Triệu chứng đau bụng dưới tiêu chảy có thể liên quan đến nhiều nguyên nhân bệnh lý tại hệ tiêu hóa như viêm đại tràng, hội chứng ruột kích thích hoặc nhiễm khuẩn đường ruột. Việc nhận diện đúng tình trạng và theo dõi các dấu hiệu đi kèm là điều cần thiết để đưa ra hướng điều trị phù hợp, hạn chế biến chứng nguy hiểm. Vậy đau bụng dưới kèm theo tiêu chảy là dấu hiệu bệnh lý gì? Cùng tìm hiểu ngay.
Nguyên nhân đau bụng dưới tiêu chảy là gì?
Đau bụng dưới tiêu chảy là một triệu chứng thường gặp, có thể liên quan đến nhiều bệnh lý khác nhau, chủ yếu tại đường tiêu hóa. Xác định đúng nguyên nhân đóng vai trò quan trọng trong quá trình chẩn đoán và điều trị. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng này:
Viêm túi thừa
Đây là tình trạng viêm hoặc nhiễm khuẩn các túi nhỏ (túi thừa) hình thành trong thành ruột, thường gặp ở đại tràng. Viêm túi thừa cấp thường gây đau bụng dưới bên trái kèm sốt và thay đổi thói quen đại tiện (có thể là táo bón hoặc tiêu chảy), buồn nôn. Trường hợp nặng có thể dẫn đến thủng ruột, viêm phúc mạc hoặc áp-xe trong ổ bụng nếu không được xử trí kịp thời.
Viêm ruột
Viêm ruột do vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng gây ra thường dẫn đến tiêu chảy cấp tính, kèm theo đau bụng quặn, sốt, mất nước. Viêm ruột mạn tính như bệnh Crohn hay viêm loét đại tràng cũng có thể gây đau bụng dưới dai dẳng và rối loạn tiêu hóa kéo dài, dễ dẫn đến biến chứng nếu không được kiểm soát hiệu quả.

Hội chứng ruột kích thích (IBS)
Đây là rối loạn chức năng tiêu hóa mạn tính, đặc trưng bởi các đợt đau bụng dưới, thay đổi thói quen đi tiêu (tiêu chảy hoặc táo bón luân phiên), đầy hơi, khó chịu sau ăn. Dù không gây tổn thương thực thể trên niêm mạc ruột, IBS ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống người bệnh.
Viêm đại tràng
Bệnh lý này thường biểu hiện qua các cơn đau bụng dưới, tiêu chảy kèm cảm giác mót rặn, đầy bụng, chướng hơi. Viêm đại tràng có thể do nhiễm khuẩn, rối loạn miễn dịch hoặc yếu tố tự miễn, và cần điều trị sớm để tránh biến chứng như loét hoặc thủng ruột.

Ngộ độc thực phẩm và nhiễm trùng tiêu hóa
Ăn phải thực phẩm nhiễm khuẩn hoặc không đảm bảo vệ sinh có thể dẫn đến tiêu chảy cấp, đau bụng dữ dội, nôn ói, mất nước. Một số trường hợp cần được điều trị bù nước và điện giải, thậm chí nhập viện khi có dấu hiệu nhiễm trùng toàn thân.
Để đảm bảo an toàn, người bệnh có triệu chứng đau bụng dưới kèm tiêu chảy kéo dài, tiêu chảy ra máu hoặc sốt cao nên được thăm khám chuyên khoa để chẩn đoán nguyên nhân chính xác và điều trị kịp thời.
Cách xử trí khi bị đau bụng dưới kèm theo tiêu chảy
Đau bụng dưới tiêu chảy là biểu hiện thường gặp trong nhiều bệnh lý tiêu hóa, cảnh báo nhiều bệnh lý tiêu hóa tiềm ẩn. Xử trí đúng cách ngay từ đầu giúp ngăn ngừa các biến chứng và giúp cải thiện nhanh triệu chứng cho người bệnh.
Thăm khám y tế để chẩn đoán chính xác nguyên nhân
Khi xuất hiện tình trạng tiêu chảy kèm đau bụng dưới, đặc biệt nếu kéo dài quá 2 ngày, có máu trong phân, sốt cao hoặc mất nước, người bệnh cần được thăm khám tại cơ sở y tế chuyên khoa tiêu hóa. Các bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm phân, siêu âm bụng, nội soi hoặc các xét nghiệm cần thiết khác để chẩn đoán chính xác nguyên nhân và mức độ tổn thương của hệ tiêu hóa.
Tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ
Việc sử dụng thuốc cần tuyệt đối theo chỉ định của bác sĩ, tránh tự ý mua thuốc kháng sinh hoặc thuốc cầm tiêu chảy khi chưa có chẩn đoán rõ ràng. Các thuốc có thể được sử dụng bao gồm: thuốc kháng sinh (nếu có nhiễm khuẩn), thuốc giảm co thắt, bù nước điện giải (ORS), men vi sinh, hoặc thuốc điều hòa nhu động ruột. Trong một số trường hợp nghiêm trọng như viêm ruột, viêm đại tràng cấp, cần nhập viện điều trị.

Điều chỉnh chế độ ăn uống và nghỉ ngơi
Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục. Người bệnh nên:
- Ăn thức ăn mềm, dễ tiêu như cháo loãng, súp, cơm nhão.
- Tránh thực phẩm chiên rán, cay nóng, nhiều dầu mỡ hoặc có tính kích thích như cà phê, rượu, bia.
- Tuyệt đối không sử dụng thực phẩm sống, tái hoặc chưa rõ nguồn gốc.
- Uống đủ nước và bổ sung dung dịch bù điện giải nếu tiêu chảy kéo dài hoặc có dấu hiệu mất nước.
- Nghỉ ngơi hợp lý, tránh căng thẳng thần kinh và làm việc quá sức.
Hỗ trợ từ các biện pháp y học cổ truyền
Một số phương pháp y học cổ truyền như sử dụng gừng, lá ổi có thể giúp làm dịu triệu chứng nhẹ, tuy nhiên chưa có bằng chứng khoa học mạnh mẽ chứng minh hiệu quả điều trị. Cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
Trong mọi trường hợp, người bệnh nên theo dõi sát các biểu hiện bất thường và tái khám đúng hẹn để kiểm soát tiến triển của bệnh lý một cách hiệu quả.
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Đau bụng dưới kèm tiêu chảy là triệu chứng phổ biến, tuy nhiên không nên chủ quan, đặc biệt khi các biểu hiện kéo dài hoặc có tính chất nghiêm trọng. Người bệnh nên đến khám bác sĩ khi xuất hiện một hoặc nhiều trong các dấu hiệu sau:
- Tiêu chảy kéo dài trên 2 ngày mà không cải thiện.
- Đau bụng dữ dội hoặc có xu hướng tăng nhanh về mức độ trong vòng 24 giờ, không thuyên giảm khi nghỉ ngơi.
- Sốt cao trên 38,5°C, đặc biệt nếu sốt kéo dài liên tục trên 1–2 ngày kèm ớn lạnh hoặc rét run.
- Nôn nhiều lần, không kiểm soát, gây mệt mỏi, mất nước nghiêm trọng.
- Phân lẫn máu tươi hoặc màu đen như bã cà phê, có thể cảnh báo xuất huyết tiêu hóa.
- Dấu hiệu mất nước như khô môi, khát nước liên tục, da nhăn, tiểu ít, mạch nhanh, tụt huyết áp.
- Rối loạn ý thức như lơ mơ hoặc kích thích thần kinh trung ương có thể là dấu hiệu của biến chứng nặng như nhiễm trùng huyết hoặc mất nước nghiêm trọng.
- Vàng da, vàng mắt, có thể liên quan đến tổn thương gan hoặc bệnh lý mật-tụy.

Đặc biệt, trẻ sơ sinh, người cao tuổi và bệnh nhân suy giảm miễn dịch (như người điều trị ung thư, bệnh nhân HIV/AIDS, người dùng thuốc ức chế miễn dịch) cần được thăm khám càng sớm càng tốt ngay khi có biểu hiện tiêu chảy kèm đau bụng để tránh biến chứng nguy hiểm.
Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân gây đau bụng dưới tiêu chảy và cách xử trí phù hợp. Nếu triệu chứng kéo dài hoặc có dấu hiệu bất thường, hãy đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng không mong muốn.