Phương pháp ăn dặm kiểu Nhật là gì? Cần lưu ý gì khi áp dụng?

Phương pháp ăn dặm kiểu Nhật không chỉ đề cao việc lựa chọn và chế biến thực phẩm tươi sạch, đảm bảo an toàn mà còn hướng tới việc hỗ trợ bé rèn luyện kỹ năng nhai, nuốt và cảm nhận hương vị đa dạng của món ăn. Cách ăn dặm này còn giúp trẻ dần làm quen với các loại thực phẩm tự nhiên, dễ hấp thu và giàu dưỡng chất thiết yếu, góp phần hỗ trợ quá trình tăng trưởng và phát triển toàn diện trong những năm tháng đầu đời.

Phương pháp ăn dặm kiểu Nhật là gì?

Phương pháp ăn dặm kiểu Nhật là cách kết hợp linh hoạt giữa các loại thực phẩm để xây dựng một thực đơn phong phú, hấp dẫn và phù hợp với từng giai đoạn phát triển của bé. Nhờ vậy, trẻ không chỉ ăn ngon miệng mà còn tiêu hóa dễ dàng và hấp thu hiệu quả dưỡng chất cần thiết.

Điểm đặc biệt của cách chế biến theo phương pháp này là không sử dụng máy xay sinh tố. Thay vào đó, mẹ sẽ dùng chày giã và rây lọc để làm nhuyễn thức ăn, giúp bé dễ nuốt hơn đồng thời vẫn giữ được hương vị và cấu trúc tự nhiên của món ăn.

Khi mới bắt đầu tập ăn dặm theo kiểu Nhật, mẹ nên cho bé làm quen với cháo lỏng được rây nhuyễn để hỗ trợ bé học cách nuốt, sử dụng thìa và tiếp nhận các loại thức ăn khác ngoài sữa mẹ hay sữa công thức.

Sau một thời gian, thực đơn sẽ được nâng cấp dần với cháo đặc hơn kết hợp rau củ nghiền mịn. Tiếp theo, bé sẽ được ăn cơm nấu từ gạo tấm, độ đặc tăng dần kèm theo các loại cá, thịt và rau củ phù hợp.

Ưu điểm nổi bật của phương pháp ăn dặm kiểu Nhật là trẻ được làm quen dần với thức ăn theo nguyên tắc: Từ loãng đến đặc, từ mịn đến thô. Nhờ đó, bé học được kỹ năng nhai nuốt tốt hơn. Ngoài ra, khi bé tự cầm nắm thức ăn, bé sẽ phát triển kỹ năng vận động tinh và hình thành thói quen ăn uống độc lập sớm - như việc dùng thìa, nĩa và chọn món mình thích.

Việc tách riêng từng món ăn còn giúp bé dễ phân biệt và nhận biết mùi vị khác nhau, tạo sự hứng thú trong mỗi bữa ăn. Điều này không chỉ khiến bé ăn uống thoải mái mà còn giúp cha mẹ giảm áp lực khi cho con ăn.

Với phương pháp ăn dặm kiểu Nhật, nguyên tắc quan trọng là bắt đầu từ số lượng ít đến nhiều, từ loãng đến đặc và từ từng nhóm thực phẩm đơn lẻ đến đầy đủ bốn nhóm dưỡng chất.

Một lưu ý quan trọng khác là mẹ nên quan tâm đến cảm xúc của bé khi ăn. Hãy tạo không khí vui vẻ, để trẻ được chọn món ăn yêu thích và tuyệt đối không ép trẻ ăn. Khi bé cảm thấy thoải mái, việc ăn uống sẽ trở nên tự nhiên, góp phần hình thành thói quen ăn uống lành mạnh sau này.

Lưu ý khi cho trẻ ăn dặm kiểu Nhật

Trong giai đoạn đầu áp dụng phương pháp ăn dặm kiểu Nhật, cha mẹ nên cho bé làm quen với từng loại thực phẩm riêng biệt. Việc này giúp kích thích vị giác, giúp bé nhận biết rõ ràng hương vị tự nhiên của từng món ăn.

Thay vì trộn nhiều nguyên liệu cùng lúc khiến món ăn mất đi hương vị riêng, cha mẹ nên cho bé nếm từng món riêng lẻ, từ vị nhạt, nhẹ mùi cho đến hơi đắng để theo dõi phản ứng và sở thích của bé. Khi bé đã quen, có thể dần kết hợp các loại thực phẩm lại để tăng sự đa dạng cho thực đơn hàng ngày.

Nếu đã tập cho bé ăn nhạt, nên đảm bảo toàn bộ khẩu phần - kể cả trái cây - đều có vị thanh nhẹ, tránh để món tráng miệng quá ngọt làm lệch khẩu vị. Có thể làm dịu vị ngọt của trái cây bằng cách kết hợp với sữa chua để bé dễ tiếp nhận hơn.

Tinh thần của ăn dặm kiểu Nhật là ưu tiên thực phẩm tự nhiên, ít chế biến và hạn chế gia vị. Các nguyên liệu như rau củ, trái cây, cá, thịt, hành, tỏi, nước dùng dashi (nấu từ cá khô bào và rong biển kombu) thường được sử dụng. Người Nhật hạn chế dùng thực phẩm đóng hộp hoặc các món ăn công nghiệp cho trẻ nhỏ.

Do đó, ăn dặm kiểu Nhật giúp bé hình thành thói quen ăn uống thanh đạm, lành mạnh, cảm nhận trọn vẹn hương vị nguyên bản của thực phẩm. Ban đầu nên bắt đầu từ các món nhạt để dễ điều chỉnh. Nếu cho bé ăn món quá đậm vị từ sớm, bé sẽ dễ từ chối các món có vị nhẹ như rau củ hấp hoặc luộc sau này.

Quan tâm tâm lý của trẻ khi áp dụng phương pháp ăn dặm kiểu Nhật

Khi cho bé bắt đầu ăn dặm, cha mẹ không chỉ cần quan tâm đến lượng thức ăn mà còn nên để ý đến trạng thái tâm lý của con. Mỗi đứa trẻ đều có cá tính riêng và những thay đổi tâm sinh lý theo từng giai đoạn phát triển. Vì vậy, việc thấu hiểu và điều chỉnh phương pháp chăm sóc sao cho phù hợp với từng bé là điều rất quan trọng.

Khi áp dụng phương pháp ăn dặm kiểu Nhật, mẹ nên tập cho bé ăn đúng giờ và duy trì lịch sinh hoạt ổn định. Điều này đòi hỏi sự kiên nhẫn và quyết tâm từ phía cha mẹ. Đừng nên so sánh khẩu phần hay sở thích ăn uống của con với các bé khác. Thay vào đó, hãy linh hoạt điều chỉnh thực đơn ăn dặm cho bé 7 tháng sao cho phù hợp với nhu cầu và sở thích cá nhân của bé.

Cha mẹ cũng cần chuẩn bị tinh thần trước việc bé có thể không hợp tác hoặc phản ứng trái với mong đợi. Những biểu hiện này là điều hoàn toàn bình thường trong giai đoạn đầu và không nên tạo thêm áp lực cho cả mẹ và bé. Hãy nhẹ nhàng đồng hành cùng con vượt qua giai đoạn này một cách tích cực.

Bên cạnh đó, không gian và cách tổ chức bữa ăn cũng đóng vai trò không nhỏ trong việc tạo hứng thú cho bé khi ăn. Yếu tố như ánh sáng, màu sắc, âm thanh xung quanh đều có thể ảnh hưởng đến cảm nhận của trẻ. Do đó, mẹ nên tạo dựng một bầu không khí vui vẻ, dễ chịu để mỗi bữa ăn trở thành khoảng thời gian thú vị và đáng nhớ với bé.

Cần xác định rõ mục tiêu khi áp dụng phương pháp ăn dặm kiểu Nhật

Khi áp dụng phương pháp ăn dặm kiểu Nhật, bạn đang thiết lập cho con một chế độ ăn thanh đạm với các món cháo, súp được nấu từ rau củ, rong biển. Việc cho bé ăn nhạt ngay từ đầu giúp dễ dàng điều chỉnh khẩu vị về sau. Ngược lại, nếu ngay từ khi bắt đầu bạn đã cho bé làm quen với thức ăn đậm đà, thì khi muốn chuyển sang những món nhẹ nhàng như rau luộc hay hấp sẽ gặp nhiều trở ngại.

Mục tiêu của phương pháp này là giúp trẻ phát triển khỏe mạnh và phòng tránh nguy cơ thừa cân, béo phì. Thực đơn ăn dặm kiểu Nhật đặc biệt chú trọng đến rau củ quả và sự cân đối giữa các nhóm chất dinh dưỡng như đạm, vitamin, tinh bột. Một điểm nổi bật là chế độ ăn này chỉ sử dụng lượng đạm vừa phải. Trong giai đoạn từ 12 đến 18 tháng tuổi, tổng lượng đạm bé hấp thu mỗi ngày không nên vượt quá 20g.

Người Nhật không khuyến khích trẻ dùng nhiều đường và sữa, vì vậy trẻ em ở Nhật thường không bị tăng cân quá mức mà vẫn rất năng động, dẻo dai.

Thông qua hành trình ăn dặm, người Nhật còn dạy cho trẻ thói quen ăn uống đúng cách từ những năm đầu đời. Trẻ ăn theo phương pháp này sẽ học được cách nhai nuốt hiệu quả, tránh tình trạng ngậm thức ăn, dần dần hình thành khả năng tự lập khi ăn, biết diễn đạt mong muốn cũng như từ chối món không thích. Để trẻ đạt được những điều này, cha mẹ cần kiên trì và nhẫn nại trong suốt quá trình tập ăn dặm.

Không ít phụ huynh cho rằng trẻ còn nhỏ nên cố gắng cho ăn thật nhiều với mong muốn con tăng cân nhanh. Tuy nhiên, việc tập ăn dặm không chỉ để giúp bé ăn được nhiều mà quan trọng hơn là vì sau 5 - 6 tháng tuổi, trẻ bắt đầu có nhu cầu bổ sung thêm các loại vitamin và khoáng chất để hỗ trợ phát triển toàn diện và định hình thói quen ăn uống lành mạnh.

Trên thực tế, đến khoảng 9 tháng tuổi, bé mới thực sự cần được cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng ngoài sữa mẹ hoặc sữa công thức. Do đó, trong các tháng đầu (từ 5 đến 8 tháng tuổi), phương pháp ăn dặm kiểu Nhật chủ yếu nhằm mục đích cho bé làm quen với thực phẩm và dần rèn luyện thói quen ăn uống. Khi thói quen này được xây dựng vững chắc, việc ăn uống sẽ trở thành một phần thiết yếu trong sinh hoạt hằng ngày của trẻ.

Chế độ ăn dặm theo phương pháp Nhật Bản được xem là một lựa chọn lý tưởng giúp trẻ phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn trí tuệ ngay từ giai đoạn đầu đời. Việc xây dựng thực đơn ăn dặm kiểu Nhật khoa học và phù hợp không chỉ giúp bé làm quen với đa dạng thực phẩm mà còn góp phần hình thành thói quen ăn uống tự lập và lành mạnh. Tuy nhiên, do mỗi trẻ có đặc điểm phát triển và sở thích ăn uống riêng, cha mẹ nên kiên nhẫn và linh hoạt điều chỉnh thực đơn sao cho phù hợp nhất với nhu cầu của con.

Bên cạnh chế độ dinh dưỡng hợp lý, cha mẹ cũng đừng quên tiêm vắc xin đầy đủ và đúng lịch cho bé - đây là bước quan trọng giúp tăng cường hệ miễn dịch và bảo vệ bé khỏi các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm trong những năm tháng đầu đời. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu luôn đồng hành cùng gia đình trong hành trình chăm sóc sức khỏe toàn diện cho trẻ.