Trẻ bị sốt nên chườm nóng hay lạnh? Những lưu ý cần biết

Khi trẻ bị sốt, ngoài việc sử dụng thuốc hạ sốt theo chỉ dẫn, nhiều cha mẹ còn áp dụng biện pháp chườm để giúp trẻ hạ sốt. Tuy nhiên, không ít người còn phân vân trẻ bị sốt nên chườm nóng hay lạnh, đâu là lựa chọn an toàn và hiệu quả? Thực tế, việc chườm sai cách có thể không giúp hạ sốt mà còn khiến trẻ khó chịu hơn hoặc làm tăng nguy cơ biến chứng. Vậy, trẻ bị sốt nên chườm nóng hay lạnh? Cùng tìm hiểu câu trả lời qua bài viết dưới đây.

Trẻ bị sốt nên chườm nóng hay lạnh?

Trẻ bị sốt nên chườm nóng hay lạnh? Khi trẻ bị sốt, nhiều phụ huynh thường chọn cách chườm lạnh để hạ nhiệt. Tuy nhiên, đây là một quan niệm sai lầm. Theo nguyên lý điều hòa thân nhiệt, phương pháp chườm khăn ấm mới là lựa chọn đúng đắn và an toàn giúp hỗ trợ hạ sốt cho trẻ nhỏ.

Chườm ấm giúp giãn nở mạch máu ngoại vi, tăng cường lưu thông tuần hoàn và hỗ trợ cơ thể đào thải nhiệt dư. Nhiệt độ nước dùng để chườm thường ở mức ấm vừa (khoảng 35-40°C), tuyệt đối không sử dụng nước lạnh hay nước đá vì có thể gây co mạch, cản trở quá trình tản nhiệt, thậm chí làm thân nhiệt tăng cao hơn.

Phụ huynh nên cởi bỏ bớt quần áo trẻ, sử dụng 5 chiếc khăn nhỏ thấm nước ấm, đặt tại các vùng nhiều mạch máu lớn như: hai bên nách, hai bên bẹn và dùng khăn còn lại lau toàn thân. Khăn cần được vắt ráo và thay mới sau mỗi 3-5 phút. Nếu nước nguội, cần thay nước ấm mới để đảm bảo hiệu quả hạ nhiệt. Thời gian chườm trung bình từ 10-15 phút và có thể kéo dài tới 30 phút cho đến khi thân nhiệt trẻ giảm xuống mức an toàn (khoảng 37°C).

Sau khi chườm, lau khô người và mặc quần áo thoáng mát cho trẻ. Nếu sau 30 phút chườm ấm mà trẻ không hạ sốt hoặc có dấu hiệu mệt mỏi, cần cân nhắc dùng thuốc hạ sốt theo chỉ định bác sĩ hoặc đưa trẻ đến cơ sở y tế để thăm khám.

Lý do khiến trẻ bị sốt là gì?

Sốt là một phản ứng sinh lý phổ biến ở trẻ nhỏ, thường xảy ra khi cơ thể phản ứng lại với các yếu tố ngoại lai như vi khuẩn, virus hoặc sau khi tiêm chủng. Mặc dù sốt không phải là bệnh lý, nhưng nó là dấu hiệu cảnh báo hệ miễn dịch đang hoạt động để chống lại tác nhân gây bệnh. Nhận diện đúng nguyên nhân gây sốt sẽ giúp cha mẹ có biện pháp xử lý phù hợp và kịp thời.

Nhiễm trùng đường hô hấp

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi. Các bệnh như viêm họng, viêm amidan, viêm tai giữa, viêm phổi, viêm tiểu phế quản,... thường do virus hoặc vi khuẩn gây ra. Cơ thể phản ứng lại sự xâm nhập bằng cách tăng thân nhiệt để hạn chế sự nhân lên của mầm bệnh.

Bệnh lý truyền nhiễm

Các bệnh do virus như cúm, sởi, tay chân miệng, thủy đậu, sốt xuất huyết,... đều có biểu hiện sốt là triệu chứng khởi phát. Mỗi loại bệnh có kèm theo đặc điểm riêng như phát ban, nổi bóng nước, ho, chảy mũi hoặc chảy máu dưới da. Những bệnh này dễ lây lan trong cộng đồng và cần theo dõi chặt chẽ.

Mọc răng

Khi răng sữa bắt đầu mọc, trẻ có thể bị sốt nhẹ do viêm lợi hoặc kích ứng tại vùng nướu. Nhiệt độ thường không quá cao, nhưng trẻ có thể quấy khóc, bỏ bú hoặc có dấu hiệu khó chịu.

Phản ứng sau tiêm phòng

Tiêm chủng có thể gây sốt nhẹ trong vòng 24-48 giờ sau tiêm do cơ thể tạo đáp ứng miễn dịch. Đây là phản ứng lành tính và thường tự hết mà không cần điều trị đặc hiệu.

Cách chăm sóc trẻ bị sốt tại nhà đúng cách

Sốt ở trẻ nhỏ là một trong những biểu hiện thường gặp và có thể tự khỏi nếu được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, phụ huynh cần theo dõi sát tình trạng của trẻ và áp dụng các biện pháp hỗ trợ an toàn nhằm giúp hạ sốt, giảm khó chịu và ngăn ngừa biến chứng.

Theo dõi nhiệt độ cơ thể thường xuyên

Sử dụng nhiệt kế điện tử hoặc nhiệt kế hồng ngoại để đo thân nhiệt của trẻ mỗi 2-3 giờ, đặc biệt khi nhiệt độ trên 38,5°C. Ghi chú lại sự thay đổi nhiệt độ để bác sĩ dễ dàng đánh giá nếu cần thiết.

Giữ cho trẻ thoáng mát

Mặc quần áo mỏng, nhẹ và đảm bảo môi trường phòng thoáng khí, mát mẻ, tránh gió lùa hoặc nhiệt độ quá thấp từ điều hòa. Không ủ ấm quá mức vì có thể khiến thân nhiệt tăng thêm.

Bù nước và điện giải đầy đủ

Cho trẻ uống nước thường xuyên, sử dụng dung dịch bù điện giải (oresol) nếu trẻ ra mồ hôi nhiều hoặc tiêu chảy. Trẻ sơ sinh cần được bú mẹ đều đặn, trẻ lớn có thể dùng thêm nước trái cây tươi giàu vitamin C như cam, bưởi.

Hạ sốt đúng cách

Chỉ dùng thuốc hạ sốt như paracetamol hoặc ibuprofen khi thân nhiệt ≥ 38,5°C, tuân theo liều lượng khuyến cáo theo cân nặng. Tuyệt đối không dùng aspirin cho trẻ em. Đồng thời, áp dụng biện pháp vật lý như lau người bằng nước ấm tại các vùng bẹn, nách, trán.

Theo dõi triệu chứng đi kèm

Nếu trẻ có biểu hiện lạ như li bì, co giật, nôn ói, tiêu chảy, phát ban hay thở nhanh, cần đưa đến cơ sở y tế kịp thời để được chẩn đoán và điều trị. Chăm sóc đúng cách tại nhà sẽ giúp trẻ nhanh chóng hạ sốt và phục hồi sức khỏe tốt hơn.

Khi nào nên đưa trẻ đến khám bác sĩ?

Sốt là phản ứng tự nhiên của cơ thể để chống lại tác nhân gây bệnh. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, sốt có thể là dấu hiệu của bệnh lý nghiêm trọng cần được can thiệp y tế kịp thời. Cha mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế khi thấy các biểu hiện sau:

• Trẻ sơ sinh dưới 2 tháng tuổi bị sốt: Đây là nhóm tuổi có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện. Dù chỉ sốt nhẹ cũng cần được thăm khám để loại trừ nhiễm trùng huyết hoặc các bệnh lý nghiêm trọng khác.
• Sốt cao ≥ 39°C khó hạ bằng các biện pháp thông thường: Nếu đã áp dụng chườm ấm, uống thuốc hạ sốt đúng liều nhưng nhiệt độ không giảm, cần đưa trẻ đi khám ngay.
• Sốt kéo dài trên 48 giờ: Đây có thể là dấu hiệu của bệnh lý nhiễm trùng cần điều trị bằng kháng sinh hoặc theo dõi chặt chẽ.
• Trẻ có dấu hiệu thần kinh bất thường: Như li bì, ngủ nhiều, khó đánh thức, co giật, đều là dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm.
• Rối loạn hô hấp: Trẻ thở nhanh, thở rút lõm ngực, khò khè hoặc thở bất thường có thể liên quan đến viêm phổi, viêm thanh quản hoặc hen.
• Tiêu chảy kèm sốt, phân nhầy máu: Có thể là biểu hiện của nhiễm khuẩn đường ruột, cần được xét nghiệm và điều trị phù hợp.

Trẻ bị sốt nên chườm nóng hay lạnh? Chườm ấm là phương pháp an toàn và hiệu quả giúp hỗ trợ hạ sốt cho trẻ tại nhà. Tuy nhiên, ba mẹ cần thực hiện đúng cách và theo dõi sát nhiệt độ cơ thể của bé. Nếu tình trạng sốt kéo dài hoặc trẻ có dấu hiệu bất thường, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám kịp thời.