Bị đại tràng kiêng ăn gì và nên ăn gì? Chế độ dinh dưỡng hỗ trợ cải thiện bệnh hiệu quả

Khi đại tràng bị viêm, chức năng tiêu hóa bị suy giảm và niêm mạc ruột dễ tổn thương. Vì vậy, việc lựa chọn hoặc loại bỏ thực phẩm không phù hợp là rất cần thiết. Vậy bị đại tràng kiêng ăn gì? Người mắc bệnh đại tràng nên ăn gì?

Bị đại tràng kiêng ăn gì?

Chế độ ăn đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị viêm đại tràng. Bị đại tràng kiêng ăn gì là câu hỏi nhiều người bệnh quan tâm, bởi thực phẩm không phù hợp có thể khiến tình trạng viêm loét trở nên nặng hơn, khó kiểm soát và dễ tái phát. Dưới đây là những nhóm thực phẩm nên hạn chế hoặc loại bỏ khỏi thực đơn hàng ngày, bao gồm:

Sản phẩm từ sữa

Một số người bệnh không dung nạp lactose - một loại đường có nhiều trong sữa bò, phô mai, kem và các sản phẩm từ bơ sữa. Khi tiêu thụ nhóm thực phẩm này, cơ thể có thể phản ứng bằng tiêu chảy, chướng bụng, gây kích ứng niêm mạc ruột. Vì vậy, nếu đang băn khoăn bị đại tràng kiêng ăn gì, thì sữa và các chế phẩm từ sữa cần được cân nhắc kỹ lưỡng.

Chất kích thích

Rượu, bia, cà phê và các loại nước uống có chứa caffeine đều là tác nhân gây kích ứng mạnh với đường tiêu hóa. Việc sử dụng thường xuyên có thể làm tăng nguy cơ co thắt ruột, tiêu chảy, làm nặng thêm các triệu chứng đại tràng. Người bệnh nên hạn chế tối đa các loại đồ uống này để bảo vệ lớp niêm mạc đang bị tổn thương.

Thực phẩm nhiều đường

Các loại bánh kẹo, nước ngọt có gas hay thực phẩm chứa đường hóa học có thể gây đầy bụng, lên men trong ruột và làm rối loạn tiêu hóa. Đây là một trong những yếu tố làm trầm trọng thêm tình trạng viêm đại tràng. Để biết rõ bị đại tràng kiêng ăn gì, bạn cần chú ý kỹ đến lượng đường nạp vào mỗi ngày và lựa chọn các loại thực phẩm tự nhiên, dễ tiêu hóa.

Đồ ăn dầu mỡ, cay nóng

Chiên, xào nhiều dầu mỡ hay sử dụng quá nhiều gia vị cay như ớt, tiêu có thể làm rối loạn nhu động ruột, gây đầy bụng và đau quặn. Nhóm thực phẩm này dễ kích thích viêm loét lan rộng và làm bệnh kéo dài. Do đó, chúng được xếp vào danh sách những món cần loại bỏ khi xác định rõ bị đại tràng kiêng ăn gì để hỗ trợ phục hồi.

Thực phẩm sống và chưa qua chế biến kỹ

Các loại gỏi, rau sống, nem chua... có thể chứa vi khuẩn hoặc ký sinh trùng chưa được tiêu diệt. Điều này tiềm ẩn nguy cơ nhiễm trùng đường ruột ở người có đại tràng yếu. Ăn chín, uống sôi vẫn luôn là nguyên tắc cơ bản để bảo vệ hệ tiêu hóa, nhất là khi đang điều trị bệnh lý liên quan đến đại tràng.

Bệnh đại tràng nên ăn gì?

Người mắc bệnh đại tràng thường gặp khó khăn trong việc hấp thu chất dinh dưỡng, dễ suy giảm thể trạng, sụt cân và mệt mỏi kéo dài. Vì vậy, bên cạnh câu hỏi “bị đại tràng kiêng ăn gì”, người bệnh cũng cần quan tâm đến những thực phẩm nên bổ sung để hỗ trợ phục hồi tổn thương và duy trì sức khỏe đường ruột ổn định. Dưới đây là những nhóm thực phẩm được khuyến nghị nên đưa vào khẩu phần ăn hằng ngày, bao gồm:

Sữa chua

Sữa chua chứa men vi sinh tự nhiên giúp bổ sung lợi khuẩn cho đường ruột, từ đó tăng cường khả năng tiêu hóa và miễn dịch. Ngoài ra, đây còn là nguồn cung cấp canxi hỗ trợ hệ xương chắc khỏe - điều rất cần thiết cho người viêm loét đại tràng, vốn có nguy cơ loãng xương cao. Nên ưu tiên lựa chọn sữa chua nguyên chất, không đường để hạn chế kích ứng đường ruột.

Thực phẩm giàu chất béo tốt

Các loại cá béo như cá hồi, cá ngừ, cá thu chứa nhiều axit béo omega-3 như DHA và EPA có tác dụng chống viêm, hỗ trợ làm giảm phản ứng viêm trong đại tràng. Bên cạnh đó, quả bơ là một nguồn chất béo không bão hòa đơn tốt cho tiêu hóa, giúp cải thiện tình trạng suy dinh dưỡng và tăng năng lượng ở người bị đại tràng kéo dài. Loại thực phẩm này vừa dễ ăn vừa mang lại hiệu quả dinh dưỡng cao.

Các loại hạt

Hạnh nhân, óc chó, hạt lanh hay dầu oliu là nguồn chất béo lành mạnh và giàu dinh dưỡng. Không chỉ cung cấp năng lượng ổn định, các loại hạt này còn chứa nhiều vitamin và khoáng chất có lợi cho đường ruột. Người bệnh có thể dùng một lượng nhỏ các loại hạt như bữa phụ nhẹ hoặc trộn cùng ngũ cốc, cháo dinh dưỡng.

Các loại bí

Bí đỏ, bí ngòi, bí xanh là những thực phẩm giàu chất xơ hòa tan, giúp cải thiện hệ vi sinh vật đường ruột, ngăn ngừa táo bón và hỗ trợ làm lành tổn thương niêm mạc đại tràng. Đồng thời, nhóm thực phẩm này còn chứa nhiều chất chống oxy hóa như beta-carotene và vitamin C, giúp tăng cường sức đề kháng tự nhiên cho cơ thể.

Lưu ý trong ăn uống và sinh hoạt dành cho người mắc bệnh đại tràng

Bên cạnh việc chọn lựa thực phẩm phù hợp, người bệnh đại tràng cũng cần xây dựng thói quen sinh hoạt và ăn uống lành mạnh để cải thiện triệu chứng và tăng hiệu quả điều trị. Dưới đây là những lưu ý quan trọng không nên bỏ qua:

• Chia nhỏ bữa ăn trong ngày: Thay vì ăn ba bữa lớn, người bệnh nên chia thành nhiều bữa ăn nhỏ để giảm áp lực lên hệ tiêu hóa, hỗ trợ hấp thu dinh dưỡng tốt hơn và tránh tình trạng đầy bụng, khó tiêu.
• Điều chỉnh lượng chất xơ theo triệu chứng: Nếu người bệnh thường xuyên bị táo bón, nên tăng cường thực phẩm giàu chất xơ để hỗ trợ nhu động ruột. Ngược lại, nếu bị tiêu chảy, cần hạn chế chất xơ hoặc lựa chọn loại dễ tiêu hóa như rau củ nấu chín mềm.
• Uống đủ nước mỗi ngày: Cung cấp đủ nước giúp làm mềm phân, hỗ trợ quá trình đào thải dễ dàng hơn, nhất là khi bổ sung chất xơ trong chế độ ăn.
• Tuân thủ nguyên tắc an toàn thực phẩm: Người bệnh nên ăn chín, uống sôi, tránh ăn thực phẩm tươi sống hoặc chế biến sẵn từ bên ngoài, nhằm hạn chế nguy cơ nhiễm khuẩn đường ruột.
• Tẩy giun định kỳ 6 tháng/lần: Đây là thói quen quan trọng giúp phòng ngừa các bệnh lý đường ruột khác, hỗ trợ đại tràng hoạt động hiệu quả hơn.
• Giữ tâm lý ổn định: Hạn chế căng thẳng, lo âu kéo dài bởi yếu tố tâm lý có thể làm triệu chứng viêm đại tràng trở nên nặng hơn và cản trở hiệu quả điều trị.
• Tăng cường vận động: Tập thể dục nhẹ nhàng mỗi ngày như đi bộ, yoga hoặc đạp xe giúp cải thiện tiêu hóa, tăng cường sức đề kháng và nâng cao thể trạng chung cho người bệnh.

Chế độ ăn đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát và cải thiện các triệu chứng của bệnh đại tràng. Bên cạnh việc bổ sung những thực phẩm có lợi, người bệnh cần lưu ý bị đại tràng kiêng ăn gì để tránh làm tổn thương niêm mạc ruột và gây biến chứng. Kết hợp chế độ ăn khoa học với lối sống lành mạnh, vận động đều đặn và kiểm soát tâm lý sẽ góp phần nâng cao hiệu quả điều trị, cải thiện chất lượng cuộc sống lâu dài.