Tìm hiểu biến chứng bệnh do HIB và cách phòng ngừa hiệu quả

Vi khuẩn Haemophilus influenzae gồm 6 týp, trong đó type B (HIB) là loại có ảnh hưởng lớn nhất đến sức khỏe cộng đồng. Trong các trường hợp nhiễm khuẩn nặng do Haemophilus influenzae, 90 - 95% là do HIB gây ra. Việc tiêm vắc xin HIB đầy đủ và đúng lịch là cách hiệu quả để bảo vệ trẻ khỏi những bệnh nguy hiểm này. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ các biến chứng bệnh do HIB gây ra và tìm hiểu các loại vắc xin HIB cần tiêm cho trẻ.

Vì sao bệnh do vi khuẩn HIB nguy hiểm?

Vi khuẩn HIB lây truyền qua đường hô hấp, từ trẻ bệnh sang trẻ khỏe thông qua các giọt nước bọt khi ho hoặc hắt hơi. Trẻ mang vi khuẩn trong họng có thể không có triệu chứng, khiến việc lây lan diễn ra âm thầm. Nguy cơ lây nhiễm vẫn cao ngay cả khi trẻ trông khỏe, chỉ giảm sau 1 - 2 ngày điều trị.

Viêm màng não do HIB rất nguy hiểm, khoảng 40% trẻ có thể gặp di chứng thần kinh vĩnh viễn như tổn thương não, rối loạn tâm thần hoặc điếc. Nếu không được điều trị sớm, nguy cơ tử vong cao và ngay cả khi điều trị theo phác đồ, tỷ lệ tử vong vẫn 3 - 20%.

Hơn nữa, trẻ có thể tái nhiễm HIB, vì mắc bệnh một lần không tạo miễn dịch suốt đời. Biến chứng nếu không được xử lý đúng có thể đe dọa tính mạng. Vì vậy, mọi trẻ có dấu hiệu viêm màng não hoặc viêm phổi cần được đưa đến bác sĩ chuyên khoa ngay.

Biến chứng bệnh do HIB bạn cần biết

Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, HIB có thể dẫn đến nhiều biến chứng nặng nề như viêm màng não mủ, viêm phổi, viêm tai giữa, thậm chí để lại di chứng lâu dài về thần kinh hoặc gây tử vong.

Viêm màng não mủ do HIB - nguy cơ và di chứng lâu dài

Viêm màng não mủ do Haemophilus influenzae loại B (HIB) là một bệnh lý nghiêm trọng xảy ra tại hệ thần kinh trung ương - một vị trí đặc biệt nhạy cảm. Khi bệnh không được phát hiện và can thiệp kịp thời, nguy cơ để lại những di chứng thần kinh vĩnh viễn là rất cao. Những biến chứng này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân, bao gồm:

• Tổn thương não: Vi khuẩn HIB tấn công màng não có thể gây viêm và phá hủy các tế bào não, dẫn đến tổn thương vĩnh viễn ở các khu vực quan trọng điều khiển các chức năng cơ bản và nhận thức.
• Tràn dịch dưới màng cứng: Đây là tình trạng tích tụ chất lỏng bất thường giữa hộp sọ và não, làm tăng áp lực trong não, gây đau đầu, nôn mửa, rối loạn tri giác.
• Não úng thủy: Khi dịch não tủy tích tụ bên trong các buồng não, nó làm sưng não và tăng áp lực nội sọ, dẫn đến các biểu hiện thần kinh nặng nề, thậm chí đe dọa tính mạng nếu không được can thiệp.
• Mất thính lực hoặc câm: Sự tấn công của vi khuẩn vào hệ thần kinh và tai trong có thể làm tổn thương dây thần kinh thính giác, gây điếc một phần hoặc hoàn toàn, đồng thời ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp và học tập.
• Liệt tay chân: Một số trẻ em có thể gặp phải liệt vận động một hoặc nhiều chi do tổn thương hệ thần kinh trung ương.
• Lác mắt: Biến chứng thần kinh có thể làm cơ mắt mất phối hợp dẫn đến lác mắt, ảnh hưởng đến thị giác và định hướng.
• Động kinh: Viêm màng não có thể gây rối loạn hoạt động điện não, dẫn đến các cơn co giật, động kinh mạn tính.
• Sa sút trí tuệ, giảm khả năng học tập: Các tổn thương não kéo dài có thể ảnh hưởng đến trí nhớ, khả năng nhận thức và học tập của trẻ, làm giảm chất lượng cuộc sống lâu dài.

Viêm phổi do HIB - biến chứng nguy hiểm và đa dạng

Bên cạnh viêm màng não, Haemophilus influenzae cũng là tác nhân chính gây viêm phổi ở trẻ em và người lớn với diễn biến bệnh có thể nhanh chóng trở nên nặng nề. Khi viêm phổi tiến triển, cơ thể có thể gặp phải các biến chứng nguy hiểm như:

• Tràn dịch màng phổi: Lượng dịch dư thừa tích tụ ở màng phổi làm hạn chế khả năng hô hấp, bệnh nhân gặp khó thở và giảm oxy máu. Trong một số trường hợp, vi khuẩn gây bệnh còn có thể kháng thuốc, khiến điều trị trở nên khó khăn.
• Nhiễm trùng huyết: Vi khuẩn HIB khi xâm nhập vào hệ tuần hoàn sẽ gây nhiễm trùng máu, sinh ra phản ứng sốc, đe dọa tính mạng. Nhiễm trùng huyết là một biến chứng nặng, điều trị khó khăn và có nguy cơ tử vong cao nếu không được xử lý kịp thời.
• Suy hô hấp nặng: Viêm phổi tiến triển có thể gây hội chứng suy hô hấp cấp, giảm khả năng miễn dịch, dẫn đến viêm phổi mạn tính và hình thành áp xe phổi.
• Tràn dịch màng tim, trụy tim: Trong các trường hợp nặng, viêm phổi do HIB có thể ảnh hưởng đến tim gây tràn dịch màng tim, tim to, rối loạn nhịp tim, thậm chí trụy tim.
• Các biến chứng khác: Ngoài ra, vi khuẩn HIB còn có thể gây viêm khớp, viêm nội tâm mạc, viêm phúc mạc và nhiều biến chứng hệ thống khác, làm tăng nguy cơ bệnh nhân phải nhập viện kéo dài, điều trị phức tạp và tốn kém.

Như vậy, cả viêm màng não mủ và viêm phổi do HIB đều là những bệnh lý nguy hiểm, tiến triển nhanh và để lại hậu quả lâu dài nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Việc chủng ngừa, phát hiện sớm các triệu chứng và can thiệp y tế sớm là yếu tố quyết định giúp giảm thiểu tối đa các di chứng nặng nề này.

Phòng ngừa biến chứng bằng vắc xin HIB

Tiêm chủng là bước quan trọng giúp bảo vệ trẻ nhỏ khỏi những bệnh lý nguy hiểm có thể để lại biến chứng lâu dài. Trong số đó, vắc xin 6 trong 1 và vắc xin Quimi-Hib là hai giải pháp tiên tiến, được các chuyên gia y tế khuyên dùng để phòng ngừa nhiều bệnh lý nguy hiểm ở trẻ sơ sinh và nhũ nhi.

Vắc xin 6 trong 1

Vắc xin 6 trong 1 là vắc xin kết hợp duy nhất giúp phòng ngừa 6 loại bệnh quan trọng chỉ trong một mũi tiêm như ho gà, bạch hầu, uốn ván, bại liệt, viêm gan B và các bệnh do HIB.

Lợi ích nổi bật của vắc xin 6 trong 1:

• Giảm số lần tiêm, hạn chế đau đớn cho bé.
• Tiết kiệm thời gian cho cha mẹ, dễ dàng quản lý lịch tiêm chủng.
• Tối ưu hóa hiệu quả phòng bệnh nhờ kết hợp nhiều loại vắc xin trong một mũi.

Hiện nay, hai loại vắc xin 6 trong 1 phổ biến tại Việt Nam là:

• Infanrix Hexa (Bỉ)
• Hexaxim (Pháp).

Phác đồ tiêm tiêu chuẩn:

• Mũi 1: 2 tháng tuổi.
• Mũi 2: 3 tháng tuổi.
• Mũi 3: 4 tháng tuổi.
• Mũi 4 (nhắc lại): Sau mũi 3 khoảng 1 năm.

Vắc xin Quimi-Hib 

Vắc xin Quimi-Hib chuyên phòng các bệnh nhiễm trùng do HIB, một trong những tác nhân gây bệnh nguy hiểm ở trẻ nhỏ, bao gồm:

• Viêm màng não mủ: Nguy cơ tổn thương não, động kinh, sa sút trí tuệ.
• Viêm phổi Hib: Gây suy hô hấp nặng, tràn dịch màng phổi, nhiễm trùng huyết.
• Viêm nắp thanh quản, viêm mũi họng, viêm xương tủy, viêm mô tế bào: Các bệnh lý nhiễm trùng nặng có thể ảnh hưởng tới hệ hô hấp, tim mạch và thần kinh.

Đối tượng nên tiêm vắc xin Quimi-Hib:

• Trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên.
• Trẻ từ 12 - 15 tháng đến 5 tuổi chưa hoàn thành số mũi tiêm Hib trước đó cần tiêm nhắc lại 1 hoặc vài mũi bổ sung.

Lợi ích của vắc xin Quimi-Hib:

• Ngăn ngừa các biến chứng nặng và di chứng lâu dài của viêm màng não và viêm phổi HIB.
• Bảo vệ bé ngay từ giai đoạn sơ sinh và nhũ nhi, khi hệ miễn dịch còn non yếu.
• Giúp cha mẹ yên tâm hơn khi bé tham gia các hoạt động hàng ngày.

Biến chứng bệnh do HIB không chỉ gây nguy hiểm trước mắt mà còn để lại hậu quả lâu dài cho sức khỏe, đặc biệt ở trẻ nhỏ. Chủ động phòng ngừa bằng tiêm chủng và theo dõi sát sao các dấu hiệu bất thường chính là chìa khóa để giảm thiểu rủi ro. Để đảm bảo bé được tiêm đúng loại vắc xin, đúng mũi, đúng thời điểm, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp đầy đủ các loại vắc xin 6 trong 1 và Quimi-Hib với chất lượng cao và dịch vụ y tế chuyên nghiệp. Đừng để các bệnh nguy hiểm làm ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của con. Hãy đặt lịch tiêm chủng ngay hôm nay tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để bảo vệ bé yêu một cách toàn diện và an toàn.