Viêm bàng quang ở trẻ em​ có nguy hiểm không?

Viêm bàng quang ở trẻ em là tình trạng viêm nhiễm xảy ra tại bàng quang – cơ quan chứa nước tiểu của cơ thể. Nhiều cha mẹ thường nhầm lẫn các triệu chứng ban đầu với rối loạn tiểu tiện thông thường, khiến bệnh bị phát hiện muộn. Vậy viêm bàng quang ở trẻ em có nguy hiểm không và làm thế nào để nhận biết, phòng ngừa hiệu quả? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Triệu chứng viêm bàng quang ở trẻ em

Các dấu hiệu viêm bàng quang ở trẻ em có thể thay đổi tùy theo độ tuổi. Ở mỗi giai đoạn phát triển, trẻ sẽ có những biểu hiện khác nhau, đôi khi rất mơ hồ khiến cha mẹ khó nhận ra. Việc quan sát kỹ và nhận biết sớm các triệu chứng sẽ giúp điều trị hiệu quả, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.

Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 2 tuổi

Ở nhóm tuổi này, triệu chứng viêm bàng quang thường không rõ ràng. Nhiều bé gần như không có biểu hiện hoặc do còn quá nhỏ nên cha mẹ khó nhận thấy sự khác thường. Trong nhiều trường hợp, xét nghiệm nước tiểu là cách duy nhất để xác định chính xác liệu trẻ có bị nhiễm trùng bàng quang hay không. Một số biểu hiện cha mẹ có thể lưu ý gồm:

• Sốt, đôi khi sốt là dấu hiệu duy nhất.
• Nôn ói, tiêu chảy hoặc khó chịu.
• Quấy khóc, kém ăn hoặc bỏ bú.
• Tăng cân chậm hoặc không tăng cân.

Nếu bé có những dấu hiệu bất thường này, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám sớm để được kiểm tra và chẩn đoán chính xác.

Trẻ từ 2 đến 5 tuổi

Khi trẻ lớn, các triệu chứng viêm bàng quang bắt đầu rõ ràng và dễ nhận biết hơn. Trẻ ở độ tuổi này có thể nói, mô tả được cảm giác đau hoặc khó chịu khi đi tiểu, giúp cha mẹ phát hiện sớm bệnh hơn. Các biểu hiện thường gặp bao gồm:

• Cảm giác đau, rát khi đi tiểu.
• Nước tiểu đục, sẫm màu, đôi khi có máu hoặc mùi hôi.
• Đi tiểu nhiều lần trong ngày.
• Đau âm ỉ vùng bụng dưới.
• Sốt nhẹ hoặc trung bình.
• Tình trạng tè dầm dù trẻ đã biết kiểm soát việc tiểu tiện.

Những dấu hiệu này là tín hiệu cảnh báo sớm mà cha mẹ tuyệt đối không nên bỏ qua.

Trẻ từ 6 tuổi trở lên

Ở độ tuổi đi học, triệu chứng viêm bàng quang thường rõ rệt và dễ nhận biết nhất. Trẻ có thể mô tả chi tiết cảm giác của mình, giúp việc chẩn đoán dễ dàng hơn. Một số triệu chứng thường gặp:

• Thường xuyên buồn tiểu nhưng mỗi lần chỉ đi được một ít.
• Cảm giác đau buốt, khó chịu khi đi tiểu.
• Đau tức vùng bụng dưới hoặc phía trên xương mu.
• Nước tiểu có mùi hôi, đôi khi lẫn máu.
• Buồn nôn, nôn, kèm sốt và ớn lạnh.
• Đau lưng, đau bụng dưới hoặc vùng hông (dưới xương sườn).
• Mệt mỏi, uể oải, thiếu năng lượng.

Khi trẻ xuất hiện những dấu hiệu trên, đặc biệt là sốt cao, đau vùng lưng hoặc nước tiểu có máu, cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức để được kiểm tra và điều trị kịp thời, tránh viêm lan lên thận.

Nguyên nhân trẻ bị viêm bàng quang

Viêm bàng quang ở trẻ em có thể khởi phát từ nhiều yếu tố khác nhau, từ vi khuẩn gây nhiễm trùng đến thói quen sinh hoạt hàng ngày. Việc hiểu rõ các nguyên nhân sẽ giúp cha mẹ chủ động hơn trong phòng ngừa và chăm sóc sức khỏe tiết niệu cho con.

Nhiễm trùng vi khuẩn

Phần lớn các trường hợp viêm bàng quang ở trẻ em bắt nguồn từ nhiễm khuẩn. Vi khuẩn thường xâm nhập vào đường tiết niệu từ bên ngoài hoặc từ đường ruột, sau đó di chuyển lên bàng quang và gây viêm. Tác nhân gây bệnh phổ biến nhất là Escherichia coli (E.coli), loại vi khuẩn “cư trú” tự nhiên trong ruột, chiếm đến 80 – 90% các ca viêm bàng quang không biến chứng ở trẻ em.

Ở trẻ em gái vị thành niên, vi khuẩn Staphylococcus saprophyticus cũng có thể gây viêm bàng quang cấp, chiếm khoảng 10 – 15% các ca bệnh. Không chỉ vi khuẩn, trẻ bị suy giảm miễn dịch,  tiểu đường hoặc đặt ống thông tiểu lâu ngày còn có thể mắc viêm bàng quang do nấm Candida hay các loại nấm khác. Các trường hợp này cần được phát hiện sớm để tránh nhiễm trùng lan rộng và gây biến chứng nguy hiểm.

Hệ miễn dịch yếu

Trẻ nhỏ vốn có hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn thiện, dễ bị vi khuẩn tấn công hơn người lớn. Khi cơ thể không đủ sức chống lại vi sinh vật gây bệnh, chúng có thể xâm nhập vào bàng quang và gây viêm. Những tình trạng như suy dinh dưỡng, bệnh mạn tính, tiểu đường, HIV hoặc việc sử dụng thuốc ức chế miễn dịch trong điều trị ung thư, rối loạn tự miễn,… đều làm tăng nguy cơ mắc viêm bàng quang ở trẻ em.

Vệ sinh cá nhân không đúng cách

Việc vệ sinh vùng kín cho trẻ không đúng cách là nguyên nhân rất phổ biến. Làm sạch không kỹ hoặc quá mạnh tay, sử dụng các dung dịch tẩy rửa mạnh, xà phòng có hương liệu có thể phá vỡ cân bằng hệ vi sinh vùng kín, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và tấn công vào bàng quang. Cha mẹ nên vệ sinh nhẹ nhàng, chọn sản phẩm dịu nhẹ, không mùi và lau từ trước ra sau cho bé gái để tránh vi khuẩn từ hậu môn lây sang đường tiểu.

Không thay tã thường xuyên

Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, thói quen thay tã không đúng giờ có thể vô tình khiến vi khuẩn sinh sôi trong môi trường ẩm ướt. Nhiệt độ và độ ẩm trong tã cao là “điều kiện lý tưởng” cho vi khuẩn và nấm phát triển, từ đó gây viêm da, rồi lan lên đường tiểu và bàng quang. Cha mẹ nên thay tã thường xuyên, đặc biệt sau khi bé đi tiểu hoặc đại tiện, đồng thời vệ sinh vùng kín sạch và khô ráo trước khi mặc tã mới.

Rối loạn chức năng bàng quang

Một số trẻ mắc rối loạn chức năng bàng quang, tức là bàng quang không co bóp hoặc làm rỗng đúng cách. Khi nước tiểu bị ứ đọng lâu trong bàng quang, vi khuẩn sẽ có cơ hội sinh sôi và gây viêm. Tình trạng này thường đi kèm rối loạn chức năng ruột – bàng quang, khiến trẻ bị tiểu dầm, són tiểu hoặc đau khi đi tiểu. Nếu không được điều trị kịp thời, viêm có thể lan lên thận, ảnh hưởng đến chức năng bài tiết của cơ thể.

Tiếp xúc với sản phẩm hóa học

Một số bé, đặc biệt là bé gái, có thể bị kích ứng do xà phòng, sữa tắm, dung dịch tẩy rửa hoặc nước thơm vùng kín. Khi các chất hóa học này tiếp xúc với niêm mạc niệu đạo, chúng có thể gây viêm và làm tổn thương lớp niêm mạc bàng quang. Tình trạng này không chỉ gây viêm tạm thời mà còn tạo điều kiện để vi khuẩn dễ dàng xâm nhập. Vì vậy, cha mẹ nên tránh dùng sản phẩm có hương liệu hoặc chất tẩy mạnh cho trẻ nhỏ.

Thói quen sinh hoạt không lành mạnh

Cuối cùng, những thói quen hàng ngày tưởng chừng vô hại cũng có thể là nguyên nhân góp phần gây viêm bàng quang ở trẻ em, chẳng hạn như:

• Không xổ giun định kỳ.
• Nhịn tiểu thường xuyên.
• Ngồi quá lâu trong nhà vệ sinh.
• Uống ít nước.

Những yếu tố này khiến nước tiểu bị ứ đọng, vi khuẩn có cơ hội phát triển và gây viêm. Do đó, hình thành thói quen sinh hoạt khoa học và vệ sinh đúng cách là cách phòng ngừa hiệu quả nhất cho trẻ.

Viêm bàng quang ở trẻ em có nguy hiểm không?

Nhiều cha mẹ cho rằng viêm bàng quang ở trẻ em chỉ là bệnh nhẹ, có thể tự khỏi. Tuy nhiên, trên thực tế, đây là tình trạng tiềm ẩn nhiều nguy cơ nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách. 

Khi viêm bàng quang không được xử lý sớm, vi khuẩn có thể lan ngược từ bàng quang lên niệu quản rồi đến thận. Hậu quả là trẻ có thể bị trào ngược nước tiểu, viêm thận, bể thận hoặc thậm chí tổn thương thận vĩnh viễn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe đường tiết niệu sau này. Vì vậy, viêm bàng quang ở trẻ em là bệnh lý cần được quan tâm và điều trị kịp thời. Cha mẹ tuyệt đối không nên tự ý cho con dùng thuốc hoặc chủ quan khi thấy triệu chứng thuyên giảm tạm thời.

Viêm bàng quang ở trẻ em tuy là bệnh lý thường gặp nhưng không nên xem nhẹ. Nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, bệnh có thể khỏi hoàn toàn mà không để lại di chứng. Ngược lại, việc chủ quan hoặc tự ý dùng thuốc có thể khiến viêm lan lên thận, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe lâu dài của trẻ. Cha mẹ nên chú ý quan sát những thay đổi nhỏ trong thói quen tiểu tiện của con, duy trì vệ sinh cá nhân sạch sẽ, uống đủ nước và đưa trẻ đi khám ngay khi có dấu hiệu bất thường. Sự quan tâm và phát hiện kịp thời chính là chìa khóa giúp phòng ngừa và bảo vệ hệ tiết niệu khỏe mạnh cho trẻ.