Phết máu ngoại biên: Xét nghiệm quan trọng giúp phát hiện nhiều bệnh lý về máu

Trong lĩnh vực y học hiện đại, xét nghiệm máu đóng vai trò không thể thiếu trong việc chẩn đoán và theo dõi sức khỏe. Trong đó, phết máu ngoại biên nổi bật như một phương pháp đơn giản nhưng mang lại giá trị cao trong việc phát hiện các bất thường về máu. Từ các triệu chứng mệt mỏi, nhiễm trùng thường xuyên đến các bệnh lý nghiêm trọng như ung thư máu, xét nghiệm này cung cấp thông tin quan trọng để bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Bài viết dưới đây sẽ giải thích rõ ràng về quy trình, ý nghĩa và những điều cần biết khi thực hiện phết máu ngoại biên.

Xét nghiệm phết máu ngoại biên là gì?

Phết máu ngoại biên là một kỹ thuật xét nghiệm huyết học cơ bản, trong đó một giọt máu được lấy từ tĩnh mạch hoặc đầu ngón tay sẽ được dàn mỏng trên một phiến kính, sau đó nhuộm màu để soi dưới kính hiển vi. Mục tiêu chính của xét nghiệm này là đánh giá hình dạng, kích thước, số lượng và cấu trúc của các tế bào máu, bao gồm hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu. Kết quả từ phết máu ngoại biên giúp bác sĩ phát hiện các bất thường trong máu, từ đó định hướng chẩn đoán các bệnh lý liên quan đến hệ tạo máu hoặc các rối loạn khác trong cơ thể.

Không chỉ đơn thuần là kiểm tra công thức máu thông thường, phết máu ngoại biên còn giúp phát hiện sớm nhiều rối loạn huyết học nghiêm trọng, xét nghiệm này thường được thực hiện khi có các dấu hiệu bất thường như mệt mỏi kéo dài, dễ bầm tím, chảy máu không rõ nguyên nhân hoặc nhiễm trùng tái phát.

Khi nào cần thực hiện xét nghiệm phết máu ngoại biên?

Phết máu ngoại biên thường được chỉ định khi bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng bất thường, có thể liên quan đến rối loạn máu hoặc hệ tạo máu. Dưới đây là một số dấu hiệu phổ biến.

Mệt mỏi kéo dài và suy nhược cơ thể

Mệt mỏi không rõ nguyên nhân, kèm theo cảm giác yếu ớt, hoa mắt hoặc chóng mặt có thể là biểu hiện sớm của thiếu máu hoặc các rối loạn hồng cầu. Thông qua phết máu ngoại biên, bác sĩ có thể đánh giá chính xác hình dạng, kích thước và mật độ hồng cầu để xác định nguyên nhân, ví dụ như thiếu máu do thiếu sắt, do tan máu hay do bệnh lý tại tủy xương.

Chảy máu hoặc bầm tím bất thường

Nếu bạn gặp tình trạng dễ bị bầm tím, chảy máu cam, chảy máu chân răng hoặc vết thương lâu lành, rất có thể đây là biểu hiện của rối loạn đông máu hoặc giảm tiểu cầu. Xét nghiệm phết máu ngoại biên giúp kiểm tra số lượng và hình thái của tiểu cầu trong máu, từ đó hỗ trợ chẩn đoán các bệnh lý như xuất huyết giảm tiểu cầu, suy tủy hoặc bệnh lý đông máu.

Nhiễm trùng tái phát

Tình trạng viêm họng, viêm phổi hoặc các loại nhiễm trùng khác tái diễn nhiều lần có thể liên quan đến bất thường ở bạch cầu - thành phần quan trọng trong hệ miễn dịch. Phết máu ngoại biên giúp phân tích các dòng bạch cầu như bạch cầu trung tính, lympho hay ái toan để phát hiện giảm số lượng hoặc rối loạn chức năng, từ đó đánh giá khả năng đề kháng của cơ thể.

Đau xương hoặc sốt không rõ nguyên nhân

Các triệu chứng như đau xương, sưng hạch bạch huyết, sốt kéo dài hoặc sụt cân bất thường có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý ác tính về huyết học như bạch cầu cấp, u lympho hay đa u tủy xương. Phết máu ngoại biên có thể giúp phát hiện sự xuất hiện của các tế bào bất thường hoặc tế bào non, là cơ sở để chỉ định các xét nghiệm chuyên sâu hơn như sinh thiết tủy xương hoặc xét nghiệm miễn dịch.

Quy trình thực hiện phết máu ngoại biên

Quy trình thực hiện phết máu ngoại biên khá đơn giản và thường không gây đau đớn. Dưới đây là các bước cơ bản:

• Lấy mẫu máu: Một lượng nhỏ máu (thường từ tĩnh mạch ở cánh tay) được lấy bằng kim tiêm và chứa trong ống nghiệm chuyên dụng, thường là ống chứa chất chống đông EDTA để bảo vệ tế bào máu.
• Chuẩn bị mẫu: Mẫu máu được phết mỏng lên lam kính, sau đó nhuộm bằng thuốc nhuộm đặc biệt để dễ dàng quan sát dưới kính hiển vi.
• Quan sát dưới kính hiển vi: Các kỹ thuật viên hoặc bác sĩ huyết học sẽ kiểm tra mẫu máu dưới kính hiển vi để đánh giá hình dạng, kích thước và số lượng của hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu.
• Phân tích và báo cáo kết quả: Kết quả được gửi đến bác sĩ để phân tích và đưa ra chẩn đoán.

Ý nghĩa của xét nghiệm phết máu ngoại biên

Xét nghiệm phết máu ngoại biên mang lại nhiều giá trị quan trọng trong việc chẩn đoán, theo dõi và tiên lượng nhiều bệnh lý liên quan đến máu và hệ miễn dịch. Dưới đây là những ý nghĩa chính của kỹ thuật này:

• Đánh giá hình thái tế bào máu: Phết máu ngoại biên cho phép quan sát trực tiếp hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu dưới kính hiển vi. Qua đó, bác sĩ có thể phát hiện những thay đổi bất thường về hình dạng, kích thước và số lượng tế bào, dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý huyết học tiềm ẩn.
• Hỗ trợ chẩn đoán thiếu máu: Phân loại chính xác các thể thiếu máu (thiếu máu hồng cầu nhỏ, thiếu máu hồng cầu to,...) giúp bác sĩ định hướng nguyên nhân và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.
• Phát hiện rối loạn đông máu và tiểu cầu: Phết máu ngoại biên giúp đánh giá số lượng và hình thái tiểu cầu, hỗ trợ chẩn đoán các rối loạn đông máu như xuất huyết giảm tiểu cầu, suy tủy xương hoặc bệnh lý miễn dịch.
• Chẩn đoán các bệnh lý ác tính về máu: Trong các trường hợp nghi ngờ bệnh bạch cầu cấp hoặc u tủy xương, phết máu ngoại biên có thể phát hiện sự hiện diện của tế bào non hoặc tế bào bất thường, là cơ sở quan trọng để chỉ định sinh thiết tủy và xét nghiệm chuyên sâu.
• Tầm soát các bệnh nhiễm ký sinh trùng: Đây là xét nghiệm nền tảng trong chẩn đoán bệnh sốt rét và các bệnh ký sinh trùng máu khác nhờ khả năng phát hiện trực tiếp tác nhân gây bệnh trong hồng cầu.

Phết máu ngoại biên là một kỹ thuật xét nghiệm đơn giản nhưng mang lại giá trị cao trong chẩn đoán các rối loạn về máu. Với khả năng phân tích chi tiết các thành phần máu, xét nghiệm này không chỉ giúp phát hiện bệnh sớm mà còn theo dõi hiệu quả điều trị. Thực hiện phết máu ngoại biên định kỳ là một biện pháp bảo vệ sức khỏe cần thiết, đặc biệt với những người có nguy cơ cao mắc các bệnh lý huyết học.

Tiêm vắc xin là biện pháp hiệu quả giúp cơ thể tăng cường miễn dịch, phòng ngừa nhiều bệnh lý nhiễm trùng có thể gây biến chứng ảnh hưởng đến chỉ số huyết học, trong đó có những bất thường được phát hiện qua xét nghiệm phết máu ngoại biên. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ uy tín, chuyên cung cấp đa dạng các loại vắc xin cho mọi độ tuổi, từ trẻ sơ sinh đến người lớn. Với cơ sở vật chất hiện đại, đội ngũ nhân viên y tế tận tâm, quy trình tiêm an toàn và dịch vụ chăm sóc sau tiêm chuyên nghiệp. Đừng ngần ngại liên hệ ngay hotline miễn phí 18006928 để được tư vấn và đặt lịch hẹn tiêm sớm tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu.