Vảy nến ở mí mắt: Nguyên nhân, triệu chứng và hướng điều trị an toàn

Da vùng mí mắt vốn mỏng manh và nhạy cảm, vì thế khi xuất hiện tình trạng bong tróc, đỏ rát hay ngứa râm ran, nhiều người lo lắng liệu có phải mình đang mắc vảy nến. Thực tế, vảy nến mí mắt là một bệnh lý da liễu hiếm gặp nhưng gây nhiều phiền toái cả về thẩm mỹ lẫn sức khỏe. Bài viết dưới đây của Trung tâm tiêm chủng Long Châu sẽ mang đến cho bạn thông tin đầy đủ và dễ hiểu nhất để nhận biết, phòng ngừa và điều trị căn bệnh này.

Tổng quan về vảy nến và vảy nến ở mí mắt

Vảy nến là một bệnh da liễu mạn tính có cơ chế tự miễn dịch. Hệ miễn dịch hoạt động quá mức làm tăng tốc độ tái tạo tế bào da, dẫn đến sự tích tụ và hình thành các mảng da dày, bong tróc, đỏ, ngứa. Bệnh có thể ảnh hưởng đến nhiều vùng da khác nhau như da đầu, khuỷu tay, đầu gối, móng tay, thậm chí cả mặt.

Trong số đó, vảy nến mí mắt là tình trạng ít gặp nhưng cần chú ý vì:

• Da mí mắt rất mỏng, dễ kích ứng, tổn thương.
• Các mảng vảy có thể lan ra sát chân lông mi, làm mắt khó mở hoặc dễ bị viêm.
• Vị trí đặc biệt này gây ảnh hưởng lớn đến ngoại hình, khiến nhiều bệnh nhân tự ti trong giao tiếp.

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây vảy nến mí mắt

Hiện nay, y học vẫn chưa xác định được nguyên nhân chính xác gây ra bệnh vảy nến nói chung cũng như vảy nến ở vùng mí mắt nói riêng. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng có một số yếu tố làm tăng nguy cơ khởi phát hoặc tái phát bệnh:

• Rối loạn miễn dịch: Hệ miễn dịch của cơ thể tự tấn công các tế bào da khỏe mạnh, từ đó gây ra tình trạng tăng sinh tế bào quá mức.
• Di truyền: Người có người thân mắc bệnh vảy nến sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
• Yếu tố tâm lý: Tình trạng căng thẳng và lo âu kéo dài có thể kích thích làm bệnh bùng phát.
• Môi trường: Các yếu tố như thay đổi thời tiết, khói bụi, hóa chất hoặc mỹ phẩm có thể gây kích ứng da và làm nặng thêm triệu chứng.
• Chế độ sống: Việc hút thuốc, uống rượu bia, thiếu ngủ hoặc ăn uống không lành mạnh có thể thúc đẩy quá trình khởi phát bệnh.
• Lạm dụng thuốc: Việc sử dụng một số loại thuốc, đặc biệt là corticosteroid, thuốc chẹn beta hoặc lithium có thể làm tăng nguy cơ bùng phát bệnh.

Những yếu tố trên có thể tác động riêng lẻ hoặc kết hợp với nhau, khiến vùng mí mắt trở thành nơi dễ hình thành các mảng vảy nến, đồng thời gây ra tình trạng khô, ngứa và sưng đỏ.

Triệu chứng nhận biết vảy nến mí mắt

Các biểu hiện của vảy nến mí mắt thường khác biệt so với vảy nến tại những vùng da khác. Một số triệu chứng điển hình gồm:

• Xuất hiện mảng da đỏ, bong tróc, phủ vảy trắng bạc.
• Da mí khô ráp, căng tức, khó nhắm mở mắt.
• Lông mi có thể bị phủ vảy, gây rụng hoặc bết dính.
• Vành mi đỏ hơn bình thường, dễ viêm nhiễm.
• Cảm giác ngứa, rát, đôi khi đau nhói.
• Trong trường hợp nặng, thị lực có thể bị ảnh hưởng do viêm mí kéo dài.

Các dấu hiệu này thường khiến người bệnh nhầm lẫn với chàm da (eczema) hoặc viêm da tiếp xúc. Do đó, việc thăm khám chuyên khoa là cần thiết để phân biệt và điều trị đúng hướng.

Các phương pháp điều trị vảy nến mí mắt

Điều trị vảy nến không nhằm mục đích chữa khỏi hoàn toàn mà tập trung vào kiểm soát triệu chứng, hạn chế tái phát và cải thiện chất lượng cuộc sống. Với vùng mí mắt, việc điều trị càng cần cẩn trọng để tránh ảnh hưởng đến mắt. Một số phương pháp điều thường được áp dụng:

Thuốc bôi tại chỗ

Dưới đây là một số loại thuốc bôi thường dùng trong bệnh vảy nến:

• Corticosteroid dạng nhẹ có tác dụng giảm viêm và ngứa. Tuy nhiên, người bệnh phải sử dụng đúng liều và đúng thời gian để tránh biến chứng nguy hiểm như tăng nhãn áp hoặc đục thủy tinh thể.
• Thuốc ức chế miễn dịch tại chỗ như tacrolimus hoặc pimecrolimus giúp kiểm soát tổn thương mà ít gây tác dụng phụ hơn steroid. Đây là lựa chọn phù hợp cho vùng da nhạy cảm như mí mắt.

Thuốc uống và liệu pháp toàn thân

Bác sĩ có thể chỉ định methotrexate, cyclosporin hoặc thuốc sinh học (biologics) trong những trường hợp bệnh nặng, lan rộng hoặc kháng trị. Người bệnh chỉ nên sử dụng những loại thuốc này khi có hướng dẫn trực tiếp từ bác sĩ da liễu.

Quang liệu pháp

Tia UVB hoặc PUVA được áp dụng tại cơ sở y tế để điều hòa quá trình tăng sinh tế bào da. Phương pháp này phải được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo an toàn.

Điều trị hỗ trợ tại nhà

• Người bệnh có thể vệ sinh vùng mắt bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch dịu nhẹ để giữ da sạch sẽ.
• Việc sử dụng kem dưỡng ẩm không mùi, an toàn cho da nhạy cảm giúp giảm khô ngứa và bong tróc.
• Chườm ấm có thể giúp giảm cảm giác sưng tấy và khô rát quanh mí mắt.

Điều quan trọng là  tuyệt đối không được tự ý mua thuốc về bôi, đặc biệt là corticoid, vì nguy cơ biến chứng cho mắt rất cao.

Chăm sóc và phòng ngừa vảy nến mí mắt

Song song với điều trị y khoa, bệnh nhân cần xây dựng thói quen chăm sóc da và lối sống lành mạnh để hạn chế bệnh tái phát:

• Chăm sóc da: Người bệnh tuyệt đối không nên gãi hay cạy vảy vì có thể gây tổn thương và nhiễm trùng. Thay vào đó, cần duy trì việc làm sạch nhẹ nhàng vùng mí mắt hằng ngày để hạn chế bụi bẩn và vi khuẩn tích tụ.
• Dưỡng ẩm thường xuyên: Thoa kem dưỡng ẩm giúp giữ da vùng mí mắt mềm mại, hạn chế tình trạng bong tróc và khô ngứa. Bệnh nhân nên chọn các loại sản phẩm phù hợp với da nhạy cảm quanh mắt để tránh kích ứng thêm.
• Ăn uống cân bằng: Chế độ dinh dưỡng giàu rau xanh, trái cây và cá chứa nhiều omega-3 sẽ hỗ trợ cải thiện sức khỏe làn da. Đồng thời, người bệnh nên hạn chế rượu bia, thuốc lá và thịt đỏ vì đây là những yếu tố có thể kích thích bệnh bùng phát.
• Kiểm soát stress: Tâm trạng căng thẳng có thể làm tình trạng bệnh nặng hơn. Các hoạt động như thiền, yoga hoặc tập thể dục nhẹ nhàng sẽ giúp ổn định tâm lý và nâng cao sức đề kháng.
• Ngủ đủ giấc: Giấc ngủ chất lượng giúp cơ thể hồi phục và duy trì sự cân bằng miễn dịch. Người bệnh nên đi ngủ đúng giờ để giữ đồng hồ sinh học khỏe mạnh, từ đó giảm nguy cơ tái phát bệnh.
• Khám định kỳ: Người bệnh cần tuân thủ đúng chỉ định điều trị của bác sĩ và tái khám đúng hẹn. Việc theo dõi thường xuyên sẽ giúp kịp thời điều chỉnh phác đồ khi bệnh có diễn biến phức tạp.

Với những trường hợp tái phát nhiều lần hoặc triệu chứng nặng, bệnh nhân nên đến ngay cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị chuyên sâu. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc hoặc mỹ phẩm để che giấu tình trạng vì có thể khiến bệnh trầm trọng hơn.

Vảy nến ở mí mắt tuy hiếm gặp nhưng ảnh hưởng lớn đến cả sức khỏe và ngoại hình. Việc phát hiện sớm, điều trị đúng cách cùng với chế độ chăm sóc phù hợp sẽ giúp bệnh nhân kiểm soát triệu chứng, hạn chế tái phát và tự tin hơn trong cuộc sống. Hy vọng bài viết của Trung tâm tiêm chủng Long Châu đã mang đến cho bạn những thông tin hữu ích để hiểu rõ hơn về căn bệnh này từ nguyên nhân, triệu chứng đến các phương pháp điều trị và phòng ngừa.