Một chế độ dinh dưỡng khoa học là chìa khóa quan trọng giúp làm chậm quá trình tổn thương thận. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu nguyên tắc xây dựng thực đơn cho người suy thận độ 1, đồng thời gợi ý những món ăn phù hợp giúp duy trì sức khỏe thận tối ưu.
Thực đơn cho người suy thận độ 1 cần đảm bảo những nguyên tắc gì?
Việc xây dựng thực đơn cho người suy thận độ 1 không chỉ nhằm cung cấp đủ năng lượng mà còn giúp giảm gánh nặng cho thận, tránh tình trạng ứ đọng độc tố và hỗ trợ kiểm soát huyết áp cao hoặc huyết áp thấp (hiếm) - yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến tiến triển bệnh.
Nguyên tắc cơ bản khi thiết lập thực đơn
Khi xây dựng thực đơn cho người suy thận độ 1, việc tuân thủ các nguyên tắc dinh dưỡng là yếu tố then chốt giúp làm chậm tiến triển bệnh và cải thiện chất lượng sống. Dưới đây là những nguyên tắc cơ bản cần lưu ý để đảm bảo chế độ ăn vừa đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng, vừa giảm áp lực cho thận:
- Giảm đạm nhưng không kiêng tuyệt đối: Người suy thận độ 1 nên tiêu thụ lượng đạm vừa phải (khoảng 0.8g/kg thể trọng/ngày). Ưu tiên đạm chất lượng cao từ cá, trứng, thịt nạc, đậu phụ…
- Hạn chế muối và natri: Giảm lượng muối nạp vào còn dưới 5g/ngày giúp kiểm soát huyết áp và tránh phù.
- Kiểm soát kali và phospho: Người bệnh nên hạn chế các thực phẩm giàu kali như chuối, khoai tây, cam, bơ... Đồng thời tránh dùng nội tạng, sữa nguyên kem - những nguồn phospho cao.
- Bổ sung đủ nước, không quá mức: Duy trì lượng nước uống phù hợp theo chỉ dẫn của bác sĩ, đặc biệt khi có triệu chứng phù.
- Tăng cường rau xanh, hoa quả ít kali và thực phẩm giàu chất xơ: Góp phần hỗ trợ tiêu hóa và đào thải độc tố.

Kết hợp các nguyên tắc trên sẽ giúp người bệnh kiểm soát tốt tình trạng thận và ngăn ngừa biến chứng. Lưu ý, cần theo dõi thường xuyên chỉ số chức năng thận và trao đổi với bác sĩ dinh dưỡng để điều chỉnh khẩu phần phù hợp.
Vì sao nên xây dựng thực đơn riêng cho từng người suy thận độ 1?
Không phải tất cả người bệnh suy thận độ 1 đều có nhu cầu dinh dưỡng giống nhau. Sự khác biệt về tuổi tác, giới tính, mức độ hoạt động thể chất, tình trạng sức khỏe đi kèm (như tiểu đường, huyết áp cao, béo phì...) khiến việc áp dụng một thực đơn chung trở nên thiếu hiệu quả, thậm chí có thể gây hại nếu không kiểm soát đúng.
- Người có kali máu cao: Cần giảm mạnh các thực phẩm như chuối, khoai tây, cam, cà chua, thay vào đó là táo, lê, dứa, nho…
- Người huyết áp cao: Phải siết chặt lượng muối và natri trong khẩu phần ăn, dùng gia vị tự nhiên thay thế.
- Người thiếu máu (thường gặp ở người bệnh thận): Nên được bổ sung thực phẩm giàu sắt và acid folic như thịt nạc đỏ, lòng trắng trứng, rau xanh lá sẫm…
- Người bị phù hoặc có vấn đề tim mạch: Cần giới hạn lượng nước nạp vào mỗi ngày để tránh quá tải dịch cho thận và tim.
Để có thực đơn chính xác, người bệnh nên thăm khám định kỳ, làm các xét nghiệm đánh giá chức năng thận, xét nghiệm máu, nước tiểu và trao đổi trực tiếp với bác sĩ dinh dưỡng. Việc điều chỉnh khẩu phần kịp thời sẽ góp phần bảo vệ chức năng thận lâu dài và cải thiện chất lượng sống.
Gợi ý thực đơn cho người suy thận độ 1 theo từng bữa
Cần xây dựng đa dạng hóa món ăn giúp người bệnh duy trì chế độ ăn lâu dài mà không cảm thấy ngán hoặc thiếu chất. Dưới đây là gợi ý thực đơn cho người suy thận độ 1 trong một ngày, dễ thực hiện và đảm bảo dinh dưỡng.
Bữa sáng:
- Cháo yến mạch nấu với sữa hạt không đường.
- 1 lát bánh mì nâu phết bơ hạnh nhân.
- 1 quả táo nhỏ.

Bữa trưa:
- Cơm gạo lứt (hoặc gạo trắng nếu có tiêu chảy).
- Cá hồi áp chảo ít dầu (100g).
- Canh bí xanh nấu thịt nạc.
- Rau củ luộc (bắp cải, đậu que) chấm muối mè.
- Tráng miệng: 1 lát dưa hấu nhỏ.
Bữa xế chiều:
- Sữa gạo rang hoặc sữa đậu nành ít đường (100 - 150ml).
- 1 - 2 lát bánh quy lạt hoặc hạt hạnh nhân không muối.
Bữa tối:
- Miến gà nấu nấm đông cô (nấm ngâm kỹ để giảm kali).
- Đậu phụ sốt cà chua (ít gia vị).
- Salad cải xoong trộn dầu oliu + giấm táo.
- Tráng miệng: 1 quả táo
Gợi ý thêm:
- Thay đổi thực phẩm thường xuyên (luân phiên thịt gà, cá, trứng, đậu phụ…).
- Nên nấu bằng cách luộc, hấp, áp chảo ít dầu thay vì chiên xào.
- Tránh sử dụng bột nêm, nước mắm, nước tương quá nhiều.

Thực đơn cho người suy thận độ 1 cần được thiết kế khoa học, đa dạng và phù hợp với từng thể trạng. Việc ăn uống đúng cách không chỉ giúp kiểm soát bệnh tốt hơn mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống. Hãy duy trì thực đơn hợp lý mỗi ngày kết hợp thăm khám định kỳ để bảo vệ chức năng thận lâu dài.
Những lưu ý quan trọng khi áp dụng thực đơn cho người suy thận độ 1
Dù người suy thận độ 1 chưa có nhiều triệu chứng rõ ràng, nhưng việc tuân thủ chế độ ăn lành mạnh từ sớm sẽ quyết định trực tiếp đến tốc độ tiến triển của bệnh trong tương lai.
- Theo dõi cân nặng định kỳ: Giảm hoặc tăng cân bất thường có thể báo hiệu mất cân bằng dinh dưỡng hoặc tích nước.
- Xét nghiệm chức năng thận định kỳ: Đánh giá GFR, creatinine, ure máu giúp điều chỉnh chế độ ăn phù hợp.
- Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn: Vì chứa nhiều natri, phospho ẩn và chất phụ gia không tốt cho thận.
- Không tự ý dùng thực phẩm chức năng bổ sung: Đặc biệt là vitamin D, canxi, sắt, vì có thể gây thừa chất nếu dùng sai liều.
- Hỏi ý kiến chuyên gia: Nên hỏi ý kiến chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ chuyên khoa thận trước khi thay đổi chế độ ăn.

Kết hợp ăn uống khoa học và nghỉ ngơi hợp lý và vận động nhẹ nhàng mỗi ngày sẽ giúp duy trì chức năng thận và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Thực đơn cho người suy thận độ 1 không cần quá khắt khe, nhưng cần đảm bảo cân bằng dưỡng chất, kiểm soát natri, đạm và kali hợp lý. Việc tuân thủ nguyên tắc ăn uống lành mạnh ngay từ giai đoạn đầu sẽ giúp làm chậm quá trình tiến triển của bệnh và phòng ngừa biến chứng nguy hiểm.
Bên cạnh chế độ ăn uống lành mạnh, việc tăng cường hệ miễn dịch cũng đóng vai trò quan trọng trong hỗ trợ người suy thận duy trì sức khỏe ổn định. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp các gói tiêm ngừa, an toàn, phù hợp với người mắc bệnh mãn tính như suy thận, giúp phòng tránh hiệu quả các bệnh truyền nhiễm dễ gây biến chứng. Hãy chủ động bảo vệ sức khỏe của bạn ngay hôm nay bằng cách đăng ký tiêm chủng tại Long Châu!