Vảy nến thể giọt là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Vảy nến thể giọt chiếm dưới 30% tổng số ca bệnh vảy nến và có thể gặp ở cả nam lẫn nữ, nhưng phổ biến hơn ở trẻ em và thanh thiếu niên. Đây là một bệnh viêm da mạn tính, thường khởi phát ở độ tuổi từ 15 - 35. Theo NPF (Tổ chức Bệnh vảy nến Quốc gia), khoảng 10% người mắc vảy nến có nguy cơ phát triển thành thể giọt. Bài viết dưới đây sẽ cùng bạn đọc tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng cũng như cách điều trị bệnh một cách hiệu quả.

Vảy nến thể giọt là gì?

Đây là một dạng của bệnh vảy nến, đặc trưng bởi các đốm nhỏ màu đỏ, tím hoặc nâu có vảy trông như giọt nước rải rác trên da. Bệnh thường gặp ở trẻ em và người trẻ tuổi, thường khởi phát sau khi cơ thể bị nhiễm trùng, đặc biệt là nhiễm khuẩn đường hô hấp.

Đây là một bệnh lý tự miễn, xảy ra khi tế bào da tăng sinh nhanh hơn tốc độ tự nhiên, khiến bề mặt da xuất hiện các nốt nhỏ phủ lớp vảy mỏng màu trắng đục. Khi cào nhẹ, lớp vảy dễ bị bong và rơi vụn ra như phấn.

Nguyên nhân nào gây ra bệnh?

Nguyên nhân chính xác vẫn chưa được xác định, nhưng các nghiên cứu cho thấy bệnh liên quan chặt chẽ đến yếu tố di truyền, rối loạn miễn dịch và tác động từ môi trường.

Di truyền

Nếu trong gia đình có người mắc vảy nến, nguy cơ người thân mắc bệnh cao hơn do ảnh hưởng của các gen như HLA-Cw, DR7, B13, B17, BW57, CW6. Những gen này có thể làm thay đổi hoạt động miễn dịch, khiến da tăng sinh bất thường.

Rối loạn miễn dịch

Tế bào T của hệ miễn dịch vốn có nhiệm vụ bảo vệ cơ thể, nhưng ở người mắc bệnh, chúng nhầm lẫn và tấn công tế bào da dẫn đến sản xuất quá nhiều tế bào mới. Tích tụ này tạo nên các vảy đặc trưng, thường kéo dài suốt đời, ngoại trừ một số trẻ em có thể thuyên giảm.

Nhiễm liên cầu khuẩn

Vi khuẩn liên cầu nhóm A, thường gây viêm họng, là tác nhân phổ biến khởi phát hoặc làm bùng phát bệnh.

Rối loạn chuyển hóa ở da

Tăng tiêu thụ oxy, hoạt động tổng hợp ADN mạnh và tăng sinh lớp tế bào thượng bì khiến quá trình sừng hóa bị rối loạn, hình thành hiện tượng quá sừng và á sừng.

Yếu tố nguy cơ khác

Người có hệ miễn dịch suy yếu (nhiễm HIV, điều trị hóa chất, có bệnh tự miễn) sẽ dễ mắc bệnh hơn. Ngoài ra, stress kéo dài, chấn thương cơ học, nhiễm khuẩn mạn tính (viêm mũi họng, viêm amidan) cũng có thể kích hoạt hoặc làm nặng thêm bệnh.

Triệu chứng của bệnh gồm những gì?

Vảy nến thể giọt thường khởi phát đột ngột sau nhiễm trùng hô hấp, với đặc trưng là những tổn thương nhỏ dạng giọt nước, phủ vảy trắng đục dễ bong. Người bệnh có thể nhận diện qua các biểu hiện dưới đây:

• Đỏ da: Xuất hiện nhiều đốm đỏ, kích thước từ vài milimet đến hàng chục centimet, giới hạn rõ, hơi gồ cao và nền cứng. Một số trường hợp vảy phủ kín gần hết nền đỏ, chỉ còn viền đỏ bao quanh.
• Vảy trắng: Lớp vảy có màu trắng đục, hơi bóng như sáp nến, dễ bong thành mảng nhỏ hoặc vụn như phấn, rơi lả tả trên da.
• Vị trí tổn thương: Thường tập trung ở thân, tay, chân, đôi khi lan rộng toàn thân.
• Cảm giác khó chịu: Người bệnh có thể bị ngứa nhẹ, đặc biệt khi bong vảy nhiều, gây ảnh hưởng đến sinh hoạt và thẩm mỹ.

Phương pháp điều trị vảy nến thể giọt

Tùy vào mức độ bệnh và đáp ứng của từng người mà có thể cần kết hợp nhiều phương pháp điều trị. Bác sĩ có thể chỉ định thuốc bôi, thuốc uống hoặc các liệu pháp khác để kiểm soát triệu chứng, ngăn bệnh tiến triển và hạn chế tái phát. Một số phương pháp được áp dụng trong từng trường hợp:

Trường hợp nhẹ

Thường dùng thuốc bôi chứa corticosteroid, dẫn xuất vitamin D3, kem dưỡng ẩm hoặc dầu gội đặc trị nếu tổn thương ở da đầu. Những thuốc này giúp giảm viêm, bong vảy và làm dịu da.

Trường hợp trung bình đến nặng

Có thể cần đến thuốc toàn thân như methotrexate, cyclosporin, retinoid hoặc nhóm sinh học (như ixekizumab, guselkumab). Ngoài ra, quang trị liệu bằng tia UVB dải hẹp được đánh giá an toàn và hiệu quả trong nhiều ca bệnh.

Hỗ trợ điều trị

Kháng sinh được chỉ định nếu bệnh liên quan đến nhiễm liên cầu khuẩn. Một số chế phẩm chứa nhựa than đá hoặc acid salicylic cũng giúp giảm bong tróc và ngứa.

Ngoài ra, người bệnh nên lưu ý giữ tinh thần thoải mái, hạn chế căng thẳng, tránh gãi hoặc chà xát mạnh lên vùng da tổn thương. Đồng thời, cần chủ động phòng ngừa các yếu tố kích hoạt, tuân thủ phác đồ điều trị và tái khám định kỳ, không tự ý ngưng thuốc để đạt hiệu quả bền vững.

Vảy nến thể giọt là một dạng bệnh da liễu mạn tính, thường khởi phát sau nhiễm trùng, đặc biệt là nhiễm khuẩn hô hấp. Bệnh không đe dọa tính mạng nhưng dễ tái phát, ảnh hưởng lớn đến thẩm mỹ và chất lượng cuộc sống. Việc phát hiện sớm, điều trị đúng phác đồ và duy trì lối sống lành mạnh sẽ giúp người bệnh kiểm soát triệu chứng tốt hơn, đồng thời hạn chế nguy cơ bệnh tiến triển nặng.