Phẫu thuật nội soi mũi xoang cần làm khi nào? Quy trình nội soi mũi xoang

Phẫu thuật nội soi mũi xoang là một tiến bộ quan trọng trong lĩnh vực y học tai mũi họng, giúp điều trị hiệu quả các bệnh lý mũi xoang mà không cần mổ hở truyền thống. Phương pháp này tập trung vào việc mở rộng lỗ thông xoang, loại bỏ tắc nghẽn và phục hồi chức năng tự nhiên, mang lại lợi ích sức khỏe lâu dài cho bệnh nhân.

Nội soi mũi xoang: Phương pháp điều trị ít xâm lấn và hiệu quả cao

Nội soi mũi xoang, hay còn gọi là phẫu thuật nội soi chức năng mũi xoang, là kỹ thuật sử dụng ống nội soi và dụng cụ chuyên biệt để tiếp cận các xoang mũi qua đường mũi tự nhiên, tránh các vết mổ lớn bên ngoài. 

Phương pháp này được phát triển dựa trên nguyên tắc bảo tồn niêm mạc, phục hồi vận chuyển chất nhầy, giúp cải thiện thông khí và giảm viêm nhiễm. Từ khi được giới thiệu năm 1902, nội soi mũi xoang đã tiến bộ vượt bậc nhờ công nghệ hình ảnh và định vị, trở thành lựa chọn phù hợp trong điều trị viêm xoang mạn tính. 

Không chỉ giới hạn ở xoang, kỹ thuật này còn mở rộng sang quản lý khối u tuyến yên, bệnh lý nền sọ và các biến chứng quanh hốc mắt, mang lại kết quả phục hồi nhanh chóng với thời gian nằm viện ngắn.

Trong y khoa hiện đại, nội soi mũi xoang nhấn mạnh vào tính an toàn, hiệu quả lâu dài, giúp bệnh nhân giảm lệ thuộc vào thuốc kháng sinh và cải thiện chất lượng sống. Các nghiên cứu cho thấy, sau phẫu thuật, hơn 80% bệnh nhân báo cáo giảm nghẹt mũi, đau mặt và mất khứu giác. 

Tuy nhiên, để đạt kết quả tối ưu, bệnh nhân cần được đánh giá kỹ lưỡng qua chụp CT cắt lớp trước phẫu thuật, đảm bảo loại bỏ hết bệnh tích mà không ảnh hưởng đến cấu trúc lân cận như hốc mắt hay nền sọ. Phương pháp này không chỉ là công cụ điều trị mà còn góp phần vào nghiên cứu y học, với các ứng dụng mới trong chẩn đoán và lập kế hoạch phẫu thuật.

Lịch sử phát triển và tiến bộ công nghệ trong nội soi mũi xoang

Kể từ lần đầu tiên được giới thiệu vào năm 1902, phẫu thuật nội soi mũi xoang đã trải qua hành trình dài từ một kỹ thuật thử nghiệm đến phương pháp phổ biến trong y học tai mũi họng. 

Ban đầu, phương pháp này không được áp dụng rộng rãi do hạn chế công nghệ, thay vào đó là các phẫu thuật hở tiếp cận bên ngoài. Đến những năm 1970, với sự phát triển của thiết bị nội soi, hình ảnh mô phỏng và hệ thống định hướng, nội soi mũi xoang bắt đầu bùng nổ, tập trung vào điều trị viêm xoang mạn tính như một tiêu chuẩn vàng. Các nghiên cứu về cơ chế thanh thải chất nhầy đã đặt nền tảng khoa học, nhấn mạnh vai trò của lỗ xoang trong bệnh sinh viêm xoang.

Ngày nay, ranh giới ứng dụng của nội soi mũi xoang đã vượt xa viêm xoang, bao gồm quản lý khối u xoang, bệnh lý ngoài xoang, thậm chí các tổn thương nội sọ. Tiến bộ công nghệ đã nâng cao độ chính xác, giảm thời gian phẫu thuật xuống còn khoảng 2 giờ. 

Ngoài ra, phương pháp này hỗ trợ cải thiện giấc ngủ, giảm ngáy và tăng cường hệ miễn dịch hô hấp. Các ứng dụng AI trong chẩn đoán, lập kế hoạch phẫu thuật đang mở ra tương lai mới, giúp phẫu thuật viên hình dung rõ ranh giới khối u, giảm biến chứng và tối ưu hóa kết quả điều trị cho bệnh nhân.

Chỉ định và chống chỉ định của nội soi mũi xoang

Chỉ định

Phẫu thuật nội soi mũi xoang được chỉ định rộng rãi cho các bệnh lý y khoa như viêm xoang mạn tính kéo dài trên 12 tuần, có hoặc không kèm polyp mũi, khi điều trị nội khoa thất bại. 

Ngoài ra, phương pháp này áp dụng cho viêm xoang cấp tính phức tạp với biến chứng như áp xe dưới màng não, viêm mô tế bào hốc mắt dẫn đến suy giảm thị lực hoặc các bệnh lý quanh hốc mắt như bệnh Graves, tổn thương thần kinh thị giác sau chấn thương.

Các chỉ định khác bao gồm khối u xoang lành tính hoặc ác tính, rò dịch não tủy, u nhầy, hội chứng xoang im lặng, đa polyp tiến triển và tổn thương nền sọ não, giúp phục hồi thông khí và cải thiện sức khỏe tổng thể.

Chống chỉ định

Tuy nhiên, phẫu thuật nội soi mũi xoang có một số chống chỉ định để đảm bảo an toàn y học, chẳng hạn như bệnh nhân không chịu được gây mê toàn thân hoặc cục bộ do tình trạng sức khỏe kém. 

Bên cạnh đó, phương pháp này chống chỉ định ở các trường hợp tổn thương lan rộng vào vòm miệng, da mô mềm, hốc mắt hoặc nội sọ tiến triển, nơi cần kết hợp mổ mở để tiếp cận toàn diện. Trong y khoa, việc đánh giá các chống chỉ định trên người bệnh giúp tránh rủi ro, nhấn mạnh tầm quan trọng của chẩn đoán hình ảnh trước phẫu thuật để bảo vệ sức khỏe bệnh nhân và tối ưu hóa kết quả điều trị.

Quy trình thực hiện nội soi mũi xoang

Trước phẫu thuật nội soi mũi xoang

Bệnh nhân được chuẩn bị kỹ lưỡng với tư thế Trendelenburg đảo ngược (tư thế nằm ngửa trên bàn phẫu thuật và được nghiêng theo hướng đầu cao hơn chân), mắt được che chắn và hốc mũi thông bằng bông tẩm oxymetazoline. 

Thực hiện thủ thuật

Hình ảnh CT được tải lên hệ thống định vị để đảm bảo chính xác. Quy trình bắt đầu bằng nội soi toàn diện, chích tê và chọn bên mũi nặng hơn để mổ trước. Các bước cụ thể bao gồm cắt bỏ cuốn mũi, loại bỏ mỏm móc, mở lỗ thông xoang hàm, nạo sàng, mở xoang bướm và cuối cùng là xoang trán, sử dụng ống soi 0 - 70 độ cùng với dụng cụ chuyên biệt để bảo tồn niêm mạc, tránh sẹo dính.

Hiệu quả sau phẫu thuật

Nội soi mũi xoang ít xâm lấn, giúp bệnh nhân mau phục hồi với cải thiện nghẹt mũi, đau mặt, khứu giác và chất lượng giấc ngủ, giảm ngáy và lệ thuộc thuốc. Bên cạnh đó, phương pháp này nâng cao tinh thần, hạn chế tái phát viêm xoang, cải thiện chất lượng cuộc sống hàng ngày. 

Ngoài ra, các biến chứng hiếm gặp sau phẫu thuật như tổn thương nhãn cầu, rò dịch não tủy hay chảy máu có thể được xử lý kịp thời qua theo dõi và can thiệp kịp thời. 

Trên đây là những thông tin liên quan đến nội soi mũi xoang. Hy vọng bài viết đã đem đến cho bạn đọc nhiều kiến thức bổ ích. Để tìm hiểu thêm kiến thức hữu ích về sức khỏe, mời bạn tham khảo bài viết tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu.