Áp xe ổ bụng là bệnh gì? Những vi khuẩn phổ biến gây ra áp xe ổ bụng?

Áp xe ổ bụng thường khởi phát âm thầm nhưng tiến triển nhanh chóng, khiến việc chẩn đoán và xử lý trở nên khó khăn. Đặc biệt, nếu không nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường, áp xe ổ bụng có thể lan rộng, ảnh hưởng đến các cơ quan nội tạng và gây nguy hiểm cho sức khỏe người bệnh.

Áp xe ổ bụng là gì?

Áp xe ổ bụng là tình trạng hình thành một khối viêm có chứa mủ nằm trong khoang bụng. Khối mủ này thường mềm, khu trú và được tạo thành từ bạch cầu chết, vi khuẩn cùng các mô hoại tử. Các ổ áp xe có thể xuất hiện ở nhiều vị trí trong bụng như giữa các cơ quan nội tạng (gan, tụy, lách, thận...) hoặc ở khu vực sau phúc mạc - khoảng trống giữa khoang bụng và cột sống.

Nguyên nhân gây áp xe ổ bụng thường bắt nguồn từ các rối loạn sức khỏe khác như chấn thương kín vùng bụng, can thiệp ngoại khoa hay tình trạng vỡ tạng. Một trong những nguyên nhân thường gặp là do nuốt phải dị vật sắc nhọn, làm thủng ống tiêu hóa và tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào ổ bụng, gây viêm nhiễm và hình thành các ổ mủ khu trú.

Ngoài ra, áp xe cũng có thể phát triển sau các biến cố như chấn thương, viêm ruột thừa vỡ, thủng ruột, viêm đại tràng nặng hoặc hậu phẫu trong ổ bụng, khi vi khuẩn thâm nhập vào khu vực này và gây ra phản ứng viêm nhiễm.

Những vi khuẩn phổ biến gây ra áp xe ổ bụng?

Áp xe ổ bụng hình thành khi vi khuẩn từ đường tiêu hóa xâm nhập khoang bụng do tổn thương như thủng ruột, viêm ruột thừa, viêm túi thừa, phẫu thuật hoặc chấn thương. Các loại vi khuẩn thường gặp gồm:

• Escherichia coli và Bacteroides fragilis: Là hai tác nhân phổ biến nhất.
• Liên cầu khuẩn, Enterococci: Thường gặp trong nhiễm trùng bệnh viện.
• Vi khuẩn kị khí: Liên quan đến giai đoạn áp xe muộn.
• Candida spp.: Thường gặp ở người suy giảm miễn dịch, dùng kháng sinh kéo dài hoặc nhiễm trùng tái phát.

Ngoài ra, các yếu tố như tiền sử điều trị kháng sinh, thủng dạ dày, ruột hay phẫu thuật bụng đều có thể làm thay đổi hệ vi khuẩn, dẫn đến hình thành áp xe với tác nhân đa dạng, đôi khi là vi khuẩn kháng thuốc như Pseudomonas aeruginosa.

Các dấu hiệu thường gặp của áp xe ổ bụng

Người mắc áp xe ổ bụng thường xuất hiện nhiều triệu chứng khác nhau, tùy thuộc vào vị trí và mức độ tổn thương. Các biểu hiện phổ biến có thể kể đến là:

• Đau bụng tại vùng có ổ áp xe. Lúc đầu, cơn đau có thể nhẹ và chỉ xuất hiện khi ấn vào, nhưng khi ổ áp xe lớn dần, người bệnh có thể đau liên tục, kể cả khi không tác động.
• Sốt là triệu chứng thường thấy, có thể sốt cao đến 40°C, kéo dài kèm theo ớn lạnh.
• Cơ thể suy nhược, mất cảm giác thèm ăn, da nhợt nhạt.
• Có thể kèm theo khô miệng, buồn nôn hoặc nôn mửa nhiều.
• Một số trường hợp có dấu hiệu rối loạn tiểu tiện.

Các bác sĩ lưu ý rằng triệu chứng của áp xe ổ bụng khá mơ hồ và dễ bị nhầm với nhiều bệnh lí nội khoa khác. Vì vậy, để xác định chính xác tình trạng, người bệnh cần thực hiện các kĩ thuật chẩn đoán như xét nghiệm máu, siêu âm, chụp X-quang, CT scan hoặc MRI.

Phương pháp điều trị áp xe ổ bụng?

Một số phương pháp điều trị áp xe trong ổ bụng cụ thể như sau:

Dẫn lưu áp xe ổ bụng

Để điều trị áp xe ổ bụng, việc dẫn lưu dịch mủ là bước cần thiết nhằm loại bỏ dịch viêm tích tụ trong ổ áp xe. Tuy nhiên, phương pháp này không được áp dụng với những bệnh nhân có nguy cơ chảy máu cao, rối loạn đông máu, hoặc những người bị suy giảm chức năng hô hấp, tuần hoàn, gan và thận nghiêm trọng.

Quy trình dẫn lưu dịch mủ được thực hiện như sau:

• Trước khi tiến hành, bác sĩ sẽ sử dụng các kĩ thuật hình ảnh như siêu âm hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT) để xác định chính xác vị trí, kích thước và đặc điểm của ổ áp xe. Việc này giúp bác sĩ lên kế hoạch đường vào phù hợp để tiếp cận ổ áp xe trong khoang bụng một cách an toàn và hiệu quả.
• Sau khi xác định vị trí, vùng da tại điểm chọc sẽ được sát khuẩn kỹ lưỡng, gây tê tại chỗ và rạch một đường nhỏ để tạo lối vào ổ áp xe. Bác sĩ sẽ đưa kim dẫn qua đường rạch này đến ổ áp xe, sau đó tiêm thuốc cản quang để kiểm tra đầu kim đã nằm đúng vị trí trong ổ áp xe hay chưa. Tiếp theo, dịch mủ được hút ra để làm các xét nghiệm vi sinh và xác định kháng sinh phù hợp.
• Sau khi hút dịch, một ống nong sẽ được đặt qua dây dẫn nhằm mở rộng đường vào ổ áp xe, tạo điều kiện thuận lợi để đặt ống dẫn lưu. Ống này được cố định chắc chắn bằng kim và chỉ phẫu thuật nhằm đảm bảo ổ áp xe được dẫn lưu liên tục.
• Khi quá trình dẫn lưu hoàn tất, bác sĩ sẽ sử dụng dung dịch nước muối sinh lý vô khuẩn để rửa sạch ổ áp xe cho đến khi dịch ra trong và không còn mủ.

Một số biến chứng có thể xảy ra trong hoặc sau khi dẫn lưu áp xe bao gồm chảy máu nhiều, bệnh nhân có thể bị choáng do đau hoặc phản ứng sốc thuốc, dịch mủ có thể rò rỉ vào ổ bụng gây viêm nhiễm lan rộng, rò tiêu hóa hoặc nhiễm khuẩn thêm. Vì vậy, quá trình này cần được thực hiện bởi đội ngũ y tế chuyên môn cao và theo dõi sát sao để xử lí kịp thời các tai biến nếu có.

Điều trị dựa trên kháng sinh đồ

Trước khi tiến hành dẫn lưu dịch mủ trong ổ áp xe, bác sĩ sẽ chọc hút dịch để nuôi cấy và phân lập vi sinh vật, từ đó thực hiện kháng sinh đồ nhằm xác định loại kháng sinh phù hợp nhất. Kết quả này giúp hướng dẫn việc sử dụng thuốc kháng sinh qua đường tĩnh mạch một cách chính xác và hiệu quả trong điều trị nhiễm trùng.

Phẫu thuật xử lý áp xe ổ bụng

Trong những trường hợp không thể dẫn lưu dịch mủ hoặc khi có vỡ tạng, vỡ áp xe, phẫu thuật là phương án cần thiết để điều trị. Sau khi gây mê, bác sĩ sẽ mở ổ bụng để xác định vị trí ổ áp xe, làm sạch vùng tổn thương và rửa sạch khoang bụng. Đồng thời, dẫn lưu sẽ được đặt tại ổ áp xe để thoát dịch liên tục. Trong giai đoạn hậu phẫu, bệnh nhân được chăm sóc bằng cách truyền dịch, sử dụng kháng sinh và thuốc giảm đau theo phác đồ điều trị.

Áp xe ổ bụng là một tình trạng nguy hiểm nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời. Việc điều trị đúng phương pháp, bao gồm dẫn lưu dịch mủ và sử dụng kháng sinh phù hợp hoặc phẫu thuật khi cần thiết, đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa các hậu quả nghiêm trọng do biến chứng gây ra. Vì vậy, khi có dấu hiệu nghi ngờ áp xe ổ bụng, người bệnh nên nhanh chóng đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị hiệu quả, bảo vệ sức khỏe và tính mạng.

Tiêm vắc xin đầy đủ giúp bảo vệ sức khỏe cá nhân và cộng đồng khỏi nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu tự hào là địa chỉ uy tín, cung cấp dịch vụ tiêm chủng an toàn, chất lượng với hệ thống thiết bị hiện đại được vận hành bởi các y bác sĩ có trình độ chuyên môn cao. Khách hàng khi đến tiêm tại Long Châu sẽ được tư vấn kĩ lưỡng, chăm sóc tận tâm và quy trình tiêm chủng nhanh chóng, tiện lợi. Hãy gọi ngay đến hotline miễn phí 18006928 của Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để được hỗ trợ đặt lịch hẹn và bảo vệ sức khỏe cho bạn và gia đình.