thường gặp

Bị dị ứng có tiêm phòng được không? Đây là một thắc mắc phổ biến, đặc biệt trong bối cảnh các chương trình tiêm chủng mở rộng ngày càng được quan tâm. Bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ và yên tâm hơn khi quyết định tiêm vắc xin.

Bị dị ứng có tiêm phòng được không? 

Bị dị ứng có tiêm phòng được không? Đa số người bị dị ứng vẫn có thể tiêm phòng nhưng cần được đánh giá cụ thể từng trường hợp để đảm bảo an toàn. Dị ứng có nhiều mức độ và nguyên nhân khác nhau. Do đó, việc xác định khả năng tiêm phòng phụ thuộc vào loại dị ứng và tình trạng sức khỏe của từng người.

Về phân loại, mức độ dị ứng có thể phân ra thành: 

• Dị ứng nhẹ: Dị ứng nhẹ bao gồm các phản ứng dị ứng với bụi, phấn hoa, lông động vật hoặc một số loại thực phẩm như trứng, sữa. Những trường hợp này thường không phải là chống chỉ định để tiêm vắc xin. Tuy nhiên, bạn vẫn cần thông báo với bác sĩ trước khi tiêm để được tư vấn kỹ lưỡng.
• Dị ứng nặng: Các trường hợp từng bị phản vệ (sốc phản vệ) do thuốc, vắc xin hoặc các tác nhân khác cần được đánh giá bởi chuyên gia dị ứng học hoặc bác sĩ chuyên khoa. Những người có tiền sử phản vệ nghiêm trọng cần được theo dõi đặc biệt hoặc thực hiện các xét nghiệm cần thiết trước khi tiêm.

Việc hiểu rõ mức độ dị ứng sẽ giúp kiểm soát, điều trị kịp thời và phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Các dạng dị ứng thường gặp và khả năng ảnh hưởng đến việc tiêm vắc xin

Dị ứng có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng không phải mọi loại dị ứng đều ảnh hưởng đến việc tiêm phòng. Dưới đây là các dạng dị ứng mà ta thường gặp: 

Dị ứng thực phẩm

Một số người lo ngại rằng dị ứng thực phẩm, chẳng hạn như dị ứng trứng, sữa hoặc hải sản có thể gây nguy hiểm khi tiêm vắc xin. Thực tế, một số vắc xin (như vắc xin cúm hoặc sởi) có thể chứa lượng nhỏ protein từ trứng. Các nghiên cứu gần đây cho thấy nguy cơ phản ứng dị ứng do những thành phần này là rất thấp. Với người dị ứng thực phẩm, bác sĩ thường sẽ đánh giá kỹ lưỡng để đảm bảo an toàn.

Dị ứng thuốc

Dị ứng với các loại thuốc như Penicillin hoặc kháng sinh khác thường khiến người bệnh lo lắng về khả năng phản ứng với vắc xin. Tuy nhiên, thành phần của vắc xin thường khác biệt so với thuốc nên dị ứng thuốc không đồng nghĩa với việc bạn sẽ dị ứng với vắc xin. Điều quan trọng là cần phân biệt rõ ràng giữa dị ứng thuốc và dị ứng với thành phần vắc xin cụ thể.

Dị ứng với thành phần vắc xin

Một số vắc xin có chứa các thành phần như gelatin, neomycin hoặc latex có thể gây dị ứng ở một số người nhạy cảm. Ví dụ:

• Gelatin: Có trong một số vắc xin như vắc xin MMR (sởi, quai bị, rubella).
• Neomycin: Một loại kháng sinh có trong một số vắc xin có thể gây phản ứng ở người dị ứng với nó.
• Latex: Có trong nắp lọ hoặc bơm tiêm của một số loại vắc xin.

Trong một số trường hợp, nếu bạn có tiền sử dị ứng nghiêm trọng, bác sĩ có thể đề nghị làm test dị ứng để xác định nguy cơ. Tuy nhiên, không phải ai cũng cần thực hiện xét nghiệm này vì nó có thể tốn kém và không phải lúc nào cũng cần thiết.

Vì sao người bị dị ứng không nên từ chối tiêm phòng?

Tiêm phòng đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như bạch hầu, uốn ván, sởi hoặc COVID-19. Với những người có cơ địa dị ứng, việc từ chối tiêm phòng vì lo sợ phản ứng có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng hơn. Để lý giải vì sao người bị dị ứng không nên từ chối tiêm phòng, các tiêu chí sau đây có thể được cân nhắc:

Lợi ích vượt trội của tiêm chủng

Tiêm chủng giúp:

• Phòng ngừa bệnh nguy hiểm: Vắc xin giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh có thể gây biến chứng nặng, thậm chí tử vong.
• Bảo vệ cộng đồng: Tiêm chủng góp phần tạo miễn dịch cộng đồng, giảm sự lây lan của các bệnh truyền nhiễm.
• Nguy cơ dị ứng thấp: Với sự đánh giá và giám sát đúng cách, nguy cơ phản ứng dị ứng nghiêm trọng sau tiêm là rất hiếm.

Nguy cơ khi không tiêm phòng

Nếu không tiêm phòng, người có cơ địa dị ứng vẫn có nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm, đặc biệt trong các đợt dịch. Những bệnh này có thể gây biến chứng nghiêm trọng, như viêm phổi do sởi, tổn thương thần kinh do uốn ván hoặc suy hô hấp do COVID-19. Vì vậy, nếu không có chống chỉ định rõ ràng, câu trả lời cho bị dị ứng có nên tiêm vắc xin là có với sự giám sát y tế phù hợp.

Biện pháp an toàn khi tiêm phòng cho người có tiền sử dị ứng

Để đảm bảo an toàn khi tiêm phòng, đặc biệt với những người có cơ địa dị ứng, cần tuân thủ một số biện pháp sau:

• Khai báo kỹ tiền sử dị ứng: Trước khi tiêm, hãy cung cấp đầy đủ thông tin về các loại dị ứng bạn từng gặp bao gồm tác nhân gây dị ứng, mức độ nghiêm trọng và các triệu chứng cụ thể. Điều này giúp bác sĩ đưa ra quyết định phù hợp.
• Theo dõi sau tiêm: Sau khi tiêm vắc xin, bạn cần ở lại cơ sở y tế ít nhất 30 phút để theo dõi các dấu hiệu phản ứng dị ứng, đặc biệt là sốc phản vệ. Đây là quy định bắt buộc đối với người có tiền sử dị ứng.
• Lựa chọn cơ sở y tế uy tín: Hãy chọn các cơ sở tiêm chủng có đội ngũ y tế được đào tạo về xử lý sốc phản vệ và có đầy đủ trang thiết bị cấp cứu.
• Lập hồ sơ tiêm chủng riêng: Đối với người có cơ địa dị ứng, việc lưu giữ hồ sơ tiêm chủng chi tiết sẽ giúp bác sĩ theo dõi và đưa ra các khuyến nghị phù hợp cho những lần tiêm sau.

Khi nào người bị dị ứng cần hoãn hoặc chống chỉ định tiêm vắc xin?

Mặc dù đa số người bị dị ứng có thể tiêm phòng an toàn tuy nhiên một số trường hợp cần hoãn hoặc chống chỉ định tiêm vắc xin:

Chống chỉ định tạm thời

Tiêm vắc xin chống chỉ định tạm thời trong một số trường hợp như:

• Sốt cao hoặc nhiễm trùng cấp tính: Nếu bạn đang sốt hoặc mắc bệnh cấp tính, bác sĩ sẽ yêu cầu hoãn tiêm cho đến khi bạn hồi phục hoàn toàn.
• Đang trong đợt dị ứng cấp: Các triệu chứng như mẩn ngứa, nổi ban hoặc hen suyễn cấp tính cần được kiểm soát trước khi tiêm.

Chống chỉ định tuyệt đối

Tiêm vắc xin chống chỉ định tuyệt đối với các trường hợp:

• Sốc phản vệ với liều vắc xin trước đó: Nếu bạn từng bị sốc phản vệ do một loại vắc xin cụ thể, việc tiêm lại loại vắc xin đó thường bị chống chỉ định.
• Dị ứng nặng với thành phần không thể thay thế: Một số thành phần trong vắc xin (như gelatin hoặc neomycin) không thể thay thế và nếu bạn dị ứng nặng với chúng, bác sĩ sẽ không cho phép tiêm.

Như vậy, bị dị ứng có tiêm phòng được không phụ thuộc vào mức độ dị ứng và tình trạng cụ thể của từng người. Phần lớn người bị dị ứng vẫn có thể tiêm vắc xin an toàn nhưng tuân thủ các hướng dẫn và có sự giám sát của cơ sở y tế chuyên môn. Hãy luôn lắng nghe tư vấn từ bác sĩ, khai báo đầy đủ tiền sử dị ứng và lựa chọn cơ sở y tế uy tín để tiêm chủng một cách an toàn và hiệu quả. Để được tư vấn và đăng ký tiêm chủng tại Tiêm chủng Long Châu, hãy liên hệ đến hotline miễn phí 18006928 bạn nhé.