Sa tử cung khi mang thai: Nguyên nhân, dấu hiệu và điều trị

Sa tử cung khi mang thai là một tình trạng hiếm gặp, với tỷ lệ ước tính khoảng 1 trên 10.000 đến 15.000 ca mang thai. Thông thường, tử cung được giữ vững trong khung chậu nhờ vào hệ thống cơ và dây chằng vùng chậu. Tuy nhiên, khi các cấu trúc này suy yếu hoặc bị tổn thương, tử cung có thể tụt xuống âm đạo, dẫn đến hiện tượng sa tử cung.

Sa tử cung khi mang thai là gì?

Sa tử cung khi mang thai là tình trạng tử cung bị tụt xuống âm đạo do các cơ và dây chằng vùng chậu suy yếu, không còn đủ khả năng nâng đỡ tử cung ở vị trí bình thường. Mặc dù hiếm gặp, nhưng nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, tình trạng này có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi.

Tình trạng sa tử cung được phân loại thành ba cấp độ dựa trên mức độ sa của tử cung:

• Cấp độ 1 - sa tử cung nhẹ: Ở giai đoạn này, tử cung bắt đầu sa xuống nhưng vẫn nằm hoàn toàn trong âm đạo.
• Cấp độ 2 - sa tử cung trung bình: Tử cung tụt xuống gần hoặc ra ngoài cửa âm đạo, có thể nhìn thấy khi hoạt động nhiều hoặc làm việc nặng.
• Cấp độ 3 - sa tử cung nặng: Toàn bộ tử cung đã sa ra ngoài âm đạo, có thể nhìn thấy bằng mắt thường. 

Nguyên nhân sa tử cung khi mang thai

Có nhiều yếu tố góp phần làm tăng nguy cơ sa tử cung trong thai kỳ, bao gồm:

• Thay đổi nội tiết tố: Sự gia tăng hormone progesterone và relaxin trong thai kỳ khiến các dây chằng và cơ hỗ trợ tử cung giãn ra, làm giảm khả năng nâng đỡ tử cung.
• Áp lực từ thai nhi: Sự phát triển của thai nhi làm tăng áp lực lên cơ sàn chậu, đặc biệt trong trường hợp mang thai đôi hoặc thai nhi lớn.
• Tiền sử sinh đẻ: Phụ nữ đã sinh nhiều lần, đặc biệt là sinh thường, có nguy cơ sa tử cung cao hơn do cơ sàn chậu đã bị tổn thương hoặc suy yếu trước đó.
• Các yếu tố khác: Béo phì, táo bón mãn tính, ho kéo dài hoặc có khối u vùng chậu cũng có thể góp phần vào sự suy yếu của cơ sàn chậu.

Dấu hiệu sa tử cung khi mang thai

Dưới đây là những dấu hiệu giúp nhận biết sa tử cung trong thai kỳ:

• Cảm giác nặng nề hoặc áp lực ở vùng chậu hoặc âm đạo: Đây là triệu chứng phổ biến nhất của sa tử cung khi mang thai. Cảm giác này có thể nặng hơn khi bạn đứng hoặc đi lại và có thể cải thiện khi bạn nằm xuống.
• Cảm giác như có vật gì đó lồi ra khỏi âm đạo: Một số phụ nữ mô tả cảm giác như đang ngồi trên một quả bóng hoặc có vật gì đó đang rơi ra khỏi âm đạo. Trong trường hợp sa tử cung nặng, bạn có thể cảm thấy hoặc nhìn thấy một khối u nhô ra từ âm đạo.
• Khó khăn khi đi tiểu hoặc đại tiện: Sa tử cung có thể gây áp lực lên bàng quang và trực tràng, khiến việc đi tiểu và đại tiện trở nên khó khăn hơn. Bạn có thể cảm thấy buồn tiểu nhưng không thể đi được hoặc cảm giác không đi hết phân.
• Đau lưng hoặc đau vùng bụng dưới: Đau lưng có thể do áp lực gia tăng lên cột sống do vị trí tử cung bị thay đổi. Cơn đau thường xuất hiện ở vùng lưng dưới hoặc bụng dưới và có thể tăng lên khi đứng lâu hoặc mang vác vật nặng.
• Tăng tiết dịch âm đạo: Một số phụ nữ có thể nhận thấy sự gia tăng tiết dịch từ âm đạo, đặc biệt trong tam cá nguyệt thứ hai. Dịch tiết có thể trong suốt hoặc có màu trắng đục.
• Khó chịu hoặc đau khi quan hệ tình dục: Sa tử cung có thể ảnh hưởng đến vị trí của tử cung và âm đạo, khiến cho việc quan hệ tình dục trở nên khó khăn hoặc đau đớn.
• Chảy máu tử cung bất thường: Trong một số trường hợp, sa tử cung mức độ trung bình trở lên có thể gây chảy máu, đặc biệt nếu có loét hoặc tổn thương ở cổ tử cung. Nếu bạn gặp phải triệu chứng này, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức.
• Mất cảm giác với thai nhi: Trong những trường hợp nghiêm trọng, sa tử cung có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi, dẫn đến mất cảm giác chuyển động của thai trong bụng. Đây là dấu hiệu cần được kiểm tra y tế ngay lập tức. 

Nếu bạn nghi ngờ mình có dấu hiệu của sa tử cung khi mang thai, hãy đến cơ sở y tế để được thăm khám và tư vấn phù hợp. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ giúp đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và thai nhi.

Điều trị và phòng ngừa sa tử cung khi mang thai

Điều trị

Việc điều trị sa tử cung khi mang thai đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa sản phụ và bác sĩ. Nếu bạn có dấu hiệu nghi ngờ hoặc đã được chẩn đoán sa tử cung, hãy tham khảo các phương pháp sau: 

• Sử dụng vòng nâng tử cung: Đây là thiết bị y tế được đặt vào âm đạo để hỗ trợ tử cung, giúp giảm triệu chứng sa tử cung mà không cần phẫu thuật. Thiết bị này thường được sử dụng trong các trường hợp sa tử cung mức độ nhẹ đến trung bình và cần được theo dõi định kỳ bởi bác sĩ.
• Vật lý trị liệu sàn chậu: Tham khảo ý kiến bác sĩ vật lý trị liệu để thực hiện các bài tập chuyên biệt nhằm cải thiện sức mạnh và chức năng của cơ sàn chậu, hỗ trợ điều trị sa tử cung.
• Tuân thủ thăm khám đầy đủ: Trong các trường hợp sa tử cung nghiêm trọng, việc theo dõi sát sao bởi bác sĩ chuyên khoa là cần thiết để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và thai nhi. Điều này bao gồm khám phụ khoa định kỳ và đánh giá tình trạng sa tử cung để đưa ra phương án điều trị phù hợp.
• Phẫu thuật (trong trường hợp cần thiết): Nếu các biện pháp điều trị bảo tồn không hiệu quả và sa tử cung ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống, bác sĩ có thể xem xét các phương pháp phẫu thuật phù hợp, tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của bệnh nhân.

Phòng ngừa

Hiện chưa có phương pháp cụ thể nào đảm bảo ngăn ngừa hoàn toàn tình trạng sa tử cung khi mang thai. Tuy nhiên, việc áp dụng một số biện pháp phòng ngừa và điều chỉnh lối sống có thể giúp giảm thiểu nguy cơ mắc phải tình trạng này. Dưới đây là những cách bạn có thể chăm sóc sức khỏe của mình:

• Tăng cường cơ sàn chậu: Thực hiện bài tập Kegel thường xuyên giúp củng cố cơ sàn chậu, hỗ trợ tử cung và giảm nguy cơ sa tử cung. Việc tập luyện nên được hướng dẫn bởi bác sĩ vật lý trị liệu sản khoa để đảm bảo hiệu quả và an toàn.
• Duy trì cân nặng hợp lý: Kiểm soát cân nặng trong thai kỳ giúp giảm áp lực lên vùng chậu. Ăn uống lành mạnh và tập luyện phù hợp là chìa khóa để giữ cân nặng trong giới hạn an toàn.
• Tránh nâng vật nặng và rặn mạnh: Hạn chế các hoạt động gây áp lực lên vùng chậu như nâng vật nặng hoặc rặn mạnh khi đi vệ sinh. Điều này giúp bảo vệ cơ sàn chậu khỏi bị tổn thương.
• Tư thế và hô hấp đúng cách: Duy trì tư thế đúng và thở đều giúp giảm áp lực lên vùng chậu. Thực hành các kỹ thuật thở và tư thế được hướng dẫn bởi bác sĩ có thể hỗ trợ hiệu quả trong việc phòng ngừa sa tử cung.

Sa tử cung khi mang thai là một tình trạng hiếm gặp nhưng có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng cho cả mẹ và thai nhi. Để phòng ngừa, phụ nữ mang thai nên duy trì lối sống lành mạnh, tập luyện các bài tập tăng cường cơ sàn chậu và thường xuyên thăm khám thai định kỳ. Nếu bạn vẫn còn băn khoăn trong quá trình chăm sóc sức khỏe thai kỳ hãy tham khảo ngay tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu nhé!