Xét nghiệm tiểu đường thai kỳ tuần bao nhiêu? Hướng dẫn chi tiết cho mẹ bầu

Tiểu đường thai kỳ là tình trạng lượng đường trong máu tăng cao trong suốt thai kỳ, thường xuất hiện ở giai đoạn giữa hoặc cuối thai kỳ. Việc phát hiện và kiểm soát sớm tình trạng này là vô cùng quan trọng để giảm thiểu các rủi ro cho mẹ và bé. Một trong những câu hỏi mà nhiều mẹ bầu quan tâm là xét nghiệm tiểu đường thai kỳ tuần bao nhiêu thì phù hợp? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây để nắm rõ thời điểm, quy trình và các lưu ý quan trọng.

Tiểu đường thai kỳ là gì?

Tiểu đường thai kỳ là một dạng rối loạn chuyển hóa đường huyết xảy ra trong thời kỳ mang thai, thường được phát hiện và chẩn đoán ở khoảng tuần thứ 24 đến tuần thứ 28 của thai kỳ. Đây là tình trạng rối loạn dung nạp glucose, xảy ra khi hormone nhau thai cản trở hoạt động của insulin - một loại hormone giúp điều hòa lượng đường trong máu. Khi insulin không phát huy hiệu quả, lượng đường trong máu của mẹ bầu sẽ tăng cao, dẫn đến tiểu đường thai kỳ. Khác với tiểu đường type 1 và type 2, tiểu đường thai kỳ chỉ xảy ra trong giai đoạn mang thai và thường biến mất sau khi sinh.

Mặc dù tiểu đường thai kỳ thường biến mất sau khi sinh, nhưng nếu không được kiểm soát tốt trong thời gian mang thai, có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và bé, như tăng nguy cơ sinh non, tiền sản giật, bé nặng cân khi sinh hoặc hạ đường huyết ở trẻ sơ sinh. Vì vậy, việc tầm soát và kiểm tra đường huyết định kỳ khi mang thai là vô cùng quan trọng để đảm bảo thai kỳ an toàn và khỏe mạnh.

Xét nghiệm tiểu đường thai kỳ tuần bao nhiêu là tốt nhất?

Thời điểm được đánh giá là tốt nhất để thực hiện xét nghiệm tiểu đường thai kỳ là trong khoảng tuần thứ 24 đến tuần thứ 28 của thai kỳ. Đây là giai đoạn mà nội tiết tố của nhau thai bắt đầu ảnh hưởng rõ rệt đến hoạt động của insulin - hormone điều hòa đường huyết trong cơ thể. Sự cản trở tác dụng của insulin có thể khiến lượng đường trong máu mẹ bầu tăng cao, làm gia tăng nguy cơ mắc tiểu đường thai kỳ nếu không được phát hiện kịp thời.

Tuy nhiên, đối với những thai phụ có yếu tố nguy cơ như thừa cân, từng sinh con trên 4kg, có tiền sử gia đình mắc đái tháo đường hoặc đã từng bị tiểu đường thai kỳ trước đó, bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm tiểu đường thai kỳ sớm hơn, thường từ tuần 12 đến 16. Do đó, để biết xét nghiệm tiểu đường thai kỳ tuần bao nhiêu là tốt nhất trong trường hợp của mình, mẹ bầu nên tham khảo ý kiến bác sĩ trong mỗi lần khám thai định kỳ. Việc tầm soát đúng thời điểm giúp phát hiện sớm bất thường về đường huyết, từ đó xây dựng chế độ ăn uống, vận động và theo dõi phù hợp, đảm bảo thai kỳ diễn ra an toàn cho cả mẹ và bé.

Quy trình xét nghiệm tiểu đường thai kỳ

Để phát hiện và kiểm soát sớm tiểu đường thai kỳ, các bác sĩ thường chỉ định thực hiện nghiệm pháp dung nạp glucose đường uống (OGTT). Đây là phương pháp được sử dụng trong việc chẩn đoán tiểu đường thai kỳ. Quy trình này bao gồm nhiều bước cụ thể, đòi hỏi mẹ bầu cần chuẩn bị kỹ lưỡng để đảm bảo kết quả chính xác.

Nhịn ăn trước khi thực hiện xét nghiệm

Để bắt đầu xét nghiệm, mẹ bầu cần nhịn ăn ít nhất 8 tiếng đồng hồ, thường là từ đêm hôm trước. Trong thời gian này, mẹ không nên ăn uống bất kỳ loại thực phẩm nào, kể cả đồ ăn nhẹ hay sữa, mà chỉ được uống nước lọc. Đây là bước vô cùng quan trọng nhằm đảm bảo chỉ số đường huyết đo được vào buổi sáng phản ánh đúng tình trạng chuyển hóa cơ bản của cơ thể.

Lấy máu lần 1 - Đo đường huyết khi đói

Khi đến cơ sở y tế vào buổi sáng, mẹ bầu sẽ được lấy mẫu máu lần đầu tiên để kiểm tra mức đường huyết lúc đói. Đây là thông số nền giúp bác sĩ đánh giá cơ thể mẹ có đang duy trì mức đường huyết ổn định khi không có thức ăn hay không. Chỉ số đường huyết lúc đói vượt ngưỡng cảnh báo (≥ 5.1 mmol/L) có thể là dấu hiệu sớm cho thấy rối loạn dung nạp glucose, dù chưa có biểu hiện lâm sàng rõ ràng.

Uống dung dịch glucose - 75g đường

Ngay sau khi lấy máu lần 1, mẹ bầu sẽ được nhân viên y tế cho uống một cốc nước đường chứa 75g glucose. Dung dịch này có vị rất ngọt, khá khó uống và cần được uống hết trong vòng 5 phút để đảm bảo hiệu quả xét nghiệm.
Sau khi uống xong, mẹ sẽ không được ăn uống bất kỳ thứ gì và cần ở lại phòng chờ để tiếp tục lấy máu vào các giờ tiếp theo. 

Lấy máu lần 2 - Sau 1 giờ uống nước đường

Một tiếng sau khi uống dung dịch glucose, mẹ bầu sẽ được lấy máu lần thứ hai để đo lượng đường trong máu. Đây là thời điểm đường huyết có xu hướng tăng cao nhất do glucose đã được hấp thu vào máu, vì vậy chỉ số này phản ánh khả năng sản xuất và hoạt động của insulin trong thời gian ngắn.

Nếu đường huyết sau 1 giờ ≥ 10.0 mmol/L, nguy cơ tiểu đường thai kỳ rất cao và mẹ cần được theo dõi kỹ hơn trong những tuần tiếp theo.

Lấy máu lần 3 - Sau 2 giờ uống đường

Hai giờ sau khi uống glucose, mẹ sẽ được lấy máu lần cuối cùng. Đây là thời điểm quan trọng nhất để đánh giá khả năng tự điều chỉnh đường huyết của cơ thể sau một lượng đường lớn được đưa vào.

Nếu cơ thể không thể đưa đường huyết trở về ngưỡng bình thường sau 2 giờ (≥ 8.5 mmol/L), bác sĩ có thể chẩn đoán mẹ mắc tiểu đường thai kỳ và bắt đầu xây dựng phác đồ kiểm soát phù hợp.

Đánh giá và kết luận kết quả

Sau khi hoàn tất 3 lần lấy máu, các chỉ số sẽ được đối chiếu với bảng ngưỡng chuẩn chẩn đoán. Nếu một trong ba giá trị vượt giới hạn, mẹ sẽ được xác định mắc tiểu đường thai kỳ. Khi đó, bác sĩ sẽ tư vấn thay đổi chế độ ăn, theo dõi đường huyết thường xuyên hoặc can thiệp bằng thuốc/insulin nếu cần thiết.

Phòng tránh nguy cơ tiểu đường thai kỳ ở mẹ bầu

Mặc dù tiểu đường thai kỳ là tình trạng phổ biến và có thể xảy ra ở bất kỳ phụ nữ mang thai nào, nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh nếu mẹ bầu chủ động thay đổi lối sống và theo dõi sức khỏe đúng cách ngay từ đầu thai kỳ. Việc phòng ngừa không chỉ giúp mẹ duy trì thể trạng ổn định mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển toàn diện của thai nhi. Dưới đây là những biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả giúp mẹ bầu giảm thiểu nguy cơ mắc tiểu đường thai kỳ:

• Lên kế hoạch mang thai với thể trạng tốt nhất: Trước khi mang thai, nên khám sức khỏe tổng quát và điều chỉnh cân nặng về mức hợp lý, nhất là với những người có chỉ số BMI cao.
• Ăn uống cân đối, khoa học: Hạn chế đường, đồ ngọt, thực phẩm chế biến sẵn và tinh bột hấp thu nhanh. Ưu tiên rau xanh, trái cây ít đường, thực phẩm nguyên cám và protein lành mạnh.
• Tăng cường vận động nhẹ nhàng: Tập thể dục đều đặn khoảng 20 - 30 phút mỗi ngày như đi bộ, yoga bầu hoặc các bài giãn cơ nhẹ sẽ giúp ổn định đường huyết và cải thiện sức khỏe tim mạch.
• Kiểm soát tăng cân trong thai kỳ: Tăng cân quá mức là một trong những yếu tố làm tăng nguy cơ tiểu đường thai kỳ. Mẹ nên theo dõi cân nặng mỗi tháng và điều chỉnh kịp thời theo chỉ dẫn của bác sĩ.
• Chủ động xét nghiệm sàng lọc đúng thời điểm: Mẹ bầu nên thực hiện xét nghiệm tiểu đường thai kỳ vào tuần 24 - 28. Nếu thuộc nhóm nguy cơ cao, cần xét nghiệm sớm hơn theo chỉ định.
• Giữ tinh thần thư thái, ngủ đủ giấc: Căng thẳng kéo dài có thể ảnh hưởng đến nội tiết và chuyển hóa đường trong máu. Vì vậy, nghỉ ngơi đúng giờ và ngủ sâu giấc là cách hỗ trợ cơ thể cân bằng hiệu quả.

Việc xác định xét nghiệm tiểu đường thai kỳ tuần bao nhiêu là tốt nhất đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và thai nhi. Thông thường, thời điểm lý tưởng được khuyến nghị là từ tuần 24 đến tuần 28 của thai kỳ. Tuy nhiên, đối với những mẹ bầu có nguy cơ cao, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện sớm hơn để kịp thời kiểm soát và can thiệp nếu cần thiết. Hãy chủ động áp dụng các biện pháp phòng ngừa để tránh nguy cơ tiểu đường thai kỳ.

Tiêm vắc xin đầy đủ trong thai kỳ giúp mẹ bầu tăng cường sức đề kháng, phòng ngừa các bệnh lý ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm tiểu đường thai kỳ tuần bao nhiêu và đảm bảo thai nhi phát triển khỏe mạnh. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là lựa chọn đáng tin cậy với hệ thống trang thiết bị hiện đại, quy trình tiêm chủng khép kín và đội ngũ y tế chuyên nghiệp, tận tâm. Ngoài ra, trung tâm còn hỗ trợ tư vấn kỹ lưỡng, lưu trữ lịch sử tiêm tiện lợi và giúp mẹ đặt lịch nhanh chóng. Liên hệ ngay hotline miễn phí 1800 6928 để được tư vấn và đặt hẹn tiêm chủng tại Long Châu.