Top 5 các loại cá không nên ăn khi cho con bú

Một số các loại cá không nên ăn khi cho con bú vì có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh và khả năng nhận thức của trẻ. Dưới đây là danh sách 5 loại cá mẹ cần tránh để đảm bảo an toàn cho bé yêu.

Tại sao cần chú ý các loại cá khi cho con bú?

Dinh dưỡng sau sinh đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì nguồn sữa mẹ và hỗ trợ sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ. Cá là nguồn cung cấp omega-3, vitamin D, và protein rất tốt, giúp trẻ phát triển trí não, thị giác và tăng cường miễn dịch. Tuy nhiên, không phải loại cá nào cũng an toàn. Một số loại chứa thủy ngân cao hoặc độc tố mạnh, có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh và khả năng nhận thức của trẻ nếu mẹ ăn thường xuyên.

Danh sách các loại cá không nên ăn khi cho con bú

Cá kiếm 

Cá kiếm sống lâu năm ở vùng biển sâu nên tích tụ nhiều methylmercury. Khi mẹ ăn cá kiếm, độc tố này dễ dàng đi vào sữa mẹ, ảnh hưởng thần kinh, làm chậm phát triển vận động và nhận thức của trẻ sơ sinh. Nguy cơ tiềm ẩn vượt xa lợi ích dinh dưỡng mà cá kiếm mang lại. 

Cá mập

Cá mập là loài cá lớn, sống lâu, tích tụ lượng thủy ngân cao. Mặc dù giàu DHA, cá mập vẫn không an toàn cho phụ nữ cho con bú vì lượng thủy ngân thường vượt ngưỡng khuyến cáo, gây tác động tiêu cực đến hệ thần kinh trẻ sơ sinh. 

Cá thu vua

Khác với cá thu nhỏ, cá thu vua có kích thước lớn và sống lâu nên mức tích tụ sinh học của thủy ngân rất cao. Chất này có thể truyền qua sữa mẹ và gây rối loạn thần kinh ở trẻ. Mặc dù cá thu vua có giá trị dinh dưỡng cao, giàu omega-3 và vitamin B12, nhưng nhược điểm về độc tố lại lớn hơn rất nhiều. Lý do là vì hàm lượng thủy ngân cao trong cá có thể đi vào sữa mẹ, gây rối loạn thần kinh và ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển não bộ của trẻ sơ sinh. Do đó, cá thu vua cần phải tránh hoàn toàn trong chế độ ăn của các bà mẹ đang cho con bú.

Cá nóc

Cá nóc không chỉ được xếp vào nhóm các loại cá cấm đối với phụ nữ cho con bú mà còn là mối nguy hiểm nghiêm trọng đối với mọi đối tượng do chứa độc tố cực mạnh.

Đặc điểm nguy hiểm nhất của cá nóc là nó chứa tetrodotoxin, một loại độc tố thần kinh cực mạnh. Chất độc này không bị phá hủy khi nấu chín và chỉ những đầu bếp được cấp phép đặc biệt mới được chế biến.

Lý do tuyệt đối cấm mẹ sau sinh ăn cá nóc là vì tetrodotoxin có thể đi vào cơ thể và gây ra những hậu quả nghiêm trọng như tê liệt cơ, rối loạn hô hấp, thậm chí dẫn đến tử vong. Cá nóc không có ưu điểm vượt trội về dinh dưỡng để đánh đổi với nguy cơ cực lớn này. 

Cá ngừ vây xanh

Mặc dù cá ngừ là món quen thuộc, nhưng các loại cá lớn như Cá ngừ vây xanh và Cá ngừ đại dương được xếp vào nhóm cá mà mẹ cho con bú nên hạn chế. Lý do là những loại cá này chứa hàm lượng thủy ngân cao.

Thủy ngân có thể tích tụ trong cơ thể mẹ và đi vào sữa mẹ, ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển hệ não bộ của trẻ. Nếu mẹ hấp thu thủy ngân quá liều, trẻ bú mẹ có thể gặp các tình trạng như ngủ lịm và phản ứng chậm.

Tuy cá ngừ giàu đạm (protein), nhưng nhược điểm lớn nhất là dễ gây tích tụ độc tố nếu được sử dụng thường xuyên. Đối với cá ngừ đóng hộp, mặc dù an toàn hơn (thường là cá ngừ vằn/nhỏ hơn), mẹ chỉ nên ăn ở mức vừa phải để kiểm soát lượng thủy ngân hấp thụ.

Các loại cá nên ăn khi cho con bú

Để đảm bảo sữa mẹ giàu dưỡng chất mà vẫn an toàn, mẹ nên ưu tiên các loại cá ít thủy ngân, giàu omega 3:

• Cá hồi: Giàu DHA, EPA, hỗ trợ phát triển trí não và thị giác.
• Cá rô phi: Thịt mềm, ít xương, dễ tiêu hóa, cung cấp protein và omega-3.
• Cá trích: Nhỏ, sống ở vùng nước sạch, giàu omega-3 và vitamin D, tốt cho sữa mẹ.
• Cá ngừ đóng hộp loại Light Tuna (cá ngừ vằn): Ít thủy ngân, ăn 1 - 2 lần/tuần.
• Các loại cá nhỏ khác: Cá mòi, cá chép nhỏ, cá thu nhỏ đều an toàn, giàu dưỡng chất.

Lưu ý: Chế biến cá chín kỹ, tránh ăn sống hoặc gỏi cá, kết hợp đa dạng thực phẩm khác để sữa mẹ đầy đủ dưỡng chất và an toàn tuyệt đối cho trẻ. 

Lời khuyên chế biến và ăn cá

Để vừa đảm bảo an toàn vừa tận dụng tối đa dưỡng chất, mẹ cho con bú nên chú ý cách chọn và chế biến cá. Khi chế biến, nên nấu chín kỹ bằng cách hấp, kho, nướng hoặc hầm nhẹ nhàng; hạn chế chiên quá nhiều dầu mỡ và tuyệt đối tránh ăn sống, sashimi hay gỏi cá để giảm nguy cơ vi khuẩn và ký sinh trùng. Về lượng cá, mẹ có thể ăn 2 - 3 bữa cá nhỏ mỗi tuần, kết hợp với rau xanh, trái cây và các nguồn protein khác để sữa mẹ đầy đủ dưỡng chất. Với các loại cá đóng hộp như cá ngừ vằn, nên giới hạn 1 - 2 lần mỗi tuần để kiểm soát lượng thủy ngân hấp thụ. Thực hiện những hướng dẫn này giúp mẹ bảo vệ sức khỏe bản thân, đồng thời đảm bảo sữa mẹ an toàn, giàu omega-3 và các dưỡng chất thiết yếu cho sự phát triển não bộ và hệ thần kinh của trẻ sơ sinh.

Các mẹ cần lưu ý các loại cá không nên ăn khi cho con bú: Cá kiếm, cá mập, cá thu vua, cá nóc, cá ngừ vây xanh để bảo vệ hệ thần kinh và não bộ trẻ sơ sinh. Thay vào đó, lựa chọn các loại cá ít thủy ngân như cá hồi, cá rô phi, cá trích, cá ngừ vằn sẽ vừa bổ dưỡng vừa an toàn. Đồng thời, để bảo vệ bé toàn diện từ những ngày đầu đời, mẹ đừng quên đưa trẻ đến Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để được tư vấn đầy đủ các mũi tiêm phòng cần thiết, đảm bảo sức khỏe và phát triển tốt nhất cho trẻ.