Nhận biết dấu hiệu trẻ bị xoắn ruột để cấp cứu kịp thời, ngừa biến chứng

Xoắn ruột ở trẻ em là một trong những cấp cứu ngoại khoa nghiêm trọng có thể đe dọa tính mạng nếu không được xử lý sớm. Tuy nhiên, dấu hiệu trẻ bị xoắn ruột thường dễ nhầm lẫn với các rối loạn tiêu hóa thông thường khiến việc phát hiện gặp khó khăn. Do đó, cha mẹ cần trang bị kiến thức để có thể nhận biết sớm các triệu chứng xoắn ruột, giúp can thiệp kịp thời và giảm nguy cơ biến chứng nguy hiểm.

Dấu hiệu trẻ bị xoắn ruột cha mẹ cần biết

Xoắn ruột là tình trạng cấp cứu ngoại khoa nguy hiểm ở trẻ nhỏ cần được phát hiện sớm để tránh biến chứng nặng nề. Một số dấu hiệu trẻ bị xoắn ruột thường gặp bao gồm: 

• Bụng bị chướng và căng do đầy hơi;
• Rối loạn đại tiện như táo bón nặng hoặc tiêu chảy, phân có màu nâu đậm, đen hoặc lẫn máu.
• Trẻ có thể nôn mửa dịch màu vàng hoặc xanh do tắc ruột.
• Trẻ thường quấy khóc dữ dội từng cơn rất khó dỗ, bỏ bú và da có thể tím tái.
• Cơn đau bụng kéo dài và trở nên nghiêm trọng hơn theo thời gian. 

Ở giai đoạn nặng, trẻ có thể rơi vào tình trạng sốc với biểu hiện mạch nhanh, hạ huyết áp, lo lắng hoặc hoảng sợ. Khi phát hiện những biểu hiện này, cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay để được chẩn đoán và can thiệp kịp thời. Việc trì hoãn điều trị có thể gây hoại tử ruột hoặc đe dọa tính mạng trẻ.

Nguyên nhân gây xoắn ruột ở trẻ nhỏ

Nguyên nhân phổ biến nhất gây xoắn ruột ở trẻ là do sự xoay bất thường của ruột non trong quá trình phát triển bào thai. Khi ruột không xoay và cố định đúng vị trí vào cuối thai kỳ, trẻ có nguy cơ bị xoắn hoặc tắc nghẽn sau sinh.

Một số yếu tố khác làm tăng nguy cơ xoắn ruột ở trẻ gồm: 

• Dị tật bẩm sinh liên quan đến ống tiêu hóa;
• Tiền sử phẫu thuật ổ bụng;
• Có khối u trong ổ bụng. 

Ngoài ra, một tình trạng hiếm gặp gọi là ruột xoay bất toàn có thể khiến ruột non dễ bị xoắn lại, gây tắc nghẽn cấp tính. Tỷ lệ mắc tình trạng này khoảng 1/6000 trẻ.

Để xác định chính xác nguyên nhân gây xoắn ruột ở trẻ, các bác sĩ sẽ dựa vào thăm khám lâm sàng kết hợp với các xét nghiệm hình ảnh như siêu âm bụng hoặc chụp cắt lớp. Việc xác định sớm nguyên nhân và mức độ xoắn ruột là yếu tố quan trọng giúp bác sĩ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp, bảo vệ chức năng ruột và tính mạng của trẻ. Cha mẹ cần theo dõi các dấu hiệu bất thường ở trẻ và đưa đi khám ngay khi nghi ngờ có vấn đề về tiêu hóa.

Xoắn ruột ở trẻ em có nguy hiểm không?

Xoắn ruột là một trong những cấp cứu ngoại khoa nghiêm trọng ở trẻ nhỏ. Nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, tình trạng này có thể đe dọa đến tính mạng của trẻ. Thời gian điều trị lý tưởng là trong vòng 6 giờ đầu kể từ khi xuất hiện dấu hiệu trẻ bị xoắn ruột. Sau mốc thời gian này, ruột có thể bị tắc hoàn toàn khiến lưu lượng máu nuôi dưỡng bị cản trở dẫn đến hoại tử đoạn ruột bị xoắn.

Trong những trường hợp nặng, xoắn ruột có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như viêm ruột hoại tử, viêm phúc mạc hoặc sốc nhiễm khuẩn. Khi đó, trẻ bắt buộc phải can thiệp phẫu thuật để cứu sống. Do đó, đây là tình trạng không thể chủ quan hoặc chậm trễ trong quá trình xử trí.

Các chuyên gia y tế khuyến cáo cha mẹ cần cảnh giác với những dấu hiệu nghi ngờ như trẻ đau bụng dữ dội, nôn ói nhiều, quấy khóc bất thường hoặc có biểu hiện chướng bụng. Khi thấy các triệu chứng này, cần đưa trẻ đến bệnh viện càng sớm càng tốt để được thăm khám chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh nguy cơ biến chứng nghiêm trọng.

Khi nào cần đưa trẻ gặp bác sĩ nếu nghi ngờ xoắn ruột?

Xoắn ruột ở trẻ là tình trạng khẩn cấp cần được điều trị tại bệnh viện càng sớm càng tốt. Khi nghi ngờ các dấu hiệu trẻ bị xoắn ruột, cha mẹ không nên tự theo dõi tại nhà mà cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để thăm khám ngay. 

Một số triệu chứng ở trẻ cần đi khám ngay: 

• Đau bụng từng cơn dữ dội;
• Đi ngoài ra máu;
• Táo bón kéo dài kèm theo biểu hiện suy hô hấp, tụt huyết áp hoặc ngất xỉu. 

Khi trẻ có các biểu hiện nêu trên, cha mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện chuyên khoa tiêu hóa hoặc khoa nhi gần nhất. Nếu không có điều kiện đến bệnh viện chuyên khoa, cha mẹ hãy nhanh chóng đưa trẻ đến các bệnh viện đa khoa tại địa phương để được chẩn đoán và xử trí kịp thời, hạn chế tối đa nguy cơ biến chứng nguy hiểm.

Biện pháp phòng ngừa xoắn ruột ở trẻ và người lớn

Hiện nay vẫn chưa có phương pháp đặc hiệu nào có thể phòng ngừa hoàn toàn tình trạng xoắn ruột. Tuy nhiên, việc duy trì thói quen sống lành mạnh có thể giúp nâng cao sức khỏe hệ tiêu hóa và phần nào làm giảm nguy cơ gặp phải tình trạng này cũng như các biến chứng liên quan.

Dưới đây là những việc cần làm để tăng cường sức khỏe đường ruột:

• Bổ sung lượng chất xơ hợp lý từ rau, củ, quả và các loại ngũ cốc nguyên hạt. Nên duy trì mức tiêu thụ chất xơ mỗi ngày giúp nhu động ruột hoạt động hiệu quả hơn.
• Hạn chế sử dụng thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ và nên ăn uống điều độ không bỏ bữa.
• Ăn uống đúng giờ mỗi ngày giúp ổn định hoạt động tiêu hóa và giảm nguy cơ rối loạn ruột.
• Duy trì thói quen vận động nhẹ nhàng và tập thể dục thường xuyên để hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn.
• Tập thói quen đại tiện vào khung giờ cố định mỗi ngày không chỉ giúp duy trì sức khỏe đường ruột mà còn mang lại cảm giác thoải mái tinh thần.
• Khám sức khỏe định kỳ 6 tháng một lần để sớm phát hiện và xử lý các vấn đề tiêu hóa nếu có.

Tóm lại, xoắn ruột là tình trạng cần được xử trí sớm trong khung thời gian vàng để tránh gây hoại tử ruột hoặc ảnh hưởng đến tính mạng của trẻ. Cha mẹ cần đặc biệt chú ý đến những dấu hiệu trẻ bị xoắn ruột như trẻ quấy khóc bất thường, đau bụng dữ dội, nôn mửa hoặc đi ngoài ra máu. Khi phát hiện các triệu chứng nghi ngờ, nên đưa trẻ đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt để được thăm khám và can thiệp đúng chuyên môn. Sự chủ động của cha mẹ là yếu tố then chốt giúp bảo vệ sức khỏe đường ruột và sự phát triển toàn diện của trẻ.