Ung thư tuyến giáp có lây không? Cách phòng ngừa

Ung thư tuyến giáp là bệnh lý xuất phát từ sự phát triển bất thường của tế bào tuyến giáp, không phải do virus hay vi khuẩn gây ra. Vì vậy, bệnh không truyền từ người này sang người khác như những bệnh nhiễm trùng. Thay vì lo lắng về sự lây lan, người bệnh và người thân nên chú trọng đến việc điều trị, dinh dưỡng và chăm sóc tinh thần để cải thiện chất lượng cuộc sống.

Ung thư tuyến giáp có lây không?

Câu hỏi “Ung thư tuyến giáp có lây không?” thường xuất hiện do sự thiếu hiểu biết về bản chất của ung thư. Câu trả lời rõ ràng là: Ung thư tuyến giáp không lây từ người sang người. Đây là bệnh lý không mang tính truyền nhiễm, nghĩa là nó không thể lây qua tiếp xúc, ăn uống chung, sinh hoạt hàng ngày hay bất kỳ hình thức tương tác nào giữa người bệnh và người khỏe mạnh.

Ung thư tuyến giáp xảy ra do sự phát triển bất thường của các tế bào trong tuyến giáp, cơ quan nội tiết nằm ở vùng cổ, có vai trò sản xuất hormone điều hòa quá trình trao đổi chất. Khác với các bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn hoặc virus gây ra, ung thư tuyến giáp không liên quan đến các tác nhân truyền nhiễm. Do đó, việc tiếp xúc gần gũi với bệnh nhân ung thư tuyến giáp, chẳng hạn như chăm sóc, trò chuyện hay ăn uống cùng, hoàn toàn không dẫn đến nguy cơ mắc bệnh.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, mỗi năm có hơn 580.000 ca ung thư tuyến giáp mới trên toàn cầu, nhưng chưa có bằng chứng khoa học nào cho thấy bệnh có khả năng lây nhiễm. Điều này giúp xóa tan những lo ngại không cần thiết, đồng thời khẳng định người thân và bạn bè có thể yên tâm đồng hành, chăm sóc bệnh nhân mà không lo nguy cơ lây nhiễm.

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây ung thư tuyến giáp

Mặc dù ung thư tuyến giáp không lây, nhưng việc hiểu rõ nguyên nhân và yếu tố nguy cơ giúp phòng ngừa và phát hiện sớm bệnh. Một số yếu tố nguy cơ phổ biến gồm:

• Yếu tố di truyền: Người có cha mẹ, anh chị em từng mắc ung thư tuyến giáp hoặc bệnh tuyến giáp khác thường có nguy cơ cao hơn.
• Phơi nhiễm phóng xạ: Tiếp xúc với bức xạ, đặc biệt ở vùng đầu và cổ trong thời thơ ấu, làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Chế độ ăn thiếu i-ốt: I-ốt là vi chất thiết yếu để tuyến giáp hoạt động bình thường. Thiếu i-ốt kéo dài có thể dẫn đến rối loạn và tăng nguy cơ hình thành khối u.
• Giới tính và độ tuổi: Phụ nữ có nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp cao gấp 3 lần nam giới. Nhóm tuổi 30 đến 50 thường dễ bị ảnh hưởng hơn.

Để giảm thiểu nguy cơ, người thuộc nhóm nguy cơ cao nên duy trì khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt là siêu âm tuyến giáp. Chế độ ăn uống cân bằng, bổ sung i-ốt từ hải sản, rong biển hoặc muối i-ốt cũng là cách hỗ trợ sức khỏe tuyến giáp hiệu quả.

Ung thư tuyến giáp có lây lan trong cơ thể không?

Ung thư tuyến giáp không lây từ người sang người, nhưng có thể di căn trong chính cơ thể của bệnh nhân. Di căn xảy ra khi các tế bào ung thư thoát khỏi tuyến giáp rồi di chuyển theo hệ bạch huyết hoặc dòng máu, từ đó lan đến những cơ quan khác. Đây là tiến trình tự nhiên của bệnh ung thư, hoàn toàn khác với sự lây nhiễm do vi khuẩn hay virus. Một số điểm quan trọng mà bạn cần lưu ý như:

• Cơ chế di căn: Tế bào ung thư có thể theo hệ bạch huyết hoặc máu di chuyển đến hạch bạch huyết vùng cổ, phổi, xương hoặc gan, làm bệnh trở nên phức tạp hơn theo thời gian.
• Ảnh hưởng đến tiên lượng: Khi đã di căn, việc điều trị sẽ khó khăn hơn, nhưng nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm, khả năng kiểm soát bệnh vẫn rất cao. Thống kê cho thấy tỷ lệ sống sau 5 năm có thể đạt 98 đến 99% khi chẩn đoán sớm.
• Vai trò của phát hiện sớm: Các kỹ thuật như siêu âm tuyến giáp, sinh thiết tế bào, xét nghiệm máu hoặc chẩn đoán hình ảnh chuyên sâu giúp phát hiện khối u khi còn nhỏ và chưa kịp lan rộng.
• Phương pháp điều trị: Người bệnh cần tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ bác sĩ đưa ra, có thể bao gồm phẫu thuật cắt tuyến giáp, xạ trị i-ốt phóng xạ, điều trị nội tiết hoặc thuốc đặc hiệu.
• Theo dõi sau điều trị: Việc tái khám định kỳ giữ vai trò quan trọng để kiểm soát nguy cơ tái phát hoặc kịp thời phát hiện dấu hiệu di căn.
• Hiểu đúng về di căn: Di căn không đồng nghĩa với lây nhiễm. Nhận thức đúng sẽ giúp người bệnh và gia đình giảm lo lắng, duy trì tâm lý vững vàng và tập trung vào điều trị hiệu quả hơn.

Cách phòng ngừa ung thư tuyến giáp

Mặc dù không thể loại bỏ hoàn toàn nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp, nhưng việc duy trì lối sống lành mạnh và kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ sẽ giúp giảm thiểu khả năng mắc bệnh. Một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả bao gồm:

• Bổ sung i-ốt đầy đủ trong chế độ ăn: I-ốt là vi chất thiết yếu để tuyến giáp tổng hợp hormone và hoạt động ổn định. Thiếu i-ốt kéo dài có thể làm tăng nguy cơ hình thành bướu giáp và các bệnh lý liên quan, trong đó có ung thư tuyến giáp. Nguồn i-ốt tự nhiên có nhiều trong hải sản, rong biển, cá biển, muối i-ốt. Tuy nhiên, cũng không nên lạm dụng quá nhiều rong biển vì có thể dẫn đến dư thừa i-ốt.
• Khám sức khỏe định kỳ và tầm soát tuyến giáp: Siêu âm tuyến giáp là phương pháp đơn giản, không xâm lấn và giúp phát hiện sớm các khối u hoặc bất thường. Với những người có yếu tố nguy cơ cao như tiền sử gia đình mắc bệnh tuyến giáp, từng xạ trị vùng cổ hoặc sống trong khu vực từng có tai nạn hạt nhân, việc tầm soát định kỳ càng cần thiết.
• Duy trì chế độ ăn uống cân bằng và khoa học: Bổ sung nhiều rau xanh, trái cây giàu chất chống oxy hóa giúp bảo vệ tế bào khỏi sự tổn thương. Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ nhiều dầu mỡ, rượu bia và thuốc lá, bởi các yếu tố này có thể làm tăng nguy cơ mắc nhiều loại ung thư khác nhau, trong đó có ung thư tuyến giáp.

Trên đây là lời giải đáp cho thắc mắc ung thư tuyến giáp có lây không mà bạn có thể tham khảo. Ung thư tuyến giáp không phải bệnh lây nhiễm, vì vậy hoàn toàn không có khả năng truyền từ người sang người. Hiểu rõ yếu tố nguy cơ, duy trì thói quen tầm soát định kỳ và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ là những bước quan trọng để bảo vệ sức khỏe.