Siêu âm có cần nhịn ăn​ không? Hướng dẫn chuẩn bị khi đi siêu âm

Siêu âm được ứng dụng rộng rãi trong y học nhờ tính an toàn, không xâm lấn và khả năng cung cấp hình ảnh rõ nét. Để quá trình siêu âm diễn ra thuận lợi và cho kết quả tin cậy, người bệnh cần nắm rõ những lưu ý quan trọng, trong đó có vấn đề siêu âm có cần nhịn ăn không được nhiều người quan tâm. Trong bài viết dưới đây sẽ giải đáp thắc mắc này, mời bạn đọc theo dõi.

Siêu âm có cần nhịn ăn​ không?

Mặc dù siêu âm là một phương pháp an toàn và được sử dụng rộng rãi hiện nay, việc thực hiện thủ thuật vẫn cần có chỉ định và hướng dẫn từ bác sĩ. Tùy theo tình trạng bệnh lý cụ thể, bác sĩ sẽ đưa ra các yêu cầu khác nhau trước khi tiến hành siêu âm. Vấn đề nhiều bệnh nhân thắc mắc là siêu âm có cần nhịn ăn​ không sẽ được xác định dựa vào vị trí cơ quan cần kiểm tra.

Trường hợp cần nhịn ăn trước khi siêu âm

Nếu thực hiện siêu âm ổ bụng hoặc siêu âm nhằm đánh giá gan, mật, tụy, lách, bệnh nhân nên nhịn ăn từ 6 đến 8 tiếng trước khi làm thủ thuật. Việc này giúp dạ dày và ruột trống, tránh tình trạng thức ăn còn sót lại làm mờ hình ảnh của một số cơ quan.

Để kết quả siêu âm được chính xác nhất, thức ăn cần có thời gian tiêu hóa đầy đủ, thường mất vài giờ. Do đó, nhiều bệnh nhân được khuyến cáo đi siêu âm vào buổi sáng để đảm bảo khoảng thời gian nhịn ăn hợp lý.

Nếu bạn lỡ ăn trước khi siêu âm trong khoảng thời gian ngắn, nên thông báo ngay với bác sĩ và có thể được sắp xếp lịch siêu âm vào thời điểm khác để đảm bảo kết quả chính xác. Trong thời gian nhịn ăn, tốt nhất chỉ uống nước; nếu cảm thấy đói, có thể ngậm một chút đường. Sau khi hoàn tất siêu âm, bạn có thể trở lại chế độ ăn uống bình thường.

Trường hợp cần nhịn tiểu trước khi siêu âm

Ngoài câu hỏi siêu âm có cần nhịn ăn không thì một số trường hợp bác sĩ yêu cầu nhịn tiểu trong một thời gian. Về việc nhịn tiểu trước khi siêu âm, một số trường hợp yêu cầu bệnh nhân nhịn tiểu trong thời gian nhất định. Ví dụ, khi siêu âm bàng quang, tử cung hoặc tuyến tiền liệt, việc nhịn tiểu giúp bàng quang chứa đầy nước tiểu, căng ra, từ đó hình ảnh siêu âm rõ ràng hơn và bác sĩ dễ dàng đánh giá tình trạng chính xác.

Trường hợp không cần chuẩn bị trước khi siêu âm

Trong một số trường hợp, bệnh nhân không cần chuẩn bị đặc biệt trước khi siêu âm, chẳng hạn như siêu âm tim, siêu âm vú, mô mềm hoặc tuyến giáp. Việc nhịn ăn hay nhịn tiểu hầu như không bắt buộc trước khi thực hiện các loại siêu âm này.

Một số cơ sở y tế có thể yêu cầu bệnh nhân mặc trang phục bệnh viện để thuận tiện cho quá trình siêu âm, hoặc bác sĩ sẽ thông báo trước nếu có yêu cầu đặc biệt, vì vậy bạn không cần quá lo lắng.

Những hướng dẫn trên thường áp dụng cho các trường hợp khám sức khỏe định kỳ. Trong các tình huống khẩn cấp, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện siêu âm ngay để đánh giá tình trạng sức khỏe một cách kịp thời.

Hướng dẫn chuẩn bị khi đi siêu âm

Chuẩn bị trước khi siêu âm

Tùy thuộc vào cơ quan cần khảo sát, người bệnh sẽ có những yêu cầu chuẩn bị khác nhau. Thông thường, bác sĩ sẽ dặn người bệnh nhịn ăn ít nhất 8 giờ trước khi tiến hành. Điều này đặc biệt quan trọng đối với siêu âm ổ bụng, vì thức ăn chưa được tiêu hóa có thể cản trở đường truyền của sóng âm, gây khó khăn cho kỹ thuật viên và làm hình ảnh thu được kém rõ ràng, giảm độ chính xác.

Đối với siêu âm gan, túi mật, lách hoặc tụy, bệnh nhân thường được yêu cầu ăn tối nhẹ, hạn chế chất béo vào đêm hôm trước. Người bệnh vẫn có thể uống nước hoặc dùng thuốc nếu có chỉ định của bác sĩ. Trong trường hợp siêu âm vùng chậu, cần uống nhiều nước và nhịn tiểu để bàng quang căng, từ đó giúp hình ảnh hiển thị rõ nét và đáng tin cậy hơn.

Trước khi tiến hành, người bệnh cần thông báo đầy đủ về tiền sử bệnh lý, các loại thuốc đang sử dụng và tuân thủ đúng hướng dẫn cũng như lưu ý mà bác sĩ đưa ra để đảm bảo kết quả siêu âm chính xác.

Quy trình tiến hành siêu âm

Trước hết, bác sĩ sẽ thoa một lớp gel chuyên dụng lên vùng da cần kiểm tra. Lớp gel này có tác dụng giúp đầu dò tiếp xúc tốt với cơ thể, đồng thời loại bỏ các khoảng không khí giữa da và đầu dò, đảm bảo sóng âm truyền đi một cách chính xác.

Sau đó, đầu dò được đặt lên bề mặt da và di chuyển qua lại tại khu vực cần khảo sát cho đến khi thu được hình ảnh mong muốn. Tùy từng vị trí, bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh thay đổi tư thế để đầu dò tiếp cận rõ hơn. Thông thường, lực ấn từ đầu dò không gây đau hay khó chịu, nhưng với những vùng da có mô mỏng, đôi khi người bệnh có thể cảm thấy hơi tức hoặc nhói nhẹ, tình trạng này sẽ nhanh chóng biến mất sau khi kết thúc thủ thuật.

Khi hoàn tất, lớp gel sẽ được lau sạch. Thời gian cho một lần siêu âm thường dao động từ 15 đến 30 phút, tùy thuộc vào cơ quan được kiểm tra.

Sau khi siêu âm

Người bệnh có thể trở lại sinh hoạt bình thường ngay sau khi thực hiện. Hình ảnh siêu âm sẽ được lưu lại và hiển thị trên màn hình, từ đó bác sĩ có thể phát hiện các dấu hiệu bất thường nếu có. Trong một số trường hợp, để tăng độ chính xác của chẩn đoán, bác sĩ có thể chỉ định thêm các phương pháp khác như chụp CT, MRI hoặc sinh thiết, nhằm đưa ra kế hoạch điều trị tối ưu cho người bệnh.

Những lưu ý quan trọng khi siêu âm

Để quá trình siêu âm diễn ra thuận lợi, cho kết quả chính xác và hỗ trợ bác sĩ trong chẩn đoán, người bệnh cần lưu ý một số điểm sau:

• Siêu âm là phương pháp an toàn, không xâm lấn và không sử dụng tia bức xạ. Đây là lý do kỹ thuật này được áp dụng rộng rãi trong hầu hết các chuyên khoa, kể cả ở phụ nữ mang thai và trẻ em.
• Một số trường hợp cần nhịn ăn từ 6 đến 8 giờ trước khi siêu âm. Yêu cầu này thường áp dụng với siêu âm ổ bụng hoặc khảo sát gan, mật, tụy, lách. Khi dạ dày và ruột trống, hình ảnh siêu âm sẽ rõ ràng hơn, tránh bị che lấp bởi thức ăn hoặc khí tồn dư.
• Một số trường hợp khác cần nhịn tiểu. Điển hình là siêu âm bàng quang, tử cung hoặc tuyến tiền liệt, khi bàng quang căng đầy sẽ giúp hình ảnh hiện rõ và dễ đánh giá hơn.
• Không phải tất cả các loại siêu âm đều cần chuẩn bị đặc biệt. Các kỹ thuật như siêu âm tim, tuyến giáp, vú hay mô mềm thường có thể tiến hành ngay mà không đòi hỏi bệnh nhân phải nhịn ăn hay nhịn tiểu.
• Tuân thủ hướng dẫn cụ thể của bác sĩ là yếu tố quan trọng nhất. Điều này đảm bảo kết quả siêu âm có độ tin cậy cao, giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán chính xác và từ đó xây dựng kế hoạch điều trị phù hợp cho từng người bệnh.

Bài viết đã khép lại, hy vọng bạn đọc giải đáp được thắc mắc siêu âm có cần nhịn ăn không. Tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật sẽ giúp quá trình thăm khám diễn ra nhanh chóng, chính xác và an toàn hơn. Vì vậy, mỗi người nên thực hiện theo đúng hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo kết quả chẩn đoán đáng tin cậy, từ đó hỗ trợ lựa chọn phương án điều trị phù hợp.