Tiêu chảy có mùi tanh nguy hiểm không? Cách điều trị

Tiêu chảy là một trong những rối loạn tiêu hóa thường gặp, có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi và do nhiều nguyên nhân khác nhau như nhiễm khuẩn, ngộ độc thực phẩm hay rối loạn hấp thu. Đôi khi, phân trong đợt tiêu chảy có đặc điểm bất thường về màu sắc, mùi hoặc tính chất, phản ánh tình trạng bệnh lý tiềm ẩn cần được lưu ý. Việc nhận diện sớm những dấu hiệu này giúp phân biệt giữa rối loạn tiêu hóa nhẹ và các bệnh lý nghiêm trọng hơn, từ đó có hướng xử trí kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm.

Tiêu chảy có mùi tanh nguy hiểm không?

Trong đa số trường hợp, tiêu chảy chỉ là phản ứng tạm thời của hệ tiêu hóa trước các yếu tố như thực phẩm không đảm bảo, nhiễm khuẩn nhẹ hoặc thay đổi chế độ ăn. Tuy nhiên, khi phân có mùi tanh bất thường kèm theo sốt, đau bụng dữ dội, nôn ói hoặc có máu, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo rối loạn tiêu hóa nghiêm trọng, nhiễm khuẩn đường ruột hay bệnh lý gan mật. Nếu không được xử trí kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến mất nước, rối loạn điện giải, suy kiệt hoặc biến chứng nặng hơn. Vì vậy, việc theo dõi sát triệu chứng và đến cơ sở y tế khi có dấu hiệu bất thường là cần thiết để đảm bảo an toàn cho người bệnh.

Các nguyên nhân gây tiêu chảy kèm mùi bất thường

Tiêu chảy có mùi khó chịu không chỉ đơn thuần là rối loạn tiêu hóa thông thường mà còn có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này khá đa dạng, trong đó thường gặp nhất là nhiễm khuẩn đường ruột, ngộ độc thực phẩm và hội chứng rối loạn hấp thu.

Nhiễm khuẩn đường ruột

Nhiễm khuẩn đường ruột xảy ra khi vi sinh vật gây hại xâm nhập vào hệ tiêu hóa, tấn công niêm mạc ruột và làm rối loạn hoạt động tiêu hóa. Các vi khuẩn thường gặp bao gồm E.coli, Salmonella, Campylobacter, Listeria, Vibrio… Trong đó, một số chủng E.coli (như ETEC, EPEC, EIEC) có khả năng tiết độc tố gây tiêu chảy, đau bụng, nôn ói, thậm chí đi ngoài ra máu.

Khi vi khuẩn phát triển, chúng tạo ra khí và các chất chuyển hóa gây mùi tanh khó chịu trong phân. Đồng thời, tổn thương niêm mạc ruột non cũng khiến quá trình hấp thu chất dinh dưỡng bị cản trở, làm tăng tình trạng phân lỏng chứa nhiều protein chưa được tiêu hóa. Người bệnh thường kèm theo triệu chứng sốt, đau bụng quặn, buồn nôn, mệt mỏi và ớn lạnh. Nếu không được điều trị sớm, nhiễm khuẩn có thể dẫn đến biến chứng như mất nước, xuất huyết tiêu hóa hoặc thiếu máu.

Ngộ độc thực phẩm

Ngộ độc thực phẩm là nguyên nhân phổ biến khác gây tiêu chảy có mùi tanh, thường xảy ra khi ăn phải thực phẩm ôi thiu, nhiễm khuẩn, chứa hóa chất độc hại hoặc phụ gia vượt mức an toàn. Khi cơ thể dung nạp các tác nhân gây hại này, đường tiêu hóa phản ứng bằng cách đào thải qua tiêu chảy, nôn ói.

Người bệnh có thể xuất hiện triệu chứng đau bụng dữ dội, đi ngoài phân lỏng nhiều lần, đôi khi có mùi tanh kèm theo sốt, buồn nôn. Tùy mức độ ngộ độc, tình trạng có thể nhẹ và tự khỏi trong vài ngày hoặc nặng, gây rối loạn điện giải, suy kiệt, ảnh hưởng đến chức năng gan thận. 

Rối loạn hấp thu

Hội chứng rối loạn hấp thu xảy ra khi ruột non không thể hấp thu hiệu quả chất dinh dưỡng và dịch tiêu hóa. Nguyên nhân có thể là tổn thương niêm mạc ruột, giảm tiết enzyme tiêu hóa, rối loạn vận động ruột hoặc bất thường trong quá trình trộn lẫn thức ăn với dịch tiêu hóa.

Triệu chứng của rối loạn hấp thu tùy thuộc vào loại chất dinh dưỡng không được hấp thu. Nếu thiếu chất béo, người bệnh thường đi phân lỏng, màu nhạt, có mùi tanh và dính vào thành bồn cầu. Thiếu protein có thể gây phù, tóc khô rụng; thiếu đường dẫn đến đầy hơi, chướng bụng; trong khi thiếu vitamin và khoáng chất dễ gây thiếu máu, sụt cân, suy nhược. 

Như vậy, tiêu chảy có mùi tanh thường bắt nguồn từ những rối loạn tiêu hóa nghiêm trọng chứ không đơn thuần là tình trạng đi ngoài thông thường. Người bệnh cần xác định đúng nguyên nhân để có phương pháp điều trị phù hợp và ngăn ngừa biến chứng.

Cách điều trị khi tiêu chảy có mùi tanh

Tiêu chảy có kèm mùi bất thường không chỉ gây khó chịu mà còn tiềm ẩn nguy cơ mất nước, rối loạn điện giải và biến chứng nghiêm trọng nếu không xử trí đúng cách. Dưới đây là các phương pháp điều trị được khuyến nghị:

Bù nước và điện giải

Tiêu chảy nhiều lần khiến cơ thể mất một lượng lớn nước và khoáng chất thiết yếu. Bù nước và điện giải kịp thời là bước quan trọng nhất để phòng ngừa tình trạng sốc do mất nước. Người bệnh có thể sử dụng dung dịch oresol (ORS) với thành phần chuẩn gồm natri, kali, clo và glucose. 

Sử dụng men vi sinh

Probiotic (men vi sinh) giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn có hại và tăng cường miễn dịch. Có thể bổ sung thông qua sữa chua, đồ uống lên men hoặc các chế phẩm bổ sung. Tuy nhiên, việc sử dụng men vi sinh cần thận trọng ở trẻ sơ sinh, người suy giảm miễn dịch hoặc bệnh nhân có bệnh lý nền, và nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.

Điều chỉnh chế độ ăn uống

Một chế độ ăn hợp lý giúp hỗ trợ phục hồi chức năng tiêu hóa. Người bệnh nên ăn thức ăn mềm, dễ tiêu như cháo, súp, khoai tây, bí đỏ, chuối và cà rốt. Sữa chua chứa lợi khuẩn cũng được khuyến khích. Ngược lại, nên tránh đồ ăn nhiều dầu mỡ, cay nóng, thực phẩm tái sống, sữa (trong một số trường hợp), nước có gas, cà phê, rượu và bia vì có thể làm nặng thêm triệu chứng.

Thận trọng với thuốc cầm tiêu chảy

Thuốc cầm tiêu chảy không nên được sử dụng bừa bãi khi chưa rõ nguyên nhân, vì tiêu chảy là cơ chế đào thải độc tố tự nhiên của cơ thể. Dùng thuốc quá sớm có thể giữ lại vi khuẩn, làm bệnh nặng hơn. Trong trường hợp cần thiết, thuốc như loperamid có thể được chỉ định bởi bác sĩ để giảm nhu động ruột và hạn chế mất nước, nhưng tuyệt đối không nên tự ý lạm dụng.

Mong rằng bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng tiêu chảy có mùi tanh, những nguy cơ tiềm ẩn cũng như cách xử trí và điều trị hiệu quả. Đây là dấu hiệu cảnh báo hệ tiêu hóa đang gặp vấn đề và cần được theo dõi cẩn thận, tránh chủ quan tự điều trị kéo dài tại nhà. Trong trường hợp tiêu chảy kèm sốt cao, mất nước nhiều, nôn ói liên tục hoặc máu trong phân, người bệnh cần nhanh chóng đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.