Những điều nên biết trước khi nội soi dạ dày

Hiện nay, có nhiều kỹ thuật nội soi dạ dày khác nhau như qua miệng, qua mũi hoặc gây mê để giảm thiểu cảm giác khó chịu. Nội soi dạ dày không chỉ là một kỹ thuật thăm khám mà còn là công cụ quan trọng trong y học hiện đại, giúp phát hiện sớm các bệnh lý tiêu hóa, từ đó cải thiện chất lượng cuộc sống cho hàng triệu bệnh nhân.

Nội soi dạ dày là gì?

Nội soi dạ dày là một thủ thuật y khoa tiên tiến thuộc lĩnh vực nội khoa tiêu hóa, sử dụng ống soi mềm có đường kính nhỏ, gắn đèn chiếu sáng và camera để thăm khám trực tiếp phần trên của ống tiêu hóa, bao gồm thực quản, dạ dày và tá tràng. 

Theo kiến thức y học, phương pháp này cho phép bác sĩ quan sát hình ảnh thời gian thực trên màn hình, phát hiện các tổn thương như viêm loét dạ dày tá tràng, polyp, dị vật hoặc dấu hiệu ung thư sớm. Trong y khoa, nội soi dạ dày được coi là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán các bệnh lý tiêu hóa trên, với độ chính xác cao hơn so với các phương pháp gián tiếp như siêu âm hoặc chụp X-quang. Thủ thuật này thường được thực hiện tại các cơ sở y tế chuyên khoa, đòi hỏi bác sĩ có kinh nghiệm để tránh biến chứng như tổn thương niêm mạc. 

Về mặt sức khỏe, nội soi dạ dày giúp giảm thiểu rủi ro bệnh tiến triển nặng bằng cách can thiệp kịp thời, đồng thời hỗ trợ sinh thiết để phân tích tế bào dưới kính hiển vi. Theo các hướng dẫn y học từ Hiệp hội Tiêu hóa Thế giới, nội soi nên được chỉ định khi bệnh nhân có triệu chứng kéo dài như đau bụng, nôn mửa hoặc thiếu máu không rõ nguyên nhân. Việc chuẩn bị trước thủ thuật, bao gồm nhịn ăn 6 - 8 giờ, là yếu tố quan trọng để đảm bảo hình ảnh rõ nét và an toàn cho bệnh nhân. 

Y khoa hiện đại đã cải tiến ống soi với công nghệ HD hoặc NBI (Narrow Band Imaging) để tăng độ nhạy cảm trong việc phát hiện tổn thương nhỏ. Tuy nhiên, bệnh nhân cần lưu ý các rủi ro tiềm ẩn như nhiễm trùng hoặc thủng ống tiêu hóa, dù tỷ lệ thấp dưới 1% theo các nghiên cứu y học. 

Để tối ưu hóa lợi ích sức khỏe, bác sĩ thường kết hợp nội soi với các xét nghiệm khác như test HP (Helicobacter pylori) để điều trị toàn diện. Trong bối cảnh y tế Việt Nam, nội soi dạ dày đang được áp dụng rộng rãi tại các bệnh viện lớn, giúp nâng cao nhận thức cộng đồng về tầm quan trọng của sàng lọc định kỳ. Việc giáo dục sức khỏe về thủ thuật này khuyến khích bệnh nhân không nên trì hoãn thăm khám, từ đó giảm gánh nặng bệnh tật và chi phí điều trị lâu dài.

Mục đích của nội soi dạ dày trong y khoa

Chẩn đoán xác định

Trong y khoa, nội soi dạ dày nhằm mục đích chính là chẩn đoán các bệnh lý đường tiêu hóa trên, giúp bác sĩ xác định nguyên nhân gây ra các triệu chứng bất thường như đau thượng vị, ợ chua, buồn nôn hoặc giảm cân không rõ lý do. 

Thủ thuật này cho phép phát hiện tổn thương trực tiếp, từ viêm loét dạ dày do vi khuẩn HP đến các khối u ác tính, từ đó lập kế hoạch điều trị kịp thời. Nội soi còn hỗ trợ sinh thiết, lấy mẫu mô để kiểm tra dưới kính hiển vi tìm dấu ấn ung thư, tăng độ chính xác chẩn đoán lên đến 95% theo các nghiên cứu từ Hiệp hội Ung thư Mỹ. 

Ngăn ngừa biến chứng

Về mặt sức khỏe, phương pháp này giúp ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng như xuất huyết tiêu hóa hoặc thủng dạ dày, đặc biệt ở bệnh nhân có yếu tố nguy cơ như hút thuốc lá hoặc lạm dụng rượu. Bác sĩ thường chỉ định nội soi khi các phương pháp không xâm lấn không đủ thông tin. 

Theo dõi điều trị

Ngoài ra, nội soi dạ dày còn phục vụ mục đích theo dõi điều trị, đánh giá hiệu quả của thuốc kháng sinh hoặc hóa trị. Trong y học dự phòng, thủ thuật này khuyến khích sàng lọc định kỳ cho nhóm tuổi trung niên, giúp giảm tỷ lệ tử vong do bệnh tiêu hóa. 

Can thiệp điều trị

Nội soi dạ dày còn nhằm mục đích điều trị trực tiếp các bệnh lý, như nong hẹp thực quản, cắt polyp hoặc lấy dị vật kẹt trong ống tiêu hóa, theo các hướng dẫn y khoa từ Tổ chức Y tế Thế giới. Các nghiên cứu cho thấy thủ thuật này giảm thiểu nhu cầu phẫu thuật mở, với thời gian hồi phục nhanh chóng và ít biến chứng hơn. 

Ví dụ, trong trường hợp xuất huyết tiêu hóa, bác sĩ có thể sử dụng nội soi để tiêm thuốc cầm máu hoặc kẹp mạch, cứu sống bệnh nhân khẩn cấp. Y học hiện đại tích hợp công nghệ laser hoặc argon plasma để tăng hiệu quả can thiệp. Tuy nhiên, bệnh nhân cần được tư vấn về rủi ro như dị ứng thuốc gây tê hoặc nhiễm trùng, dù hiếm gặp. 

Tầm soát ung thư dạ dày

Trong bối cảnh y tế toàn cầu, nội soi dạ dày góp phần vào chiến lược kiểm soát bệnh không lây nhiễm, như ung thư dạ dày, một nguyên nhân tử vong hàng đầu ở châu Á. Việc giáo dục cộng đồng về mục đích của thủ thuật giúp tăng tỷ lệ tuân thủ, từ đó cải thiện chỉ số sức khỏe dân số. 

Các nghiên cứu y khoa gần đây cho thấy, nội soi định kỳ có thể giảm 30 - 40% trường hợp ung thư tiến triển muộn, đồng thời giảm tỷ lệ tử vong do ung thư dạ dày nhờ phát hiện sớm, đặc biệt ở nhóm nguy cơ cao như người trên 50 tuổi hoặc có tiền sử gia đình. 

Các phương pháp nội soi dạ dày phổ biến trong y học

Nội soi qua đường miệng

Kỹ thuật cổ điển sử dụng ống soi mềm đưa qua miệng để quan sát thực quản, dạ dày và tá tràng. Theo kiến thức y khoa, phương pháp này cho phép can thiệp trực tiếp như sinh thiết hoặc cắt polyp, nhưng có thể gây khó chịu như buồn nôn do kích thích họng. Bác sĩ thường sử dụng ống có đường kính lớn để tăng chất lượng hình ảnh, phù hợp với bệnh nhân cần chẩn đoán chi tiết. 

Về sức khỏe, nội soi đường miệng được khuyến cáo cho các trường hợp khẩn cấp, với tỷ lệ thành công cao trên 98%. Tuy nhiên, để giảm thiểu tâm lý sợ hãi, bệnh nhân có thể được dùng thuốc an thần nhẹ. Phương pháp này đòi hỏi bệnh nhân nhịn ăn trước để tránh nghẹn hoặc nôn, đảm bảo an toàn thủ thuật. 

Trong y học hiện đại, nội soi đường miệng thường kết hợp với công nghệ ảo để mô phỏng tổn thương 3D, hỗ trợ đào tạo bác sĩ trẻ. 

Nội soi qua đường mũi

Một phương pháp khác là nội soi qua đường mũi, sử dụng ống soi mỏng hơn đưa qua mũi để giảm kích thích hầu họng, theo kiến thức y khoa. Phương pháp này dễ chịu hơn, đặc biệt cho bệnh nhân nhạy cảm hoặc có vấn đề tâm lý, với thời gian thực hiện ngắn và ít buồn nôn. Tuy nhiên, không áp dụng cho người bị hẹp mũi hoặc bệnh lý xoang. 

Nội soi đường mũi duy trì chất lượng hình ảnh cao nhờ camera tiên tiến, hỗ trợ phát hiện sớm viêm loét tá tràng. Sức khỏe bệnh nhân được bảo vệ tốt hơn nhờ giảm nguy cơ tổn thương miệng. 

Nội soi gây mê

Nội soi gây mê (không đau) là lựa chọn phổ biến, sử dụng thuốc mê tĩnh mạch để bệnh nhân ngủ trong 5 - 15 phút, cho phép can thiệp mà không gây đau đớn. Theo các nghiên cứu y khoa, phương pháp này tăng tỷ lệ chấp nhận thủ thuật lên 80%, nhưng cần theo dõi dị ứng thuốc và các tác dụng phụ. Trong lĩnh vực sức khỏe, nội soi gây mê phù hợp cho trẻ em hoặc người cao tuổi, giảm stress và biến chứng tâm lý.

Trên đây là những thông tin liên quan đến chỉ số nội soi dạ dày. Hy vọng bài viết đã đem đến cho bạn đọc nhiều kiến thức bổ ích. Để tìm hiểu thêm kiến thức hữu ích về sức khỏe, mời bạn tham khảo bài viết tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu.