Trẻ sơ sinh bị sốt​ có nguy hiểm không? Nguyên nhân và cách chăm sóc trẻ

Sốt ở trẻ sơ sinh luôn là một dấu hiệu đáng lo ngại đối với các bậc cha mẹ. Với cơ thể non nớt và hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, bất kỳ sự thay đổi nhiệt độ nào cũng cần được theo dõi sát sao và xử lý kịp thời. Bài viết này sẽ cung cấp những thông tin cơ bản về sốt ở trẻ sơ sinh, giúp cha mẹ nhận biết các dấu hiệu, hiểu rõ nguyên nhân và biết khi nào cần tìm đến sự trợ giúp y tế.

Tổng quan về tình trạng trẻ sơ sinh bị sốt

Sốt ở trẻ sơ sinh được xác định khi nhiệt độ cơ thể vượt quá 37,5°C khi đo ở nách hoặc trên 38°C khi đo ở trực tràng. Đây là phản ứng tự nhiên của hệ miễn dịch nhằm chống lại các tác nhân như vi khuẩn, virus hoặc các yếu tố khác. Trẻ sơ sinh bị sốt cần được theo dõi chặt chẽ, đặc biệt là trẻ dưới 3 tháng tuổi, vì tình trạng này có thể tiềm ẩn nguy cơ nghiêm trọng.

Sốt không phải lúc nào cũng nguy hiểm, nhưng ở trẻ sơ sinh, bất kỳ dấu hiệu bất thường nào cũng cần được đánh giá bởi bác sĩ để xác định nguyên nhân và có phương pháp điều trị phù hợp. Việc nhận biết sớm và xử lý đúng cách sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ biến chứng.

Nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh bị sốt

Trẻ sơ sinh bị sốt có thể do nhiều nguyên nhân, từ những yếu tố thông thường đến các bệnh lý nghiêm trọng. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

• Nhiễm trùng do virus hoặc vi khuẩn: Đây là nguyên nhân hàng đầu, bao gồm các bệnh như cảm cúm, viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng huyết hoặc nhiễm trùng đường tiểu. Nhiễm khuẩn ở trẻ sơ sinh có thể tiến triển nhanh và gây nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời.
• Phản ứng sau tiêm chủng: Một số trẻ có thể bị sốt nhẹ sau khi tiêm vắc xin, chẳng hạn như vắc xin phòng viêm gan B, bạch hầu - ho gà - uốn ván (DPT) hoặc vắc xin phế cầu. Đây là phản ứng bình thường và thường tự khỏi trong 24-48 giờ.
• Môi trường không phù hợp: Trẻ mặc quần áo quá dày hoặc ở trong môi trường quá nóng có thể khiến thân nhiệt tăng cao, dẫn đến trẻ sơ sinh bị sốt.
• Các bệnh lý khác: Một số bệnh lý như viêm tai giữa, viêm họng hoặc các bệnh do virus như thủy đậu, sởi cũng có thể gây sốt ở trẻ.

Hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp cha mẹ đưa ra quyết định đúng đắn khi chăm sóc bé. Nếu nghi ngờ bé sốt do nhiễm trùng hoặc các vấn đề nghiêm trọng, hãy đưa bé đến cơ sở y tế ngay lập tức.

Biểu hiện của trẻ sơ sinh bị sốt

Khi trẻ sơ sinh bị sốt, bé có thể xuất hiện các dấu hiệu sau:

• Nhiệt độ cơ thể tăng cao, da nóng hoặc đỏ.
• Bú kém, bỏ bú hoặc bú không đều.
• Quấy khóc, khó chịu hoặc ngủ li bì.
• Mệt mỏi, ít vận động, phản xạ chậm.
• Co giật, đặc biệt nếu sốt cao trên 39°C.
• Nôn ói, tiêu chảy hoặc thở khò khè.

Những triệu chứng này có thể xuất hiện đơn lẻ hoặc kết hợp. Đặc biệt, ở trẻ dưới 3 tháng tuổi, trẻ sơ sinh bị sốt thường ít biểu hiện rõ ràng, nhưng diễn tiến bệnh lại rất nhanh. Do đó, cha mẹ cần theo dõi sát sao và đưa bé đến bác sĩ nếu thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.

Trẻ sơ sinh bị sốt có nguy hiểm không?

Trẻ sơ sinh bị sốt có thể nguy hiểm tùy thuộc vào độ tuổi, mức độ sốt và nguyên nhân gây sốt. Dưới đây là những yếu tố cần lưu ý:

Trẻ dưới 3 tháng tuổi

Ở nhóm tuổi này, hệ miễn dịch của bé còn rất yếu, nên trẻ sơ sinh bị sốt dù nhẹ cũng có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng như viêm màng não, nhiễm trùng huyết hoặc viêm phổi. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trẻ dưới 3 tháng tuổi bị sốt cần được đưa đến bệnh viện ngay lập tức để được thăm khám và điều trị.

Sốt cao hoặc kéo dài

Nếu nhiệt độ cơ thể bé vượt quá 38°C (đo ở nách) hoặc kéo dài hơn 24 giờ, nguy cơ biến chứng như co giật, mất nước hoặc tổn thương cơ quan nội tạng sẽ tăng lên. Sốt cao không được kiểm soát có thể ảnh hưởng đến não bộ và sự phát triển của bé.

Các bệnh lý nguy hiểm

Trẻ sơ sinh bị sốt có thể là triệu chứng của các bệnh lý nghiêm trọng như:

• Viêm màng não: Gây sốt cao, co giật, cứng cổ, có thể dẫn đến tử vong nếu không điều trị kịp thời.
• Nhiễm trùng huyết: Nhiễm khuẩn toàn thân, diễn tiến nhanh và nguy hiểm.
• Viêm phổi: Gây sốt, khó thở, tím tái, thường gặp ở trẻ sơ sinh.
• Nhiễm trùng đường tiểu: Dễ bị bỏ qua nhưng có thể gây tổn thương thận nếu không điều trị sớm.

Nguy cơ từ sốt sau tiêm chủng

Mặc dù sốt sau tiêm chủng thường lành tính, nhưng nếu bé sốt cao hoặc có dấu hiệu bất thường như co giật, thở khó, cha mẹ cần đưa bé đến bác sĩ để được kiểm tra.

Vì vậy, trẻ sơ sinh bị sốt không nên được xem nhẹ. Cha mẹ cần theo dõi chặt chẽ và tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn cho bé.

Cách chăm sóc trẻ sơ sinh bị sốt tại nhà

Đối với trẻ trên 1 tháng tuổi và sốt nhẹ (37,5-38°C), cha mẹ có thể áp dụng một số biện pháp tại nhà để giúp bé hạ sốt:

• Tắm nước ấm: Sử dụng nước ấm (khoảng 36-37°C) để tắm cho bé trong 3-5 phút, giúp hạ nhiệt độ cơ thể và làm bé thoải mái hơn.
• Mặc quần áo thoáng mát: Tránh mặc quá nhiều lớp quần áo hoặc quấn bé quá chặt, vì điều này có thể khiến thân nhiệt tăng cao.
• Bổ sung nước: Tăng cữ bú cho trẻ dưới 6 tháng tuổi hoặc cho trẻ trên 6 tháng uống nước lọc, nước trái cây để tránh mất nước.
• Lau mát bằng khăn ấm: Dùng khăn nhúng nước ấm (36-37°C) lau khắp người bé, đặc biệt ở nách, bẹn và trán. Thay khăn thường xuyên để duy trì hiệu quả.
• Giữ phòng thông thoáng: Điều chỉnh nhiệt độ phòng ở mức 26-28°C, sử dụng quạt hoặc điều hòa để bé cảm thấy dễ chịu.

Lưu ý: Không tự ý sử dụng thuốc hạ sốt cho trẻ dưới 6 tháng tuổi mà không có chỉ định của bác sĩ. Các loại thuốc như aspirin hoặc ibuprofen có thể gây nguy hiểm cho trẻ sơ sinh.

Vai trò của tiêm chủng trong việc phòng ngừa sốt ở trẻ sơ sinh

Một trong những cách hiệu quả nhất để bảo vệ trẻ sơ sinh khỏi các bệnh lý gây sốt là tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch. Các loại vắc xin như:

• Vắc xin viêm gan B: Phòng ngừa viêm gan siêu vi B, một nguyên nhân gây sốt và tổn thương gan.
• Vắc xin DPT (bạch hầu - ho gà - uốn ván): Bảo vệ bé khỏi các bệnh nhiễm trùng nguy hiểm.
• Vắc xin phế cầu: Ngăn ngừa viêm phổi, viêm màng não và nhiễm trùng huyết do phế cầu khuẩn.
• Vắc xin Hib: Phòng bệnh viêm màng não, viêm phổi do vi khuẩn Haemophilus influenzae type B.

Hành động ngay hôm nay: Đưa bé đến Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để được tư vấn và tiêm vắc xin đúng lịch, đảm bảo bé được bảo vệ toàn diện trước các tác nhân gây bệnh. Với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại và nguồn vắc xin chất lượng, Long Châu cam kết mang đến sự an tâm cho cha mẹ và sức khỏe cho bé yêu.

Trẻ sơ sinh bị sốt là tình trạng cần được cha mẹ đặc biệt quan tâm, vì nó có thể là dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Việc nhận biết sớm, xử lý đúng cách và đưa bé đến bác sĩ kịp thời sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ biến chứng. Bên cạnh đó, tiêm chủng đầy đủ là biện pháp quan trọng để bảo vệ bé khỏi các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Hãy để Trung tâm Tiêm chủng Long Châu đồng hành cùng bạn trong hành trình chăm sóc sức khỏe bé yêu. Đặt lịch tiêm chủng ngay hôm nay tại website chính thức của Long Châu hoặc liên hệ hotline để được hỗ trợ!