Trẻ bị bại não sống được bao lâu? Cách chăm sóc trẻ khỏe mạnh và lâu dài

Bại não là một trong những tình trạng rối loạn phát triển thần kinh phổ biến nhất ở trẻ em hiện nay với ảnh hưởng kéo dài suốt đời. Việc hiểu rõ hơn về tiên lượng sống của trẻ không chỉ giúp cha mẹ chủ động chăm sóc mà còn tạo nền tảng cho những lựa chọn can thiệp y khoa hoặc phục hồi chức năng hợp lý. Vậy trẻ bị bại não sống được bao lâu? Hãy cùng đi vào tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây nhé!

Trẻ bị bại não sống được bao lâu?

Không có một câu trả lời chung cho tất cả bởi tuổi thọ của trẻ phụ thuộc vào nhiều yếu tố như mức độ tổn thương não, thể bệnh, các biến chứng đi kèm và chất lượng chăm sóc. Tuy nhiên, với sự tiến bộ của y học hiện đại, nhiều trẻ bại não có thể sống lâu hơn so với trước đây, đặc biệt khi được can thiệp và chăm sóc đúng cách.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), nhiều trẻ mắc bại não thể nhẹ có thể sống đến tuổi trưởng thành và thậm chí là tuổi già giống với người bình thường. Trong khi đó, trẻ mắc bại não nặng, đặc biệt là những trẻ không thể đi lại hoặc tự ăn uống, có nguy cơ tử vong sớm hơn do các biến chứng nghiêm trọng. Nhưng nếu được chăm sóc tốt, một số trẻ bại não nặng vẫn có thể sống đến 30 – 40 tuổi hoặc hơn.

Những yếu tố ảnh hưởng đến tuổi thọ của trẻ bại não

Trẻ bị bại não sống được bao lâu còn tùy thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, từ mức độ bệnh đến cách thức chăm sóc. Hiểu rõ những yếu tố này không chỉ giúp phụ huynh nhận biết tình trạng của con mà còn định hướng được các biện pháp hỗ trợ phù hợp để cải thiện chất lượng sống và kéo dài tuổi thọ.

Mức độ nặng nhẹ của bệnh

Mức độ tổn thương não là yếu tố chính quyết định tiên lượng sống của trẻ bị bại não. Bại não được phân loại thành nhiều thể khác nhau từ nhẹ đến nặng, dựa trên mức độ ảnh hưởng đến vận động và chức năng cơ thể:

• Thể nhẹ: Trẻ bị bại não thể co cứng nhẹ hoặc thể múa vờn thường vẫn có khả năng đi lại, học tập và tham gia các hoạt động hàng ngày với hỗ trợ tối thiểu. Những trẻ này có tuổi thọ gần tương đương với người bình thường, đặc biệt nếu không có biến chứng nghiêm trọng.
• Thể nặng: Trẻ bại não thể nặng, thường phải nằm một chỗ, co cứng toàn thân hoặc không kiểm soát được vận động, dễ gặp các biến chứng như viêm phổi, suy dinh dưỡng hoặc nhiễm trùng tái phát. Những biến chứng này có thể làm giảm tuổi thọ đáng kể nếu không được quản lý tốt.

Biến chứng đi kèm

Trẻ bị bại não thường đối mặt với các bệnh lý kèm theo, làm tăng nguy cơ tử vong sớm nếu không được kiểm soát. Một số biến chứng phổ biến bao gồm:

• Động kinh: Khoảng 30 – 50% trẻ bại não có các cơn co giật, có thể ảnh hưởng đến chức năng hô hấp và thần kinh nếu không được điều trị kịp thời.
• Suy hô hấp hoặc viêm phổi: Trẻ bại não nặng thường khó kiểm soát cơ hô hấp, dễ bị sặc thức ăn hoặc chất lỏng, dẫn đến viêm phổi tái phát, một trong những nguyên nhân tử vong hàng đầu.
• Trào ngược dạ dày thực quản: Tình trạng này gây khó khăn trong việc ăn uống, làm tăng nguy cơ suy dinh dưỡng hoặc viêm phổi hít.
• Loét do tì đè: Trẻ nằm lâu một chỗ dễ bị loét da, dẫn đến nhiễm trùng nếu không được chăm sóc kỹ lưỡng.
• Suy dinh dưỡng: Khó khăn trong việc nuốt hoặc ăn uống khiến nhiều trẻ không nhận đủ dinh dưỡng, làm suy yếu hệ miễn dịch và tăng nguy cơ bệnh tật.

Điều kiện chăm sóc và can thiệp

Chất lượng chăm sóc y tế và sự can thiệp kịp thời đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện tuổi thọ của trẻ bị bại não. Điều này bao gồm:

• Can thiệp sớm: Vật lý trị liệu, phục hồi chức năng và các liệu pháp hỗ trợ từ sớm giúp cải thiện chức năng vận động, giảm nguy cơ biến dạng khớp và tăng cường sức khỏe tổng thể.
• Chăm sóc y tế toàn diện: Theo dõi định kỳ, quản lý tốt các bệnh lý đi kèm như động kinh hoặc nhiễm trùng giúp giảm nguy cơ biến chứng.
• Hỗ trợ từ gia đình và cộng đồng: Sự chăm sóc tận tâm, môi trường sống tích cực và sự hỗ trợ từ gia đình giúp trẻ có chất lượng sống tốt hơn, từ đó kéo dài tuổi thọ.

Các phương pháp giúp trẻ bại não sống khỏe mạnh và lâu dài

Vật lý trị liệu và phục hồi chức năng

Vật lý trị liệu là một trong những phương pháp quan trọng nhất để cải thiện chất lượng sống và kéo dài tuổi thọ cho trẻ bị bại não. Một số lợi ích của vật lý trị liệu có thể kể đến như:

• Hạn chế co cứng cơ: Các bài tập vận động giúp duy trì sự linh hoạt của cơ và khớp, giảm nguy cơ biến dạng xương hoặc co rút cơ.
• Cải thiện khả năng vận động: Trẻ có thể học cách ngồi, bò, hoặc đi lại với sự hỗ trợ của thiết bị hoặc chuyên viên trị liệu.
• Phòng ngừa biến chứng: Vật lý trị liệu giúp cải thiện tuần hoàn máu, giảm nguy cơ loét da hoặc các vấn đề hô hấp do nằm lâu.

Mỗi trẻ cần một chương trình trị liệu được cá nhân hóa, dựa trên thể bệnh và khả năng vận động. Phụ huynh nên phối hợp với chuyên viên vật lý trị liệu để xây dựng kế hoạch phù hợp, thực hiện đều đặn và lâu dài.

Chế độ dinh dưỡng hợp lý

Dinh dưỡng đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo sức khỏe và kéo dài tuổi thọ cho trẻ bại não. Một chế độ ăn uống hợp lý cần:

• Cung cấp đủ năng lượng và dưỡng chất: Trẻ cần đủ protein, vitamin (như vitamin D, canxi) và khoáng chất để hỗ trợ sự phát triển và tăng cường hệ miễn dịch.
• Hỗ trợ đặc biệt cho trẻ khó nuốt: Nếu trẻ gặp khó khăn trong việc ăn uống, bác sĩ dinh dưỡng có thể đề xuất chế độ ăn lỏng, thức ăn xay nhuyễn hoặc nuôi ăn qua ống thông dạ dày để đảm bảo đủ dinh dưỡng.
• Theo dõi cân nặng và tình trạng dinh dưỡng: Trẻ cần được kiểm tra định kỳ để phát hiện sớm tình trạng suy dinh dưỡng hoặc thiếu hụt vi chất.

Phụ huynh nên tham khảo ý kiến bác sĩ dinh dưỡng để xây dựng chế độ ăn phù hợp, đặc biệt với những trẻ có vấn đề về tiêu hóa hoặc trào ngược.

Theo dõi sức khỏe định kỳ

Việc theo dõi sức khỏe định kỳ giúp phát hiện và xử lý kịp thời các biến chứng, từ đó cải thiện chất lượng sống và kéo dài tuổi thọ. Một số lưu ý quan trọng:

• Khám chuyên khoa: Trẻ cần được thăm khám định kỳ bởi bác sĩ thần kinh, nhi khoa, hô hấp và dinh dưỡng để quản lý các bệnh lý đi kèm như động kinh, viêm phổi hoặc suy dinh dưỡng.
• Tiêm phòng đầy đủ: Vắc xin giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng, đặc biệt là các bệnh như cúm hoặc viêm phổi, vốn rất nguy hiểm với trẻ bại não.

Như vậy, trẻ bị bại não sống được bao lâu phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, từ mức độ bệnh đến điều kiện chăm sóc và can thiệp y tế. Với sự tiến bộ của y học hiện nay, nhiều trẻ bại não có thể sống khỏe mạnh đến tuổi trưởng thành nếu được chăm sóc đúng cách. Sự yêu thương, kiên nhẫn và đồng hành của gia đình là nguồn động lực lớn giúp trẻ vượt qua rào cản về thể chất và tinh thần.

Trẻ bị bại não có hệ miễn dịch yếu hơn và dễ mắc các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như cúm, viêm phổi, thủy đậu hoặc sởi. Việc tiêm phòng vắc xin đúng lịch và đầy đủ sẽ giúp bảo vệ trẻ khỏi những biến chứng đe dọa đến tính mạng. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hiện đang cung cấp đầy đủ các loại vắc xin dành cho cả trẻ em và người lớn, với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và dịch vụ chăm sóc tận tâm. Hãy đưa trẻ đến kiểm tra và tiêm ngừa theo khuyến nghị để giúp con có một cuộc sống khỏe mạnh và an toàn hơn.