Polyp túi mật 10mm có nguy hiểm không? Dấu hiệu và hướng điều trị

Polyp túi mật thường không có triệu chứng và hay được phát hiện ngẫu nhiên qua siêu âm. Tuy nhiên, khi polyp đạt ngưỡng 10mm, khả năng tiến triển ác tính tăng rõ rệt, đòi hỏi người bệnh cần nắm rõ hướng chẩn đoán và điều trị phù hợp.

Polyp túi mật 10mm có nguy hiểm không?

Polyp túi mật là tình trạng hình thành các khối nhỏ nhô ra từ niêm mạc túi mật, thường phát hiện tình cờ khi siêu âm. Đa phần polyp kích thước nhỏ (dưới 10mm) lành tính và ít gây biến chứng. Tuy nhiên, khi tổn thương đạt đến 10mm, các chuyên gia coi đây là mốc cảnh báo, bởi nguy cơ ác tính và biến chứng sẽ tăng cao hơn.

Nhiều hướng dẫn y khoa quốc tế khuyến nghị cắt túi mật khi phát hiện polyp từ 10mm trở lên, nhất là khi có kèm các yếu tố nguy cơ như sỏi mật, viêm mạn tính hoặc tốc độ phát triển nhanh. Việc phẫu thuật không chỉ giúp loại bỏ tổn thương mà còn dự phòng biến chứng ung thư túi mật - tuy hiếm gặp nhưng có tiên lượng xấu nếu phát hiện muộn.

Không phải tất cả polyp 10mm đều ác tính. Thực tế, polyp cholesterol lành tính chiếm tỷ lệ lớn. Tuy nhiên, dạng u tuyến lại dễ hóa ác hơn. Chính vì vậy, theo dõi định kỳ bằng siêu âm và chẩn đoán hình ảnh chuyên sâu (EUS, MRI) có ý nghĩa quan trọng để xác định bản chất tổn thương và đưa ra quyết định điều trị kịp thời.

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ hình thành polyp túi mật

Polyp túi mật được hình thành từ nhiều cơ chế khác nhau, trong đó một số yếu tố góp phần trực tiếp vào sự xuất hiện và phát triển đến kích thước 10mm:

• Tích tụ cholesterol: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, khi các tinh thể cholesterol bám vào thành túi mật, lâu dần tạo nên polyp.

• Tình trạng viêm mạn tính: Viêm tái diễn nhiều lần làm tổn thương niêm mạc, kích thích sự tăng sinh bất thường, dễ hình thành polyp.

• Sỏi mật: Khi sỏi gây ứ trệ dòng chảy mật, thành phần dịch mật thay đổi, làm môi trường thuận lợi cho sự phát triển tổn thương.

• Tuổi tác và giới tính: Người trung niên và cao tuổi, đặc biệt là nữ giới, có tỷ lệ mắc cao hơn.

• Rối loạn chuyển hóa: Tiểu đường, béo phì, tăng lipid máu, hội chứng chuyển hóa là các yếu tố đi kèm làm tăng khả năng xuất hiện polyp lớn.

• Yếu tố di truyền: Một số nghiên cứu ghi nhận polyp túi mật có thể gặp ở nhiều thành viên trong cùng gia đình, gợi ý vai trò của gen.

Không phải lúc nào nguyên nhân cũng được xác định rõ. Nhiều trường hợp phát hiện tình cờ khi khám sức khỏe định kỳ, vì vậy theo dõi siêu âm thường xuyên là cách duy trì kiểm soát tốt nhất.

Triệu chứng cảnh báo polyp túi mật 10mm

Đa phần polyp túi mật, ngay cả khi đã đạt kích thước 10mm, thường không gây ra triệu chứng rõ rệt nên dễ bị bỏ qua. Tuy nhiên, khi polyp lớn dần, xuất hiện kèm tình trạng viêm hoặc gây cản trở dòng chảy của mật, người bệnh có thể gặp phải một số biểu hiện cảnh báo quan trọng:

• Đau tức vùng hạ sườn phải: Cơn đau có thể âm ỉ kéo dài hoặc bùng phát thành từng đợt dữ dội, lan lên vai phải hoặc ra sau lưng. Đặc biệt, cảm giác khó chịu thường xuất hiện sau khi ăn nhiều dầu mỡ, do mật không lưu thông tốt để tiêu hóa chất béo.

• Rối loạn tiêu hóa: Người bệnh thường cảm thấy đầy bụng, khó tiêu, buồn nôn hoặc chán ăn. Những triệu chứng này khá mơ hồ, dễ nhầm lẫn với bệnh dạ dày, viêm gan hoặc rối loạn tiêu hóa thông thường, khiến nhiều trường hợp chủ quan không thăm khám sớm.

• Vàng da, vàng mắt: Khi polyp làm tắc nghẽn dòng chảy mật, sắc tố mật không thoát được sẽ ứ lại trong cơ thể, dẫn đến da và củng mạc mắt vàng. Đi kèm với đó là nước tiểu sẫm màu và phân bạc màu, gợi ý tình trạng tắc mật cần xử trí ngay.

• Sốt và ớn lạnh: Đây là dấu hiệu cho thấy polyp có thể đã gây viêm túi mật cấp hoặc nhiễm trùng đường mật. Nếu không xử lý kịp thời, nguy cơ biến chứng nghiêm trọng như hoại tử hoặc nhiễm trùng huyết có thể xảy ra.

Mặc dù nhiều trường hợp polyp túi mật 10mm không gây biểu hiện cụ thể, sự im lặng triệu chứng không đồng nghĩa với việc an toàn. Người bệnh vẫn cần siêu âm định kỳ và theo dõi sát để kịp thời phát hiện bất kỳ thay đổi bất thường nào về kích thước, số lượng hoặc tính chất polyp, từ đó đưa ra hướng xử trí phù hợp.

Biến chứng nguy hiểm khi polyp túi mật đạt 10mm

Nếu không điều trị hoặc theo dõi chặt chẽ, polyp 10mm có thể gây ra một số biến chứng:

• Ung thư túi mật: Mặc dù tỷ lệ không cao, nhưng nguy cơ ác tính ở polyp lớn cao hơn nhiều so với polyp nhỏ. Đặc biệt, polyp dạng u tuyến có xu hướng hóa ác nhanh.

• Tắc mật: Khi polyp nằm ở vị trí cản trở dòng chảy dịch mật, bệnh nhân có thể bị vàng da, ngứa, thậm chí viêm đường mật.

• Viêm túi mật cấp: Sự ứ trệ mật là điều kiện cho vi khuẩn phát triển, dễ gây viêm cấp tính, nếu nặng có thể dẫn đến hoại tử hoặc thủng túi mật.

• Nhiễm trùng ổ bụng: Trường hợp thủng túi mật, dịch mật tràn vào ổ bụng gây viêm phúc mạc, đe dọa tính mạng.

• Tái phát nhiều lần: Ngay cả khi được kiểm soát bằng theo dõi, polyp vẫn có thể tiếp tục hình thành, gây ảnh hưởng lâu dài đến chất lượng sống.

Chẩn đoán và hướng điều trị polyp túi mật 10mm

Việc chẩn đoán chính xác kết hợp cùng lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp đóng vai trò quan trọng, giúp ngăn ngừa biến chứng và bảo vệ sức khỏe lâu dài cho người bệnh.

Chẩn đoán

Để xác định bản chất và mức độ nguy cơ của polyp túi mật 10mm, bác sĩ thường chỉ định nhiều phương pháp hình ảnh hiện đại:

• Siêu âm bụng: Cách phổ biến, dễ thực hiện, giúp phát hiện polyp, theo dõi kích thước và số lượng trong quá trình diễn tiến.

• Siêu âm nội soi (EUS): Cho hình ảnh chi tiết, giúp phân biệt polyp cholesterol lành tính với polyp u tuyến có khả năng ác tính.

• MRI/MRCP: Hữu ích khi cần khảo sát đường mật và phát hiện bất thường kèm theo.

• CT scan ổ bụng: Được sử dụng trong trường hợp nghi ngờ ác tính hoặc cần đánh giá lan rộng sang gan và các cấu trúc lân cận.

Hướng điều trị

Sau khi chẩn đoán, hướng xử trí phụ thuộc vào kích thước, số lượng polyp và triệu chứng lâm sàng của bệnh nhân:

• Theo dõi định kỳ: Dành cho trường hợp polyp nhỏ hơn 10mm, không triệu chứng; người bệnh tái khám siêu âm 6 - 12 tháng/lần.

• Phẫu thuật nội soi cắt túi mật: Lựa chọn ưu tiên khi polyp đạt hoặc vượt 10mm, đặc biệt nếu có triệu chứng; ưu điểm là ít xâm lấn và hồi phục nhanh.

• Mổ hở: Chỉ định khi tổn thương phức tạp, có nhiều dính, hoặc nghi ngờ ung thư.

• Xử trí khẩn cấp: Trong trường hợp polyp gây viêm túi mật cấp, tắc mật hoặc có dấu hiệu ác tính, phẫu thuật cần tiến hành ngay để dự phòng biến chứng nguy hiểm.

Polyp túi mật 10mm có nguy hiểm không? Câu trả lời là có, bởi nguy cơ biến chứng, đặc biệt ung thư túi mật, cao hơn mức bình thường. Việc thăm khám định kỳ, siêu âm theo dõi và can thiệp phẫu thuật khi cần sẽ giúp ngăn ngừa rủi ro. Chủ động chăm sóc và tuân thủ chỉ định bác sĩ là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe lâu dài.