Thai IVF bị ra dịch nâu: Mức độ nguy hiểm, nguyên nhân và cách xử lý an toàn

Trong thai kỳ IVF, việc theo dõi mỗi thay đổi của cơ thể đặc biệt quan trọng vì phôi được hình thành và phát triển trong điều kiện hỗ trợ kỹ thuật cao. Do đó, hiện tượng ra dịch nâu, dù ít hay nhiều đều khiến mẹ bầu hoang mang. Dựa trên các hướng dẫn chuyên môn và tài liệu y khoa, bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, mức độ nguy hiểm và cách xử lý đúng cách.

Thai IVF bị ra dịch nâu có nguy hiểm không?

Thai IVF ra dịch nâu là hiện tượng xuất hiện dịch tiết âm đạo màu nâu (từ nâu nhạt đến nâu sẫm) trong giai đoạn đầu thai kỳ sau chuyển phôi. Đây thường là máu cũ bị oxy hóa, được đẩy ra ngoài qua âm đạo. Tình trạng này phổ biến hơn ở thai IVF do sự thay đổi nội tiết mạnh và quá trình làm tổ của phôi trong môi trường được hỗ trợ progesterone. Vậy tình trạng này có nguy hiểm không?

Theo các chuyên gia, không phải mọi trường hợp thai IVF ra dịch nâu đều nguy hiểm nhưng cần đánh giá kỹ dựa trên lượng dịch, thời gian kéo dài và triệu chứng kèm theo. Theo đó:

• Ra dịch nâu không đáng lo ngại nếu dịch ít (chỉ vài giọt trên băng vệ sinh), thời gian ra dịch chỉ kéo dài từ 1 - 3 ngày, thai phụ không kèm theo đau bụng và chuột rút, đặc biệt là xảy ra trong tuần 4 - 9 sau chuyển phôi (giai đoạn phôi làm tổ).
• Ra dịch nâu sẽ là vấn đề đáng lo ngại và mẹ bầu cần cảnh giác nếu dịch ra nhiều (thấm ướt băng vệ sinh) kèm đau quặn bụng dưới, co cứng cơ tử cung. Tình trạng ra dịch kéo dài trên 5 ngày hoặc tái phát nhiều lần. Dịch nâu chuyển sang màu đỏ tươi hoặc có cục máu đông.

Nguyên nhân thai IVF ra dịch nâu thường gặp

Thai IVF ra dịch nâu có thể bắt nguồn từ quá trình sinh lý tự nhiên hoặc bệnh lý tiềm ẩn. Hiểu rõ nguyên nhân giúp mẹ bầu bình tĩnh và xử lý đúng. 

Nguyên nhân sinh lý

Các nguyên nhân sinh lý dẫn đến thai IVF ra dịch nâu thường liên quan đến quá trình làm tổ của phôi và việc sử dụng thuốc hỗ trợ thai kỳ. Dịch nâu thường ra ít, nhạt màu và tự hết sau 1 - 2 ngày. Cụ thể:

• Chảy máu khi phôi làm tổ: Xảy ra khoảng 6 - 12 ngày sau khi chuyển phôi (giai đoạn phôi bám vào niêm mạc tử cung). Phôi bám sâu vào nội mạc tử cung, gây bong tróc nhẹ lớp niêm mạc cũ. Máu cũ bị đẩy ra ngoài nên có màu nâu, thường là vài giọt máu nâu nhạt, tự cầm máu và phổ biến ở 20 - 30% các ca IVF.
• Tác dụng phụ của thuốc hỗ trợ IVF: Các loại thuốc như Cyclogest hay Crinone có thể gây kích ứng nhẹ niêm mạc âm đạo/cổ tử cung. Dịch nhầy trộn lẫn với một chút máu cũ sẽ tạo thành dịch nâu nhạt.
• Thay đổi nội tiết tố sớm: Sự tăng đột ngột của progesterone (từ thuốc hỗ trợ) và sự dao động của Estrogen trong giai đoạn đầu thai kỳ làm nội mạc tử cung dày lên và có thể bong nhẹ lớp niêm mạc cũ hoặc tăng tiết dịch lẫn máu cũ đã oxy hóa.

Nguyên nhân bệnh lý cần lưu ý

Nếu dịch nâu chuyển sang màu đỏ tươi, ra nhiều hoặc kèm theo các triệu chứng khác, mẹ bầu cần đi khám bác sĩ ngay lập tức bởi đây có thể là dấu hiệu tiềm ẩn của bệnh lý nào đó:

• Dọa sảy thai: Dịch tiết màu nâu chuyển dần sang đỏ kèm theo đau bụng dưới âm ỉ hoặc đau lưng. Tình trạng này thường xảy ra khi thai làm tổ yếu hoặc nội mạc tử cung quá mỏng (<8mm lúc chuyển phôi).
• Tụ dịch dưới màng nuôi: Đây là sự tích tụ máu dưới màng nuôi (túi thai) và thành tử cung. Dịch nâu ra từng đợt. Bác sĩ sẽ xác định qua siêu âm.
• Viêm nhiễm âm đạo hoặc cổ tử cung: Dịch nâu có thể lẫn mủ, có mùi hôi khó chịu hoặc gây ngứa rát. Viêm nhiễm do nấm hoặc vi khuẩn được kích hoạt hoặc bùng phát sau quá trình chuyển phôi và can thiệp.
• Thai ngoài tử cung: Phôi làm tổ ở ngoài tử cung (thường là vòi trứng), có thể do chuyển phôi muộn hoặc vòi trứng thông. Dịch nâu thường kèm đau bụng một bên dữ dội và nồng độ beta hCG tăng chậm bất thường.

Mẹ bầu IVF nên làm gì khi bị ra dịch nâu?

Ra dịch nâu khi mang thai IVF cần được xử lý khoa học, tránh tự ý dùng thuốc hoặc vận động mạnh. Vậy mẹ bầu IVF nên làm gì khi bị ra dịch nâu?

Khi mang thai IVF mà gặp hiện tượng ra dịch nâu, điều quan trọng là phải giữ bình tĩnh và thực hiện các bước xử lý khoa học, tránh mọi can thiệp thô bạo hoặc tự ý dùng thuốc.

Các biện pháp cần thực hiện ngay lập tức

Đây là các hành động mẹ bầu cần làm tại nhà trong vòng 24 - 48 giờ đầu để theo dõi và ổn định thai, bao gồm:

• Nghỉ ngơi tuyệt đối: Nằm tại giường, hạn chế đi lại. Nên nằm nghiêng về bên trái và có thể kê gối dưới hông để giảm áp lực lên tử cung. Tuyệt đối tránh bê vác nặng, leo cầu thang hoặc các hoạt động gắng sức.
• Theo dõi và ghi chép chi tiết: Dùng băng vệ sinh thông thường để theo dõi lượng dịch (không dùng tampon hoặc cốc nguyệt san). Ghi lại số lượng (vài giọt, thấm 1/3 băng, thấm hết băng), màu sắc (nâu nhạt, nâu đậm, đỏ tươi) và thời điểm xuất hiện dịch.
• Điều chỉnh sinh hoạt: Ngừng quan hệ cho đến khi có xác nhận của bác sĩ (thường là sau khi siêu âm thấy tim thai ổn định). Không thụt rửa âm đạo để tránh kích ứng, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. Uống đủ nước và ăn các thực phẩm giàu chất xơ để tránh táo bón. Việc rặn mạnh khi đi vệ sinh có thể gây co thắt tử cung.

Khi nào cần đi khám bác sĩ ngay?

Mẹ bầu cần đến bệnh viện ngay nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu nguy hiểm nào sau đây:

• Dịch tăng đột ngột: Dịch tiết chuyển sang màu đỏ tươi hoặc ra máu cục, thấm hơn một băng vệ sinh mỗi giờ.
• Đau bụng dữ dội: Cảm thấy đau quặn bụng dưới, đau lan ra lưng hoặc đau chói ở một bên (nghi ngờ thai ngoài tử cung).
• Triệu chứng toàn thân: Xuất hiện buồn nôn, chóng mặt, ngất xỉu hoặc bị sốt trên 38 độ C.
• Tiền sử khó khăn: Có tiền sử IVF khó khăn trước đó, nội mạc mỏng hoặc phôi có vấn đề di truyền (PGT bất thường).

Khi thăm khám, bác sĩ sẽ thực hiện các kiểm tra sau để đưa ra chẩn đoán và phác đồ điều trị chính xác:

• Siêu âm đầu dò: Xác định vị trí và tình trạng túi thai, tim thai (nếu thai lớn). Kiểm tra sự hiện diện, kích thước và vị trí của tụ dịch dưới màng nuôi.
• Xét nghiệm Beta hCG định lượng: Thực hiện lặp lại sau 48 giờ để đánh giá tốc độ tăng trưởng của hormone thai kỳ. Tăng chậm hoặc giảm có thể là dấu hiệu cảnh báo.
• Các xét nghiệm bổ sung:
  • Siêu âm Doppler: Đánh giá lưu lượng máu đến nhau thai.
  • Xét nghiệm máu: Công thức máu, CRP (để loại trừ viêm nhiễm).
  • Kiểm tra cổ tử cung: Đo chiều dài cổ tử cung (để đánh giá nguy cơ sinh non).

Thai IVF bị ra dịch nâu không phải lúc nào cũng nguy hiểm nhưng cần theo dõi sát vì thai IVF vốn đòi hỏi chế độ chăm sóc đặc biệt. Hiểu rõ nguyên nhân, nhận diện sớm dấu hiệu bất thường và đi khám đúng thời điểm sẽ giúp mẹ bầu bảo vệ thai nhi tốt hơn. Khi có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, mẹ nên liên hệ bác sĩ để được tư vấn kịp thời. Mong rằng, những chia sẻ hôm nay của Tiêm chủng Long Châu sẽ giúp bạn có nhiều thông tin hữu ích.