Sốt về chiều ở trẻ em: Nguyên nhân, cách xử lý và phòng ngừa hiệu quả

Thời điểm giao mùa là lúc nhiều trẻ nhỏ dễ gặp phải các vấn đề sức khỏe, trong đó sốt về chiều ở trẻ em là tình trạng khá phổ biến khiến nhiều phụ huynh lo lắng. Có bé chỉ sốt nhẹ vào buổi chiều, có bé lại kèm theo ho, nghẹt mũi, biếng ăn hay quấy khóc. Vậy nguyên nhân do đâu, có nguy hiểm không và cha mẹ nên xử lý thế nào cho đúng cách?

Hiện tượng sốt về chiều ở trẻ em

Sốt về chiều ở trẻ em là hiện tượng thân nhiệt của trẻ tăng cao bất thường vào buổi chiều hoặc tối, trong khi buổi sáng vẫn bình thường. Khi cơ thể bé bị virus, vi khuẩn hoặc các yếu tố gây bệnh xâm nhập, trung tâm điều hòa nhiệt độ bị rối loạn, khiến cơ thể tăng sinh nhiệt để chống lại tác nhân gây hại.

Hiện tượng này thường gặp khi trẻ bị cảm cúm, viêm họng hoặc viêm mũi họng. Trẻ có thể kèm các triệu chứng như mệt mỏi, ra mồ hôi, ho khan, sổ mũi hoặc đau họng. Đôi khi bé còn quấy khóc, khó ngủ vì cảm giác khó chịu trong người.

Tuy đa phần là phản ứng tự nhiên của cơ thể, nhưng nếu sốt kéo dài nhiều ngày hoặc có dấu hiệu bất thường, cha mẹ không nên chủ quan vì đây có thể là biểu hiện ban đầu của bệnh lý nghiêm trọng hơn như sốt virus, sốt phát ban hoặc sốt xuất huyết.

Sốt về chiều ở trẻ cảnh báo sốt virus

Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất của sốt về chiều ở trẻ em là sốt virus (còn gọi là sốt siêu vi). Bệnh thường khởi phát đột ngột, thân nhiệt tăng từ 38 - 39°C, có thể lên tới 40 - 41°C. Điểm đặc trưng là cơn sốt thường xuất hiện về chiều hoặc đêm và kéo dài 2 - 3 ngày liên tục.

Kèm theo đó, trẻ có thể có các triệu chứng sau:

• Đau nhức mình mẩy: Cơ thể mệt mỏi, đau cơ, trẻ nhỏ thường quấy khóc khi được chạm vào.
• Viêm họng, ho, sổ mũi: Hệ hô hấp trên bị kích thích do virus.
• Phát ban nhẹ: Sau vài ngày sốt, da có thể nổi ban, khi đó nhiệt độ cơ thể sẽ giảm.
• Rối loạn tiêu hóa: Một số bé đi ngoài phân lỏng, chán ăn hoặc buồn nôn.
• Viêm kết mạc: Mắt đỏ, chảy nước mắt hoặc dử nhẹ.

Ngoài sốt virus, tình trạng sốt về chiều còn có thể liên quan đến:

• Sốt xuất huyết: Trẻ sốt liên tục nhiều ngày, có thể kèm chảy máu cam, chấm đỏ dưới da.
• Sốt phát ban: Bé thường sốt cao về chiều, sau đó xuất hiện nốt ban đỏ trên da.
• Viêm tai giữa: Khi bé sốt kèm kéo tai, có dịch chảy từ tai ra, cha mẹ nên nghĩ đến khả năng này.

Việc xác định đúng nguyên nhân đóng vai trò quan trọng để lựa chọn hướng điều trị phù hợp, tránh dùng sai thuốc hoặc để bệnh tiến triển nặng hơn.

Làm gì khi trẻ bị sốt về chiều?

Khi nhận thấy sốt về chiều ở trẻ em, cha mẹ nên bình tĩnh theo dõi và xử lý tại nhà đúng cách để giúp bé mau hồi phục:

• Theo dõi thân nhiệt thường xuyên: Dùng nhiệt kế đo 3 - 4 tiếng/lần để biết tình trạng thay đổi.
• Lau người bằng nước ấm: Dùng khăn mềm lau khắp người, đặc biệt ở nách, bẹn, cổ, trán. Không chườm lạnh hoặc dùng rượu lau.
• Cho bé uống nhiều nước: Bù nước, oresol hoặc nước trái cây để tránh mất nước do ra mồ hôi.
• Duy trì chế độ ăn nhẹ: Khi hạ sốt, nên cho trẻ ăn cháo loãng, súp hoặc sữa để dễ tiêu hóa.
• Mặc quần áo thoáng mát: Chọn chất liệu cotton mềm, thấm hút mồ hôi tốt.
• Dùng thuốc hạ sốt đúng liều: Nếu nhiệt độ ≥ 38,5°C, có thể dùng paracetamol theo chỉ định của bác sĩ.
• Giữ không gian thoáng mát: Phòng nên mở cửa lưu thông không khí, tránh bí hơi nóng.

Tuy nhiên, nếu trẻ có dấu hiệu nặng như sốt cao không hạ, nôn mửa liên tục, co giật, ngủ li bì hoặc khó thở, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Trẻ bị sốt khi nào cần nhập viện điều trị?

Không phải mọi trường hợp sốt về chiều ở trẻ em đều phải nhập viện. Tuy nhiên, nếu thấy những biểu hiện dưới đây, cha mẹ cần cho trẻ đi khám ngay:

• Sốt cao trên 39°C kéo dài hơn 2 ngày không giảm dù đã dùng thuốc.
• Trẻ có biểu hiện li bì, ngủ nhiều, co giật, nôn khan hoặc đau đầu dữ dội.
• Da tái nhợt, môi tím, tay chân lạnh, thở nhanh hoặc khó thở.
• Phát ban bất thường, chảy máu mũi, chảy máu chân răng.
• Trẻ dưới 6 tháng tuổi bị sốt.

Tại bệnh viện, bác sĩ sẽ thực hiện các xét nghiệm cần thiết như xét nghiệm máu, CRP, test dengue hoặc soi tai mũi họng để xác định nguyên nhân và điều trị đúng hướng.

Phòng tránh sốt về chiều ở trẻ em

Để hạn chế nguy cơ sốt về chiều ở trẻ em, cha mẹ có thể áp dụng một số biện pháp phòng bệnh tại nhà:

• Giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ: Tập cho trẻ thói quen rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
• Duy trì dinh dưỡng cân bằng: Bổ sung vitamin C, kẽm, rau xanh và trái cây giúp tăng sức đề kháng.
• Hạn chế tiếp xúc nguồn bệnh: Không cho trẻ đến nơi đông người khi đang có dịch bệnh lưu hành.
• Đảm bảo giấc ngủ đầy đủ: Trẻ ngủ đủ giấc sẽ có hệ miễn dịch khỏe mạnh hơn.
• Giữ môi trường sống thông thoáng: Thường xuyên lau dọn, mở cửa sổ để không khí lưu thông.
• Theo dõi sức khỏe định kỳ: Đưa trẻ đi khám khi có dấu hiệu mệt mỏi kéo dài hoặc sốt tái diễn.

Phòng bệnh luôn là cách tốt nhất giúp trẻ duy trì thể trạng khỏe mạnh và giảm nguy cơ mắc các bệnh do virus hoặc vi khuẩn.

Sốt về chiều ở trẻ em thường là phản ứng sinh lý bình thường của cơ thể khi chống lại tác nhân gây bệnh. Tuy nhiên, nếu sốt kéo dài, kèm theo nhiều dấu hiệu bất thường, cha mẹ không nên tự ý điều trị tại nhà mà cần cho trẻ đến khám tại cơ sở y tế. Việc nhận biết sớm, chăm sóc đúng cách và chủ động phòng ngừa sẽ giúp bé nhanh phục hồi, đồng thời giảm nguy cơ biến chứng nguy hiểm.