Bị bướu cường giáp có lây không? Yếu tố nào làm tăng nguy cơ bệnh cường giáp?

Bướu cường giáp là tình trạng mà tuyến giáp hoạt động quá mức, dẫn đến sự gia tăng hormone tuyến giáp trong cơ thể và gây ra nhiều rối loạn chuyển hóa. Với tỉ lệ mắc ngày càng cao, nhiều người đặt ra câu hỏi bị bướu cường giáp có nguy cơ lây không và đâu là những yếu tố khiến một số người có nguy cơ mắc bệnh cao hơn người khác. Việc tìm hiểu rõ cơ chế bệnh và các yếu tố nguy cơ sẽ giúp cộng đồng nâng cao nhận thức, chủ động trong phòng ngừa và điều trị hiệu quả.

Bị bướu cường giáp có lây không?

Bị bướu cường giáp không có khả năng lây nhiễm từ người sang người. Đây là bệnh lý liên quan đến rối loạn hệ miễn dịch, trong đó cơ thể sản xuất kháng thể tấn công nhầm vào tuyến giáp, khiến tuyến này tiết ra quá nhiều hormone. Nguyên nhân phổ biến nhất gây bướu cường giáp là bệnh Graves, đây là một rối loạn tự miễn dịch khiến tuyến giáp hoạt động quá mức. 

Ngoài ra, viêm tuyến giáp, nhân độc tuyến giáp, rối loạn tuyến yên và chế độ ăn thừa i-ốt cũng có thể gây ra tình trạng này. Vì không liên quan đến các tác nhân truyền nhiễm như virus hay vi khuẩn, nên việc tiếp xúc gần với người mắc bướu cường giáp hoàn toàn không gây nguy cơ lây bệnh.

Những yếu tố làm tăng nguy cơ bệnh bướu cường giáp

Mặc dù bướu cường giáp không phải là bệnh lây nhiễm hay bùng phát thành dịch, nhưng một số người vẫn có nguy cơ mắc bệnh cao hơn do ảnh hưởng từ nhiều yếu tố khác nhau.

• Yếu tố di truyền: Những người có người thân ruột thịt như cha mẹ, anh chị em hoặc ông bà từng mắc bệnh bướu cường giáp hoặc một bệnh tự miễn khác sẽ có nguy cơ cao hơn so với người bình thường. Di truyền đóng vai trò quan trọng trong khả năng hình thành phản ứng miễn dịch bất thường.
• Biến đổi gen: Cấu trúc gen trong cơ thể người rất phức tạp. Một số gen giúp hệ miễn dịch phân biệt được protein của cơ thể và protein lạ từ bên ngoài. Tuy nhiên, khi các gen này bị đột biến hoặc sai lệch cấu trúc, hệ miễn dịch có thể hoạt động sai hướng, tạo ra kháng thể tấn công nhầm vào tuyến giáp, dẫn đến các bất thường về tuyến giáp.
• Các yếu tố khác: Ngoài di truyền và gen, một số yếu tố môi trường và sinh lý cũng liên quan đến nguy cơ mắc bệnh, mặc dù cơ chế gây bệnh còn chưa rõ ràng. Bao gồm: Nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc virus, rối loạn nồng độ i-ốt trong cơ thể (dư hoặc thiếu), thay đổi nội tiết tố, ảnh hưởng từ một số loại thuốc, hút thuốc lá hoặc các bệnh lý liên quan đến mắt.

Tóm lại, việc hiểu rõ các yếu tố nguy cơ không chỉ giúp phát hiện sớm và phòng ngừa bướu cường giáp mà còn góp phần nâng cao ý thức chăm sóc sức khỏe bản thân trong cộng đồng.

Một số phương pháp phòng ngừa bệnh bướu cường giáp hiệu quả

Bướu cường giáp thường liên quan đến rối loạn tự miễn, một cơ chế mà con người khó kiểm soát hoàn toàn. Vì vậy, các biện pháp phòng ngừa hiện nay chủ yếu tập trung vào việc nâng cao sức khỏe tổng thể và hỗ trợ hoạt động ổn định của tuyến giáp thông qua lối sống và dinh dưỡng hợp lý.

Xây dựng lối sống lành mạnh

Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ chiên rán, chất kích thích như rượu bia và thuốc lá là điều cần thiết. Thay vào đó, hãy duy trì chế độ ăn đủ chất, đúng giờ và nghỉ ngơi hợp lý để giảm áp lực cho hệ nội tiết, trong đó có tuyến giáp.

Ăn uống khoa học, tăng cường thực phẩm chống oxy hóa

Nhiều nghiên cứu cho thấy các loại quả mọng (như việt quất, dâu tây), trái cây giàu vitamin C (cam, quýt), cùng rau xanh họ cải (bắp cải, cải xoăn, súp lơ) có khả năng hỗ trợ cân bằng hoạt động tuyến giáp và làm chậm quá trình oxy hóa tế bào.

Bổ sung i-ốt hợp lý

I-ốt là yếu tố không thể thiếu trong quá trình tổng hợp hormone tuyến giáp. Việc cung cấp thiếu hay thừa đều có thể gây hại. Đặc biệt với phụ nữ mang thai, việc đảm bảo lượng i-ốt đầy đủ giúp thai nhi phát triển trí não tốt và phòng ngừa rối loạn tuyến giáp ở mẹ.

Duy trì vận động đều đặn

Tập thể dục thường xuyên không chỉ giúp cải thiện sức đề kháng mà còn hỗ trợ điều hòa hoạt động miễn dịch, đây là yếu tố then chốt trong phòng ngừa rối loạn tự miễn, bao gồm cả bướu cường giáp.

Thăm khám định kỳ

Bướu cường giáp là bệnh lý có thể tiến triển âm thầm trong giai đoạn đầu, với biểu hiện không rõ ràng và dễ bị bỏ qua. Do đó, việc khám tuyến giáp chuyên sâu hàng năm là điều cần thiết, đặc biệt đối với phụ nữ từ 20 tuổi trở lên, đây là nhóm có nguy cơ mắc bệnh cao nhất. Việc kiểm tra định kỳ giúp phát hiện sớm bất thường tuyến giáp, ngay cả khi chưa có triệu chứng như cổ to, khàn giọng, nuốt nghẹn hay cảm giác có khối u ở vùng cổ.

Hy vọng với những thông tin trên có thể giúp bạn đọc biết được bị bướu cường giáp có lây không. Tóm lại, tuy không phải là bệnh lây nhiễm, nhưng bướu cường giáp có thể để lại nhiều hậu quả nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời. Việc chủ động phòng ngừa bằng lối sống khoa học và khám định kỳ là cách hiệu quả để bảo vệ sức khỏe tuyến giáp lâu dài.