Trong những năm đầu đời, trẻ nhỏ rất cần sự quan tâm đặc biệt từ cha mẹ để phát triển khỏe mạnh toàn diện. Một trong những vấn đề mà nhiều phụ huynh thường bỏ qua chính là dính thắng lưỡi. Đây là tình trạng phần da mỏng nối lưỡi với sàn miệng bị ngắn hoặc dày hơn bình thường, khiến cử động lưỡi của trẻ bị hạn chế. Nếu không sớm phát hiện các dấu hiệu dính thắng lưỡi, trẻ có thể gặp khó khăn trong việc bú mẹ, ăn dặm cũng như trong giao tiếp về sau.
Hiểu về tình trạng dính thắng lưỡi ở trẻ
Dính thắng lưỡi là một dị tật bẩm sinh xảy ra khi dây thắng lưỡi ngắn bất thường, làm hạn chế khả năng vận động của lưỡi. Điều này có thể gây cản trở trong quá trình bú mẹ, ăn uống và phát âm của trẻ.
Tình trạng này thường được phát hiện sớm trong tháng đầu sau sinh, khi trẻ đi tiêm chủng hoặc khám sức khỏe định kỳ. Một số trường hợp khác chỉ được nhận ra muộn hơn khi cha mẹ thấy trẻ bú khó, phát âm chưa rõ hoặc chậm tăng cân. Dính thắng lưỡi có nhiều mức độ khác nhau, có thể nhẹ hoặc nặng tùy theo độ dính của dây thắng lưỡi.
Dấu hiệu dính thắng lưỡi ở trẻ
Dính thắng lưỡi có thể khiến trẻ gặp nhiều khó khăn khi bú mẹ, dẫn đến bú kéo dài, dễ mệt và tăng cân chậm. Tùy vào độ tuổi cũng như mức độ nặng nhẹ, biểu hiện ở trẻ sẽ khác nhau. Một số dấu hiệu thường gặp gồm:
- Bé bú khó khăn, bú lâu, phải có khoảng nghỉ rồi mới bú tiếp.
- Trẻ gặp khó khăn trong việc phát âm, dễ nói ngọng.
- Lưỡi cử động kém linh hoạt do dây thắng ngắn.
- Lưỡi khó di chuyển sang hai bên.
- Không nâng lưỡi chạm được vào hàm trên.
- Khi khóc, đầu lưỡi thường tạo hình chữ V do cử động về trước và sau của lưỡi bị giới hạn.
- Lưỡi không đưa ra ngoài hàm dưới được.
- Răng cửa hàm dưới bị thưa hoặc nghiêng vì ảnh hưởng của dính thắng lưỡi.

Nhận biết và phân loại tình trạng dính thắng lưỡi ở trẻ nhỏ
Dính thắng lưỡi là dị tật bẩm sinh có thể được phát hiện thông qua quan sát trực tiếp và đo chiều dài của dây thắng lưỡi. Việc phân loại mức độ dính sẽ dựa trên khoảng cách từ điểm bám ở sàn miệng đến vị trí gắn vào mặt dưới của lưỡi. Hiện nay, tình trạng này được chia thành 4 mức độ cụ thể:
- Mức 1: Dính thắng lưỡi nhẹ (12 - 16 mm).
- Mức 2: Dính thắng lưỡi trung bình (8 - 11 mm).
- Mức 3: Dính thắng lưỡi nặng (3 - 7 mm).
- Mức 4: Dính thắng lưỡi hoàn toàn (< 3 mm).

Dính thắng lưỡi tác động ra sao đến trẻ?
Dính thắng lưỡi là một dị tật bẩm sinh không quá nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu không được phát hiện sớm các dấu hiệu dính thắng lưỡi ở trẻ, tình trạng này có thể gây ra những ảnh hưởng sau:
- Về sức khỏe và ăn uống: Dính thắng lưỡi khiến việc bú và nuốt của trẻ gặp khó khăn. Khi lớn hơn, trẻ biếng ăn, khó nhai nuốt và dẫn đến tình trạng chậm tăng cân, chậm phát triển thể chất.
- Về khả năng ngôn ngữ: Khi đến giai đoạn tập nói, trẻ có thể gặp khó khăn trong việc phát âm. Điều này làm cho trẻ chậm nói, nói ngọng, hoặc phát âm không rõ ràng.
- Về thẩm mỹ răng miệng: Dị tật này có thể tác động đến sự phát triển của hàm răng, đặc biệt là răng cửa hàm dưới dễ bị lệch hoặc nghiêng do ảnh hưởng từ thắng lưỡi.

Cách xử trí khi trẻ bị dính thắng lưỡi
Có nên cắt thắng lưỡi hay không tùy thuộc vào mức độ dính và ảnh hưởng đến sinh hoạt của trẻ. Nếu tình trạng gây trở ngại cho việc bú hoặc phát âm thì cần can thiệp sớm. Việc điều trị sẽ được tiến hành theo các bước sau:
Thăm khám và đánh giá tình trạng
Ngay khi phát hiện có dấu hiệu dính thắng lưỡi ở trẻ, cha mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện chuyên khoa để được kiểm tra. Bác sĩ sẽ xác định mức độ dính và tư vấn hướng xử trí phù hợp.
Thực hiện phẫu thuật cắt thắng lưỡi
Trong quá trình phẫu thuật, trẻ sẽ được gây tê hoặc gây mê. Bác sĩ dùng dao bipolar để cắt thắng lưỡi, thời gian mổ chỉ khoảng 15 phút. Sau phẫu thuật, trẻ có thể xuất viện trong ngày, ăn uống trở lại sau 3 giờ và thường hồi phục hoàn toàn sau 1 - 2 tuần.
Chăm sóc sau phẫu thuật
Sau khi cắt thắng lưỡi, vùng phẫu thuật có thể xuất hiện một vết trắng nhỏ, đây là hiện tượng bình thường và sẽ tự hết sau 1 - 2 tuần. Cha mẹ cần:
- Tuân thủ hướng dẫn chăm sóc của bác sĩ.
- Tránh để trẻ ngậm, cắn vật cứng hoặc chạm tay vào vết cắt để hạn chế chảy máu và nhiễm trùng.
- Vệ sinh miệng cho trẻ sau mỗi lần ăn.
- Khuyến khích trẻ uống nhiều nước để giúp khoang miệng sạch sẽ hơn.

Nhận biết sớm các dấu hiệu dính thắng lưỡi đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe và sự phát triển ngôn ngữ của trẻ. Cha mẹ không nên chủ quan mà cần theo dõi sát sao, đưa trẻ đến cơ sở y tế khi thấy những bất thường. Việc điều trị kịp thời sẽ giúp trẻ ăn uống tốt hơn, phát âm rõ ràng và tự tin trong giao tiếp sau này.
Bên cạnh việc quan tâm đến dấu hiệu dính thắng lưỡi, cha mẹ cũng nên chủ động bảo vệ sức khỏe toàn diện cho trẻ thông qua tiêm chủng đầy đủ. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ uy tín với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, luôn tận tâm trong việc chăm sóc và tư vấn cho trẻ. Với hệ thống phòng tiêm hiện đại, quy trình an toàn và dịch vụ thân thiện, Long Châu giúp phụ huynh yên tâm hơn khi đồng hành cùng con trong những năm tháng đầu đời.