Siêu âm vú có phát hiện ung thư không? Những điều bạn cần biết trước khi tầm soát

Tỷ lệ mắc ung thư vú đang ngày càng gia tăng, đặc biệt ở phụ nữ độ tuổi từ 35 trở lên. Theo số liệu từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ung thư vú là loại ung thư phổ biến nhất ở nữ giới, với hơn 2 triệu ca mắc mới mỗi năm trên toàn cầu. Việc phát hiện sớm thông qua các phương pháp hình ảnh học, trong đó có siêu âm vú, đóng vai trò quan trọng trong kiểm soát và điều trị bệnh hiệu quả hơn. Vậy thực tế siêu âm vú có phát hiện ung thư không và có nên dựa vào phương pháp này để tầm soát hay không? Hãy cùng Tiêm Chủng Long Châu tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Siêu âm vú có phát hiện ung thư không?

Siêu âm vú là phương pháp sử dụng sóng âm tần số cao để tái tạo hình ảnh mô mềm trong vú. Kỹ thuật này thường được sử dụng để đánh giá các khối u, nang hoặc tổn thương bất thường.

Về cơ bản, siêu âm có thể phát hiện được các dấu hiệu nghi ngờ ung thư như:

• Khối u rắn, có rìa không đều.
• Tăng sinh mạch máu trong khối u.
• Hạch vùng nách bất thường.
• Các cấu trúc mô vú bị biến đổi.

Tuy nhiên, siêu âm không phải là phương pháp duy nhất và không thể thay thế các kỹ thuật khác như chụp nhũ ảnh hoặc sinh thiết trong việc chẩn đoán xác định ung thư vú. Tùy theo độ tuổi, mật độ mô tuyến vú và các yếu tố nguy cơ, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp phù hợp để tầm soát chính xác hơn.

Siêu âm có thể phát hiện tổn thương nghi ngờ ung thư nhưng không thể dùng để chẩn đoán xác định hoặc thay thế chụp nhũ ảnh/sinh thiết.

Khi nào nên thực hiện siêu âm vú?

Nhiều người chỉ đi khám vú khi đã có triệu chứng rõ rệt như đau tức ngực, sờ thấy khối bất thường hoặc tiết dịch ở núm vú. Tuy nhiên, ung thư vú giai đoạn đầu thường diễn tiến âm thầm và không gây biểu hiện đặc hiệu. Do đó, việc siêu âm đúng thời điểm, theo chỉ định y tế, sẽ giúp phát hiện tổn thương sớm và hỗ trợ điều trị hiệu quả hơn.

Các trường hợp nên được bác sĩ chỉ định siêu âm vú

Bác sĩ có thể chỉ định siêu âm vú trong nhiều tình huống khác nhau, không chỉ khi có triệu chứng rõ rệt. Cụ thể, siêu âm vú thường được khuyến nghị trong các trường hợp sau:

• Phụ nữ dưới 40 tuổi có mô vú dày, khiến hình ảnh từ chụp nhũ ảnh khó quan sát rõ.
• Có triệu chứng nghi ngờ như: Sưng đau kéo dài, khối u mới xuất hiện, thay đổi da vùng vú, núm vú tụt, chảy dịch bất thường.
• Tiền sử gia đình có người mắc ung thư vú hoặc buồng trứng, đặc biệt nếu mắc trước 50 tuổi.
• Phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú, vì không thể chụp nhũ ảnh do tia xạ.
• Theo dõi các tổn thương vú lành tính đã phát hiện trước đó, như nang vú, u xơ tuyến vú, nhằm đánh giá sự thay đổi về kích thước và cấu trúc.

Thời điểm phù hợp để siêu âm vú

Nên thực hiện siêu âm vú từ ngày thứ 5 đến ngày thứ 10 của chu kỳ kinh nguyệt (tính từ ngày đầu tiên hành kinh), khi mô vú mềm hơn, giúp giảm cảm giác khó chịu và cải thiện chất lượng hình ảnh.

Lưu ý: Việc quyết định tầm soát bằng siêu âm, chụp nhũ ảnh hay MRI nên dựa vào độ tuổi, mật độ mô vú, tiền sử bệnh lý và các yếu tố nguy cơ. Tự ý thực hiện các phương pháp này mà không có chỉ định y tế có thể gây lãng phí hoặc bỏ sót bệnh lý quan trọng.

Siêu âm vú có thay thế được các phương pháp tầm soát khác không?

Câu trả lời ngắn gọn là: Không thể thay thế hoàn toàn. Mỗi phương pháp có ưu điểm và hạn chế riêng.

• Chụp nhũ ảnh (mammography): Cho hình ảnh chi tiết cấu trúc mô vú, phát hiện vi vôi hóa, dấu hiệu sớm của ung thư.
• MRI tuyến vú: Dùng cho người có nguy cơ cao, nhạy hơn nhưng chi phí cao.
• Siêu âm vú: Hỗ trợ phân biệt u nang và u rắn, đặc biệt ở mô vú dày.

Việc lựa chọn kỹ thuật phụ thuộc vào độ tuổi, tình trạng sức khỏe và hướng dẫn của bác sĩ. Trong một số trường hợp, siêu âm có thể bỏ sót tổn thương nhỏ hoặc sâu gần thành ngực, do đó thường được kết hợp cùng các kỹ thuật khác để tăng hiệu quả phát hiện bệnh.

Siêu âm vú có đau không? Có gây hại gì không?

Nhiều người e ngại siêu âm vú vì sợ đau hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe. Thực tế, đây là một kỹ thuật không xâm lấn, không dùng tia xạ và hoàn toàn không gây đau.

Trong quá trình thực hiện, bác sĩ sẽ bôi một lớp gel lên vùng da cần siêu âm và di chuyển đầu dò nhẹ nhàng để quan sát các hình ảnh bên trong tuyến vú. Người bệnh có thể cảm thấy hơi lạnh hoặc khó chịu nhẹ, nhưng không gây đau đớn.

Siêu âm vú cũng an toàn với phụ nữ mang thai và đang cho con bú. Không có bằng chứng cho thấy phương pháp này ảnh hưởng đến tuyến sữa hoặc thai nhi.

Như vậy, siêu âm vú có phát hiện ung thư không? Câu trả lời là có thể phát hiện dấu hiệu nghi ngờ, tuy nhiên, không thể khẳng định chắc chắn chỉ với một lần siêu âm. Đây là công cụ hỗ trợ quan trọng trong tầm soát và đánh giá các tổn thương ở vú, nhưng cần được kết hợp với các phương pháp chẩn đoán khác khi cần thiết.

Nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào ở vùng ngực hoặc có nguy cơ cao, đừng chần chừ. Hãy chủ động kiểm tra và tham khảo ý kiến từ các cơ sở y tế uy tín.