Nước tiểu màu xanh là bệnh gì? Nguyên nhân và cách xử trí an toàn

Khi nước tiểu chuyển sang màu xanh, nhiều người thắc mắc không biết đây có phải là dấu hiệu bệnh lý nghiêm trọng hay chỉ là phản ứng tạm thời của cơ thể. Trong bài viết hôm nay, Tiêm Chủng Long Châu sẽ cung cấp cho bạn những thông tin xoay quanh tình trạng này. Nếu bạn cũng đang muốn hiểu rõ hơn về hiện tượng nước tiểu màu xanh thì đừng bỏ qua bài viết dưới đây nhé.

Nguyên nhân khiến nước tiểu màu xanh

Thông thường, nước tiểu có màu vàng nhạt đến vàng đậm nhờ sắc tố urochrome – một sản phẩm phân giải tự nhiên của hemoglobin trong hồng cầu. Màu sắc này có thể thay đổi tùy thuộc vào chế độ ăn uống, lượng nước uống hoặc tình trạng sức khỏe. Tuy nhiên, khi nước tiểu chuyển sang màu xanh bất thường, nhiều độc giả không khỏi lo lắng. Vậy nguyên nhân khiến nước tiểu chuyển màu xanh là gì?

Thực tế cho thấy, nước tiểu màu xanh không phải là một bệnh lý mà là một triệu chứng, có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là một số nguyên nhân gây nước tiểu màu xanh, bạn đọc có thể tham khảo:

Thực phẩm và phẩm màu

Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất khiến nước tiểu màu xanh là do tiêu thụ thực phẩm hoặc đồ uống chứa phẩm màu nhân tạo. Các phẩm màu như Blue No.1 (Brilliant Blue) hoặc Blue No.2 (Indigotine), thường được sử dụng trong kẹo, nước giải khát, kem hoặc một số loại bánh, có thể làm nước tiểu đổi màu tạm thời. Hiện tượng này hoàn toàn vô hại, không gây ảnh hưởng đến sức khỏe và thường biến mất sau vài giờ đến một ngày, khi cơ thể đào thải hết phẩm màu qua đường tiểu. 

Thuốc và chất bổ sung

Một số loại thuốc hoặc chất bổ sung cũng có thể gây ra hiện tượng nước tiểu màu xanh. Các loại thuốc phổ biến liên quan bao gồm:

• Propofol: Một loại thuốc gây mê được sử dụng trong phẫu thuật, có thể khiến nước tiểu chuyển màu xanh do các chất chuyển hóa của nó.
• Amitriptyline: Thuốc chống trầm cảm, thường được kê đơn cho các rối loạn tâm thần hoặc đau mãn tính, có thể gây đổi màu nước tiểu.
• Vitamin tổng hợp hoặc thuốc chứa màu nhuộm: Một số vitamin nhóm B hoặc thuốc bổ sung có chứa chất màu nhân tạo cũng có thể làm nước tiểu có màu bất thường.

Hiện tượng này thường không nguy hiểm và sẽ biến mất sau khi cơ thể ngừng sử dụng thuốc hoặc chất bổ sung. 

Nhiễm trùng đường tiết niệu

Một nguyên nhân nghiêm trọng hơn khiến nước tiểu màu xanh là nhiễm trùng đường tiết niệu, đặc biệt do vi khuẩn Pseudomonas aeruginosa. Loại vi khuẩn này sản sinh sắc tố pyocyanin - một chất có màu xanh lam, làm nước tiểu chuyển sang màu xanh hoặc xanh lam. Nhiễm khuẩn đường tiết niệu thường đi kèm với các triệu chứng rõ ràng, bao gồm:

• Tiểu buốt, cảm giác nóng rát khi đi tiểu.
• Tiểu rắt, đi tiểu nhiều lần nhưng lượng nước tiểu ít.
• Nước tiểu đục, có mùi hôi bất thường, đôi khi lẫn máu.
• Đau vùng bụng dưới, đau lưng hoặc sốt nhẹ đến sốt cao.

Rối loạn di truyền hiếm gặp

Trong một số trường hợp hiếm, nước tiểu màu xanh có thể liên quan đến các rối loạn di truyền, chẳng hạn như hội chứng Blue Diaper (hội chứng tã xanh) ở trẻ sơ sinh. Đây là một rối loạn chuyển hóa hiếm gặp, trong đó cơ thể không thể chuyển hóa đúng cách tryptophan – một loại axit amin. Kết quả là, các chất chuyển hóa tích tụ trong nước tiểu, gây ra màu xanh tím đặc trưng. Hội chứng này thường được phát hiện ở trẻ sơ sinh thông qua màu sắc bất thường của tã. 

Nước tiểu màu xanh có nguy hiểm không? Dấu hiệu cần lưu ý

Nước tiểu màu xanh có nguy hiểm không? Mức độ nguy hiểm của nước tiểu màu xanh phụ thuộc vào nguyên nhân và các triệu chứng đi kèm. 

Trường hợp không đáng lo

Nếu nước tiểu màu xanh xuất hiện sau khi ăn thực phẩm chứa phẩm màu hoặc sử dụng thuốc và không kèm theo triệu chứng bất thường thì đây thường là hiện tượng tạm thời. Màu sắc nước tiểu sẽ trở lại bình thường trong vòng 1 – 2 ngày mà không cần can thiệp y tế. 

Trường hợp đáng lo ngại

Nước tiểu màu xanh có thể là dấu hiệu cảnh bảo bệnh lý tiềm ẩn. Vậy nước tiểu màu xanh lá cây là bệnh gì? Nước tiểu màu xanh cảnh báo bệnh gì?

Nước tiểu màu xanh có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiễm khuẩn đường tiết niệu, rối loạn chức năng gan thận hoặc tắc nghẽn đường tiết niệu. Theo các chuyên gia, bạn cần cảnh giác nếu nước tiểu màu xanh đi kèm với các triệu chứng sau:

• Tiểu buốt, tiểu rắt: Cảm giác đau hoặc khó chịu khi đi tiểu hoặc đi tiểu nhiều lần nhưng lượng nước tiểu ít.
• Nước tiểu đục hoặc có máu: Nước tiểu có màu đục, mùi hôi bất thường hoặc lẫn máu là dấu hiệu của nhiễm trùng hoặc tổn thương đường tiết niệu.
• Sốt, đau lưng, đau bụng dưới: Đây có thể là dấu hiệu của nhiễm khuẩn nghiêm trọng hoặc các vấn đề về thận.
• Tình trạng kéo dài quá 48 giờ: Nếu nước tiểu vẫn giữ màu xanh sau 2 ngày mà không có lý do rõ ràng (như thực phẩm hoặc thuốc), bạn cần đi khám ngay.

Cách xử trí khi thấy nước tiểu màu xanh

Khi phát hiện nước tiểu màu xanh, bạn có thể thực hiện các bước sau để xử trí:

Xử trí tại nhà

Khi nhận thấy tình trạng nước tiểu màu xanh, việc bạn cần làm đó là:

• Ngừng sử dụng thực phẩm hoặc thuốc nghi ngờ: Kiểm tra lại các thực phẩm, đồ uống hoặc thuốc bạn đã sử dụng gần đây. Ngừng tiêu thụ những thứ nghi ngờ gây đổi màu.
• Uống đủ nước: Uống 2 – 2.5 lít nước mỗi ngày để tăng cường đào thải sắc tố qua đường tiểu, giúp nước tiểu trở lại màu bình thường.
• Theo dõi trong 48 giờ: Quan sát xem màu nước tiểu có trở lại bình thường không. Nếu không có triệu chứng bất thường (như đau, sốt), bạn có thể yên tâm chờ đợi.

Khi nào cần đi khám?

Bạn nên đến gặp bác sĩ để thăm khám nếu:

• Triệu chứng đi tiểu nước tiểu màu xanh không cải thiện sau 48 giờ.
• Xuất hiện các dấu hiệu nguy hiểm như sốt, tiểu buốt, đau bụng dưới hoặc nước tiểu có máu.
• Thuộc nhóm nguy cơ cao: Trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, người cao tuổi hoặc người có bệnh nền về thận, gan, hệ tiết niệu.

Chuẩn bị khi đi khám

Để giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác, bạn nên:

• Ghi lại thông tin: Liệt kê thực phẩm, thuốc hoặc chất bổ sung đã sử dụng trong 48 – 72 giờ trước khi nước tiểu đổi màu.
• Mô tả triệu chứng: Ghi chú thời điểm nước tiểu bắt đầu có màu xanh, tần suất và các triệu chứng đi kèm (như đau, sốt hoặc mùi bất thường).
• Thực hiện xét nghiệm: Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm nước tiểu để kiểm tra nhiễm khuẩn, rối loạn chuyển hóa hoặc các vấn đề về gan, thận. 

Trên đây là toàn bộ những thông tin cơ bản về hiện tượng nước tiểu màu xanh mà Tiêm chủng Long Châu đã tổng hợp để chia sẻ đến bạn đọc. Có thể thấy rằng, nước tiểu màu xanh là hiện tượng hiếm gặp và thường ít gây nguy hiểm nếu không kèm triệu chứng bất thường. Tuy nhiên, nếu hiện tượng kéo dài quá 48 giờ hoặc đi kèm các dấu hiệu như sốt, tiểu buốt, đau bụng hoặc nước tiểu có máu, bạn cần đi khám ngay để loại trừ các bệnh lý nghiêm trọng. Hành động kịp thời và đúng cách sẽ giúp bảo vệ sức khỏe hệ tiết niệu và phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn. Cảm ơn bạn đã dành thời gian đón đọc bài viết hôm nay của Tiêm chủng Long Châu.