Bệnh trào ngược dạ dày thực quản có lây không? Một số cách phòng bệnh

Trào ngược dạ dày là tình trạng dịch vị từ dạ dày trào ngược lên thực quản và họng, gây ra các triệu chứng khó chịu như ợ nóng, ợ chua, buồn nôn hay đau tức vùng thượng vị. Căn bệnh này có thể gặp ở bất kỳ độ tuổi nào, đặc biệt phổ biến ở dân văn phòng và khu vực thành thị. Hãy cùng Tiêm chủng Long Châu tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản có lây không?

Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) bản chất không phải là bệnh truyền nhiễm, vì vậy không lây lan trực tiếp từ người này sang người khác. Đây là một rối loạn tiêu hóa xuất phát từ sự suy yếu cơ vòng thực quản dưới hoặc tình trạng tăng tiết axit dạ dày.

Tuy nhiên, một số trường hợp người bị GERD đồng thời nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (HP) thì nguy cơ lây nhiễm lại có thể xảy ra. HP là loại vi khuẩn có khả năng tồn tại trong niêm mạc dạ dày và lây truyền chủ yếu qua nước bọt, dùng chung thức ăn hoặc môi trường sống không đảm bảo vệ sinh.

Nhiều nghiên cứu cho thấy các thành viên trong gia đình có nguy cơ mắc bệnh dạ dày tương tự nhau, nhất là khi có người nhiễm vi khuẩn HP. Do đó, trào ngược dạ dày thực quản không tự lây, nhưng nếu kèm nhiễm HP thì vẫn có khả năng lây truyền trong gia đình.

Nguyên nhân gây bệnh GERD là gì?

Trào ngược dạ dày thực quản là bệnh lý tiêu hóa xảy ra khi dịch vị và axit từ dạ dày thường xuyên trào ngược lên thực quản, gây kích ứng và dẫn đến nhiều triệu chứng khó chịu.

GERD không xuất phát từ một nguyên nhân mà do kết quả của nhiều yếu tố kết hợp lại, bao gồm cả cơ học, sinh lý và lối sống. Một số nguyên nhân thường gặp có thể kể đến như:

• Thoát vị hoành: Khi cơ hoành yếu, một phần dạ dày nhô lên vào khoang lồng ngực, tạo điều kiện cho axit trào ngược. Thường gặp ở người béo phì, phụ nữ mang thai hoặc người từng phẫu thuật ổ bụng.
• Suy yếu cơ thắt thực quản dưới (LES): LES hoạt động như “cửa van” giữa dạ dày và thực quản. Khi cơ này giãn bất thường hoặc không đóng chặt, axit dễ dàng trào ngược lên trên.
• Vi khuẩn Helicobacter pylori (HP): Nhiễm HP có thể làm tăng tiết axit dạ dày, góp phần gây viêm loét và làm trầm trọng thêm tình trạng trào ngược.
• Béo phì và mang thai: Áp lực ổ bụng gia tăng do cân nặng hoặc thai nhi chèn ép khiến axit dễ trào ngược.
• Thói quen ăn uống, sinh hoạt: Ăn quá no, ăn nhiều đồ cay nóng, chiên rán, uống rượu bia, cà phê, hút thuốc hoặc nằm ngay sau khi ăn đều làm tăng nguy cơ bị GERD.
• Lối sống, dược phẩm: Stress kéo dài, sử dụng thuốc giảm đau NSAID lâu ngày, thuốc an thần hoặc luyện tập gắng sức ngay sau bữa ăn cũng là những yếu tố nguy cơ.
• Yếu tố bệnh lý khác: Ung thư dạ dày, hẹp môn vị, viêm loét hoặc sẹo thực quản cũng gây cản trở đường tiêu hóa và thúc đẩy tình trạng GERD.

Triệu chứng thường gặp khi bị GERD

Trào ngược dạ dày thực quản có thể biểu hiện qua nhiều triệu chứng khác nhau, từ nhẹ đến nặng tùy vào mức độ bệnh và cơ địa mỗi người. Những dấu hiệu phổ biến như:

• Ợ nóng, cảm giác nóng rát vùng thượng vị hoặc sau xương ức, thường xảy ra sau bữa ăn hoặc khi nằm nghỉ.
• Ợ chua với vị chua hoặc đắng từ dịch dạ dày trào ngược lên cổ họng.
• Đau rát cổ họng, khàn tiếng, ho khan kéo dài do axit kích thích niêm mạc hầu họng và thanh quản.
• Cảm giác nghẹn hoặc khó nuốt, buồn nôn, nôn ói; trường hợp nặng có thể nôn ra máu hoặc dịch lẫn máu.

Nếu không được điều trị kịp thời, các triệu chứng này không chỉ gây khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày mà có nguy cơ dẫn đến biến chứng sau này.

Cách phòng ngừa và cải thiện trào ngược dạ dày thực quản

Trào ngược dạ dày thực quản có thể được kiểm soát tốt nếu người bệnh kết hợp điều chỉnh lối sống với việc tuân thủ hướng dẫn điều trị từ bác sĩ, qua đó giúp hạn chế biến chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống. Một số cách để cải thiện tình trạng GERD như:

Điều chỉnh chế độ ăn uống

Ưu tiên thực phẩm dễ tiêu, giàu chất xơ như yến mạch, ngũ cốc, đậu xanh, táo, đu đủ, bổ sung sữa chua để hỗ trợ hệ tiêu hóa. Hạn chế các món cay nóng, nhiều dầu mỡ, thức ăn nhanh, nước ngọt có ga, rượu bia và trái cây quá chua.

Thay đổi thói quen sinh hoạt

Ăn uống đúng giờ, không ăn quá no, tránh nằm ngay sau bữa ăn, khi ngủ nên kê cao gối hoặc nâng cao đầu giường. Đồng thời duy trì cân nặng hợp lý, giảm cân nếu thừa cân hoặc béo phì.

Loại bỏ yếu tố bất lợi

Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia, tránh sử dụng thuốc giảm đau NSAID khi không có chỉ định của bác sĩ, giữ tinh thần thoải mái để giảm căng thẳng.

Điều trị y tế

Khi triệu chứng nặng hoặc kéo dài làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc trung hòa axit, thuốc ức chế tiết axit (chẹn H2, PPI) hoặc thuốc tăng cường co bóp cơ thực quản. Với trường hợp không đáp ứng thuốc, phẫu thuật sẽ là giải pháp thay thế.

Bài viết trên chắc hẳn đã giải đáp được băn khoăn của bạn về vấn đề “Bệnh trào ngược dạ dày thực quản có lây không?”. Có thể thấy, trào ngược dạ dày thực quản không phải bệnh truyền nhiễm, nhưng người bệnh cần theo dõi kỹ các triệu chứng và chủ động thăm khám kịp thời để tránh biến chứng.

Ngoài việc điều trị và phòng ngừa trào ngược dạ dày, bạn cũng nên tiêm các loại vắc xin cần thiết như vắc xin rota, vắc xin cúm, vắc xin phế cầu,... là những tác nhân có thể ảnh hưởng đến hệ miễn dịch và sức khỏe tiêu hóa. Hãy đến Tiêm chủng Long Châu để được tư vấn và xây dựng lộ trình chăm sóc sức khỏe toàn diện bằng việc tiêm vắc xin phù hợp cho bạn và gia đình nhé!