Viêm gan do rượu là gì và có các phương pháp điều trị nào?

Sử dụng rượu bia ngày càng phổ biến trong đời sống hiện đại, các bệnh lý liên quan đến gan đang gia tăng đáng kể. Tổn thương gan do rượu là một dạng tổn thương gan thường gặp, xuất hiện chủ yếu ở người uống nhiều rượu trong thời gian dài. Bệnh không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng gan mà còn tiềm ẩn nguy cơ suy gan, xơ gan và tử vong nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị là bước quan trọng giúp phòng ngừa và kiểm soát bệnh hiệu quả.

Viêm gan do rượu là gì?

Đây là tình trạng viêm và tổn thương tế bào gan do tiêu thụ rượu bia quá mức trong thời gian dài, thường đi kèm với gan nhiễm mỡ và có thể tiến triển thành xơ gan, đặc trưng bởi hiện tượng hoại tử tế bào gan, phản ứng viêm và sự tích tụ chất béo trong gan. Bệnh có thể ở thể cấp hoặc mạn tính, trong đó các trường hợp nặng có tỷ lệ tử vong cao nếu không điều trị kịp thời.

*Rượu bia là tác nhân trực tiếp gây tổn thương và hoại tử tế bào gan*

Nguyên nhân gây tổn thương gan do rượu

Nguyên nhân chính của bệnh lý này là lạm dụng rượu bia kéo dài. Ethanol và các chất chuyển hóa của rượu gây độc trực tiếp cho tế bào gan, đồng thời làm rối loạn chuyển hóa chất béo, dẫn đến tích tụ mỡ và kích hoạt phản ứng viêm trong gan.

Ngoài việc uống rượu quá mức, một số yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh bao gồm:

Yếu tố di truyền ảnh hưởng đến khả năng chuyển hóa rượu.
Dinh dưỡng kém, đặc biệt là tình trạng thiếu protein và vitamin, khiến gan khó hồi phục sau tổn thương.
Mắc kèm viêm gan virus hoặc bệnh gan mạn tính làm tổn thương gan nặng hơn.
Phụ nữ có nguy cơ cao hơn do chuyển hóa rượu kém hơn nam giới.
Uống rượu với liều lượng lớn trong thời gian dài, đặc biệt trên 60g rượu nguyên chất/ngày ở nam và 40g/ngày ở nữ.
Béo phì và hút thuốc lá góp phần làm trầm trọng thêm tổn thương gan.

*Thói quen uống rượu bia thường xuyên và chế độ ăn không lành mạnh làm tăng nguy cơ viêm gan do rượu*

Triệu chứng và phương pháp chẩn đoán

Triệu chứng của viêm gan do uống rượu thường khởi phát khá đột ngột, với các biểu hiện điển hình như mệt mỏi kéo dài, chán ăn, đau vùng hạ sườn phải, vàng da, vàng mắt và sốt nhẹ. Khi bệnh tiến triển nặng, người bệnh có thể xuất hiện các biến chứng nghiêm trọng như cổ trướng, rối loạn đông máu hoặc hôn mê gan.

Việc chẩn đoán chủ yếu dựa trên khai thác tiền sử uống rượu, kết hợp với thăm khám lâm sàng và các xét nghiệm cận lâm sàng. Xét nghiệm máu thường ghi nhận men gan tăng, đặc biệt là tỷ lệ AST/ALT lớn hơn 2, kèm theo bilirubin máu tăng cao. Các phương tiện chẩn đoán hình ảnh như siêu âm gan hoặc sinh thiết gan có thể được chỉ định để đánh giá mức độ tổn thương.

Ngoài ra, các thang điểm tiên lượng như Maddrey hoặc MELD được sử dụng để xác định mức độ nặng của bệnh và nguy cơ biến chứng. Chẩn đoán sớm đóng vai trò quan trọng trong việc can thiệp kịp thời và hạn chế tiến triển đến suy gan.

*Bệnh có thể khởi phát đột ngột với các triệu chứng như mệt mỏi, vàng da và vàng mắt*

Phương pháp điều trị và phòng ngừa

Các phương pháp điều trị và phòng ngừa viêm gan liên quan đến sử dụng rượu bia cần được triển khai song song và có hệ thống, nhằm kiểm soát tiến triển bệnh, cải thiện chức năng gan và giảm thiểu nguy cơ biến chứng lâu dài. Việc can thiệp sớm, đúng hướng giúp nâng cao hiệu quả điều trị và bảo vệ sức khỏe gan bền vững.

Điều trị

Các phương pháp điều trị chính bao gồm:

Ngừng uống rượu hoàn toàn: Đây là yếu tố quan trọng nhất giúp ngăn bệnh tiến triển và tạo điều kiện cho gan hồi phục.
Hỗ trợ dinh dưỡng: Người bệnh cần được bổ sung đầy đủ năng lượng, protein và vitamin để cải thiện tình trạng suy dinh dưỡng thường gặp.
Điều trị bằng thuốc: Trong các trường hợp nặng, bác sĩ có thể chỉ định corticosteroid như prednisolone nếu không có chống chỉ định, nhằm giảm phản ứng viêm và cải thiện tiên lượng ngắn hạn.
Ghép gan: Được cân nhắc khi bệnh đã tiến triển đến suy gan mạn tính không hồi phục và các biện pháp điều trị khác không còn hiệu quả.

*Điều trị tập trung vào ngừng uống rượu hoàn toàn, hỗ trợ dinh dưỡng và theo dõi y tế*

Các biện pháp phòng ngừa

Phòng ngừa đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ gan lâu dài và hạn chế nguy cơ tiến triển bệnh. Một số biện pháp phòng ngừa có thể kể đến như:

Hạn chế rượu bia: Sử dụng rượu bia trong giới hạn an toàn hoặc tốt nhất là tránh hoàn toàn để giảm nguy cơ tổn thương gan.
Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn uống cân đối, đủ chất dinh dưỡng giúp tăng cường chức năng gan và khả năng hồi phục của cơ thể.
Kiểm tra chức năng gan định kỳ: Thăm khám và xét nghiệm gan thường xuyên giúp phát hiện sớm các dấu hiệu tổn thương và can thiệp kịp thời.
Nâng cao nhận thức cộng đồng: Tăng cường truyền thông, giáo dục về tác hại của rượu bia góp phần giảm tỷ lệ mắc tổn thương gan do rượu và các biến chứng liên quan.

Hạn chế rượu bia là biện pháp quan trọng giúp phòng ngừa các bệnh lý gan — *Hạn chế rượu bia là biện pháp quan trọng giúp phòng ngừa các bệnh lý về gan*

Viêm gan do rượu là một bệnh lý nghiêm trọng nhưng có thể kiểm soát nếu phát hiện sớm và thay đổi lối sống. Việc ngừng rượu kết hợp với chăm sóc y tế kịp thời không chỉ cải thiện sức khỏe gan mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống. Nếu bạn hoặc người thân có dấu hiệu nghi ngờ, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ ngay lập tức để tránh biến chứng nguy hiểm.

Bên cạnh việc thay đổi lối sống và hạn chế rượu bia, tiêm chủng đầy đủ là biện pháp quan trọng giúp phòng ngừa các bệnh lý gan nguy hiểm do virus. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp các vắc xin phòng viêm gan phổ biến như vắc xin viêm gan A, vắc xin viêm gan B và các vắc xin phối hợp, giúp chủ động bảo vệ gan và giảm nguy cơ biến chứng lâu dài. Chủ động tiêm chủng sớm là cách hiệu quả để bảo vệ sức khỏe gan cho bản thân và gia đình.