Ung thư dạ dày có di truyền không? Những điều bạn cần biết để phòng ngừa

Ung thư dạ dày có di truyền không là điều mọi người thường sẽ quan tâm. Khi một thành viên trong gia đình được chẩn đoán ung thư dạ dày, nhiều người lo lắng không biết liệu căn bệnh này có thể di truyền hay không. Thực tế, ung thư là kết quả của sự đột biến gen và ảnh hưởng từ nhiều yếu tố nguy cơ khác nhau. Nhưng liệu yếu tố di truyền có vai trò quyết định trong ung thư dạ dày hay không?

Một số nghiên cứu cho thấy có mối liên hệ giữa di truyền và nguy cơ mắc ung thư dạ dày, đặc biệt trong các trường hợp mắc bệnh khi còn trẻ hoặc trong gia đình có nhiều người bị. Tuy nhiên, không phải ai có người thân bị ung thư dạ dày cũng sẽ mắc bệnh này. Di truyền chỉ là một trong nhiều yếu tố liên quan.

Hiểu đúng về ung thư dạ dày và cơ chế hình thành bệnh

Trước khi tìm hiểu sâu về mối liên hệ di truyền, cần hiểu rõ ung thư dạ dày là gì. Đây là tình trạng các tế bào bất thường trong niêm mạc dạ dày phát triển không kiểm soát, xâm lấn các mô xung quanh và có thể di căn đến các cơ quan khác.

Nguyên nhân hình thành ung thư dạ dày thường bao gồm:

• Thói quen ăn uống không lành mạnh.
• Nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori.
• Hút thuốc lá, uống rượu.
• Viêm dạ dày mạn tính.
• Yếu tố di truyền.

Trong đó, yếu tố di truyền tuy không phổ biến như các nguyên nhân khác nhưng lại đóng vai trò đáng chú ý, nhất là trong các hội chứng ung thư di truyền hiếm gặp.

Yếu tố di truyền và nguy cơ mắc ung thư dạ dày

Có một số hội chứng di truyền làm tăng nguy cơ mắc ung thư dạ dày. Việc phát hiện các hội chứng này có thể giúp xác định nhóm đối tượng có nguy cơ cao để theo dõi sát sao và can thiệp kịp thời.

Hội chứng ung thư dạ dày lan tỏa di truyền (HDGC)

Đây là hội chứng liên quan đến đột biến gen CDH1. Người mang gen này có nguy cơ cao phát triển ung thư dạ dày thể lan tỏa, thường xuất hiện ở người trẻ và có diễn tiến âm thầm. Hội chứng này cũng liên quan đến ung thư vú thể thùy ở phụ nữ.

Hội chứng Lynch

Người mắc hội chứng Lynch không chỉ có nguy cơ cao mắc ung thư đại trực tràng mà còn có thể bị ung thư dạ dày, tử cung và các cơ quan khác. Đây là một trong những hội chứng di truyền phổ biến nhất có liên quan đến ung thư.

Hội chứng đa polyp tuyến gia đình (FAP)

FAP là bệnh lý di truyền hiếm, gây ra hàng trăm polyp ở đại tràng và các cơ quan tiêu hóa khác, trong đó có dạ dày. Nếu không theo dõi và can thiệp sớm, các polyp này có thể chuyển thành ung thư.

Việc xác định các hội chứng di truyền kể trên thường được thực hiện thông qua xét nghiệm gen chuyên sâu kết hợp với khai thác tiền sử gia đình.

Ung thư dạ dày có di truyền không? Những ai cần xét nghiệm gen

Không phải ai cũng cần xét nghiệm gen để xác định nguy cơ ung thư dạ dày. Tuy nhiên, có một số nhóm đối tượng được khuyến nghị thực hiện xét nghiệm sàng lọc di truyền:

• Gia đình có từ hai người trở lên mắc ung thư dạ dày, đặc biệt ở độ tuổi trẻ.
• Người thân từng mắc ung thư dạ dày thể lan tỏa.
• Cá nhân có tiền sử mắc ung thư khác liên quan đến các hội chứng di truyền (như ung thư đại tràng, ung thư vú).
• Người thuộc nhóm có nguy cơ cao theo khuyến nghị của bác sĩ chuyên khoa.

Xét nghiệm di truyền không chỉ giúp xác định nguy cơ mắc bệnh mà còn hỗ trợ lập kế hoạch theo dõi, tầm soát định kỳ hoặc áp dụng các biện pháp phòng ngừa chủ động.

Phân biệt yếu tố di truyền và yếu tố gia đình

Một số người dễ nhầm lẫn giữa yếu tố di truyền và yếu tố gia đình. Trên thực tế, không phải mọi trường hợp trong gia đình có người mắc ung thư đều do gen di truyền. Có thể các thành viên trong gia đình có lối sống, thói quen ăn uống ảnh hưởng hệ tiêu hóa, hoặc môi trường sống giống nhau, làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Ví dụ: Cùng ăn thực phẩm muối chua, ít rau xanh, hút thuốc lá thụ động hoặc sống trong môi trường ô nhiễm kéo dài có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư dạ dày, nhưng không liên quan đến di truyền.

Vì vậy, khi đặt câu hỏi “ung thư dạ dày có di truyền không”, cần phân biệt rõ nguy cơ do gen di truyền và nguy cơ do thói quen sống hoặc môi trường.

Làm gì nếu trong gia đình có người mắc ung thư dạ dày?

Nếu người thân trong gia đình mắc ung thư dạ dày, bạn không nên quá lo lắng mà cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa và tầm soát định kỳ.

Các việc nên làm bao gồm:

• Khai thác kỹ tiền sử bệnh của người thân và trao đổi với bác sĩ chuyên khoa để đánh giá nguy cơ cá nhân.
• Xét nghiệm di truyền nếu thuộc nhóm nguy cơ cao.
• Tầm soát dạ dày định kỳ, đặc biệt khi có dấu hiệu nghi ngờ như đau vùng thượng vị, sụt cân nhanh, khó tiêu kéo dài.
• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn nhiều rau xanh, trái cây, hạn chế thực phẩm muối chua và đồ nướng.
• Từ bỏ hút thuốc và hạn chế rượu bia.
• Kiểm tra và điều trị vi khuẩn H.pylori nếu có.

Chủ động tầm soát và theo dõi sức khỏe là cách hiệu quả để bảo vệ bản thân ngay cả khi có yếu tố di truyền trong gia đình.

Tóm lại, ung thư dạ dày có di truyền không? Qua bài viết chúng ta có thể thấy ung thư dạ dày có thể có liên quan đến yếu tố di truyền, đặc biệt trong các hội chứng ung thư di truyền hiếm gặp. Tuy nhiên, phần lớn các ca bệnh không liên quan đến gen di truyền mà chủ yếu xuất phát từ lối sống và môi trường.

Việc hiểu rõ bản chất di truyền của bệnh sẽ giúp người có nguy cơ cao được theo dõi và xử trí kịp thời. Đối với cộng đồng, việc nâng cao nhận thức, tầm soát định kỳ và duy trì lối sống lành mạnh vẫn là những yếu tố quan trọng nhất trong phòng ngừa ung thư dạ dày.