U nang lông là gì? Những thông tin quan trọng cần biết

Bạn có từng nghe đến tình trạng một khối u nhỏ, mềm, xuất hiện gần vùng xương cụt và tưởng rằng đó chỉ là mụn thông thường? Rất có thể đó là u nang lông - một dạng tổn thương dưới da có liên quan đến nang lông bị viêm hoặc tắc nghẽn. Dù không phải bệnh lý ác tính, u nang lông lại dễ gây đau, sưng, thậm chí nhiễm trùng và tái phát nhiều lần nếu không được chẩn đoán và xử lý đúng cách. 

U nang lông là gì?

U nang lông là một dạng tổn thương dưới da xảy ra khi sợi lông mọc ngược, không thể xuyên qua bề mặt da và bị giữ lại bên trong, cùng với sự tích tụ của tế bào chết, chất bã nhờn và vi khuẩn. Hiện tượng này dẫn đến sự hình thành một khoang kín gọi là u nang - bao bọc lấy các thành phần trên. Tình trạng này thường xuất hiện ở những vùng cơ thể có nhiều ma sát hoặc đổ mồ hôi nhiều, đặc biệt là vùng rãnh liên mông, nhưng cũng có thể gặp ở nách, bẹn, hoặc gáy.

U nang lông có thể biểu hiện dưới hai dạng:

• Dạng không viêm, khi khối u nhỏ phát triển âm thầm, không gây đau, chủ yếu gây khó chịu hoặc ảnh hưởng thẩm mỹ.
• Dạng viêm nhiễm, khi nang bị nhiễm trùng, dẫn đến sưng đỏ, đau nhức, chảy mủ hoặc hình thành ổ áp xe. Trong nhiều trường hợp, u nang lông có thể vỡ ra gây rò mủ kéo dài và rất dễ tái phát nếu không được điều trị triệt để.

Mặc dù không phải là bệnh lý ác tính, u nang lông có thể gây ảnh hưởng đáng kể đến sinh hoạt hằng ngày, đặc biệt khi viêm tái đi tái lại hoặc xuất hiện ở vị trí gây đau khi ngồi hoặc vận động. Do đó, việc phát hiện sớm và điều trị đúng cách là rất cần thiết để ngăn ngừa biến chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Nguyên nhân hình thành u nang lông

Hiện nay, nguyên nhân chính xác dẫn đến sự xuất hiện của u nang lông vẫn chưa được xác định hoàn toàn. Tuy nhiên, nhiều bằng chứng cho thấy bệnh có liên quan đến các yếu tố cơ học và vi sinh vật ảnh hưởng đến cấu trúc nang lông. Dưới đây là những yếu tố được cho là đóng vai trò quan trọng trong quá trình hình thành:

Lông mọc ngược vào trong da: Đây là cơ chế phổ biến nhất gây ra u nang lông. Khi sợi lông không thể mọc xuyên qua bề mặt da mà bị kẹt lại bên trong, cơ thể sẽ phản ứng bằng cách tạo ra một ổ viêm bao quanh, dẫn đến hình thành nang chứa lông, dịch và xác tế bào chết.

Tác động ma sát và áp lực kéo dài: Những người thường xuyên ngồi lâu, mặc quần bó sát hoặc có thói quen đi xe đạp, cưỡi ngựa, làm việc trong môi trường nóng ẩm... có nguy cơ cao mắc u nang lông do lực ma sát liên tục làm lông dễ chọc ngược vào da.

Sự tích tụ của tế bào chết và chất nhờn: Khi các nang lông bị bít tắc bởi tế bào sừng bong tróc hoặc bã nhờn, lỗ chân lông sẽ bị tắc nghẽn, tạo điều kiện cho u nang phát triển.

Nhiễm khuẩn: Sự xâm nhập của vi khuẩn vào nang lông bị tắc có thể làm tăng phản ứng viêm, dẫn đến mưng mủ và hình thành áp xe - một biến chứng điển hình của u nang lông ở giai đoạn tiến triển.

Đáng chú ý, trong một số trường hợp hiếm gặp, u nang lông không chỉ xuất hiện tại vùng rãnh liên mông mà còn có thể phát triển ở các vị trí ít phổ biến hơn, như giữa các ngón tay của thợ cắt tóc hoặc nhân viên chăm sóc thú cưng - nơi da thường xuyên tiếp xúc với sợi lông nhỏ và bụi bẩn.

Các phương pháp điều trị u nang lông

Điều trị u nang lông tùy thuộc vào mức độ viêm và nguy cơ tái phát. Khi u nang bị nhiễm trùng cấp, bác sĩ có thể thực hiện thủ thuật rạch dẫn lưu tại chỗ để loại bỏ mủ và giảm sưng đau. Tuy nhiên, thủ thuật này không loại bỏ hoàn toàn nang nên vẫn có thể tái phát.

Với các trường hợp u nang lớn, tái phát nhiều lần hoặc gây biến chứng, phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ khối u là lựa chọn cần thiết. Sau phẫu thuật, vết thương có thể được:

• Để hở: Giúp lành từ trong ra ngoài, giảm nguy cơ nhiễm trùng và tái phát nhưng cần thời gian hồi phục lâu hơn.
• Khâu kín: Thời gian lành nhanh nhưng có thể tăng nguy cơ tái phát nếu nang chưa được lấy triệt để.

Chăm sóc sau mổ rất quan trọng, bao gồm thay băng đúng cách, vệ sinh sạch sẽ và cạo lông quanh vùng mổ để hạn chế lông mọc ngược. Điều trị đúng và chăm sóc kỹ sẽ giúp kiểm soát hiệu quả u nang lông và ngăn ngừa biến chứng.

U nang lông tuy là một tổn thương lành tính nhưng có thể gây ra nhiều bất tiện trong sinh hoạt nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời. Tình trạng viêm tái phát, đau đớn hoặc hình thành áp xe là những biến chứng thường gặp, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Khi xuất hiện các biểu hiện nghi ngờ, người bệnh nên chủ động thăm khám chuyên khoa để được tư vấn và can thiệp phù hợp, tránh để bệnh tiến triển kéo dài hoặc tái đi tái lại nhiều lần.