Nhận biết dấu hiệu bệnh qua hình ảnh viêm loét dạ dày tá tràng

Hình ảnh nội soi đóng vai trò quan trọng trong chẩn đoán viêm loét dạ dày tá tràng, giúp xác định chính xác tổn thương niêm mạc, mức độ loét và nguy cơ biến chứng. Nếu bạn đang tìm hiểu về cách nhận biết bệnh qua hình ảnh thực tế, bài viết này sẽ cung cấp những tư liệu trực quan và mô tả chi tiết nhất. 

Hình ảnh viêm loét dạ dày tá tràng

Nội soi tiêu hóa trên (esophagogastroduodenoscopy - EGD) là phương pháp chẩn đoán hình ảnh trực tiếp, cho phép quan sát chi tiết bề mặt niêm mạc dạ dày, tá tràng và đánh giá mức độ tổn thương. Ở người bình thường, niêm mạc dạ dày có màu hồng nhạt, mềm mại, bóng láng, không có hiện tượng phù nề, xung huyết hay tổn thương trợt loét.

Trong các trường hợp viêm hoặc loét, hình ảnh nội soi sẽ ghi nhận những thay đổi đặc trưng về màu sắc, cấu trúc và bề mặt niêm mạc, từ đó hỗ trợ bác sĩ xác định chính xác tình trạng bệnh lý.

Hình ảnh phù nề và xung huyết niêm mạc (viêm cấp)

Ở giai đoạn viêm cấp, nội soi thường cho thấy niêm mạc dạ dày có biểu hiện phù nề nhẹ đến trung bình, tăng tiết dịch nhầy, bề mặt kém bóng, có thể phủ một lớp nhầy mờ đục. Màu sắc niêm mạc chuyển sang hồng đậm hoặc đỏ tươi do hiện tượng xung huyết mao mạch.

Các vùng xung huyết có thể khu trú hoặc lan tỏa, đôi khi tạo thành các dải đỏ dọc theo các nếp niêm mạc, đặc biệt ở vùng hang vị.

Hình ảnh trợt, loét và niêm mạc dễ chảy máu

Khi tình trạng viêm tiến triển hoặc do tác động của các yếu tố gây loét (như H. pylori, NSAIDs), nội soi có thể phát hiện các tổn thương trợt nông hoặc loét nhỏ, thường gặp ở hang vị hoặc bờ cong nhỏ.

• Trợt niêm mạc biểu hiện dưới dạng vùng tổn thương nông, đáy màu vàng hoặc trắng, bờ viêm đỏ rõ rệt.
• Loét có thể hình tròn hoặc không đều, đáy loét phủ fibrin hoặc giả mạc, xung quanh bờ viêm rõ.
• Niêm mạc vùng viêm thường trở nên mềm, dễ chảy máu khi tiếp xúc với đầu ống nội soi - đặc điểm gợi ý tổn thương hoạt động.

Hình ảnh teo niêm mạc và dị sản ruột (giai đoạn mạn tính)

Ở những bệnh nhân có viêm dạ dày mạn tính kéo dài, đặc biệt khi có nhiễm H. pylori lâu năm, nội soi có thể ghi nhận:

• Teo niêm mạc dạ dày: Niêm mạc trở nên mỏng, nhạt màu, giảm rõ số lượng các nếp gấp, lộ rõ mạng lưới mạch máu dưới niêm mạc.
• Dị sản ruột (intestinal metaplasia): Có thể xuất hiện dưới dạng các mảng phẳng hoặc nốt nhỏ màu trắng xám, nhô nhẹ trên bề mặt, thường gặp ở vùng hang vị hoặc bờ cong nhỏ. Đây là tổn thương mô học cần được sinh thiết để xác định, vì có liên quan đến nguy cơ chuyển dạng ác tính.

Viêm loét dạ dày là gì? Triệu chứng nhận biết

Viêm loét dạ dày là tình trạng tổn thương khu trú hoặc lan tỏa trên niêm mạc dạ dày, xảy ra khi lớp chất nhầy bảo vệ bị bào mòn, làm lộ lớp mô dưới niêm mạc và gây viêm. Khi các tổn thương tiến triển sâu hơn, chúng hình thành ổ loét, có thể dẫn đến xuất huyết tiêu hóa. Viêm loét dạ dày thường liên quan đến nhiều yếu tố như nhiễm Helicobacter pylori, sử dụng thuốc NSAID kéo dài, stress kéo dài, chế độ ăn uống thiếu khoa học hoặc các rối loạn miễn dịch.

Nhận biết sớm các dấu hiệu viêm loét dạ dày có vai trò rất quan trọng, giúp người bệnh được thăm khám và điều trị kịp thời, hạn chế nguy cơ tiến triển thành loét sâu hoặc biến chứng xuất huyết, thủng dạ dày. Các triệu chứng viêm loét dạ dày thường gặp bao gồm:

• Đau vùng thượng vị: Cơn đau âm ỉ hoặc dữ dội xuất hiện khi đói, sau ăn hoặc về đêm, kèm theo cảm giác nóng rát vùng thượng vị.
• Ợ hơi, ợ chua, ợ nóng: Tình trạng trào ngược acid xảy ra thường xuyên khiến người bệnh cảm thấy bỏng rát sau xương ức và khó chịu kéo dài.
• Buồn nôn và nôn: Thường gặp khi niêm mạc dạ dày bị kích thích mạnh hoặc khi acid dịch vị tăng cao.
• Rối loạn tiêu hóa: Đầy bụng, chậm tiêu, tiêu chảy hoặc táo bón do chức năng tiêu hóa bị rối loạn.
• Chán ăn, sụt cân: Xuất hiện khi viêm loét kéo dài.
• Xuất huyết tiêu hóa (trường hợp nặng): Biểu hiện bằng nôn ra máu, đi ngoài phân đen, chóng mặt, tụt huyết áp.

Các phương pháp nội soi dạ dày để chẩn đoán viêm loét dạ dày

Nội soi đường tiêu hóa trên là tiêu chuẩn trong chẩn đoán các bệnh lý dạ dày tá tràng, giúp quan sát trực tiếp niêm mạc, phát hiện viêm loét, polyp, dị sản, ung thư sớm và thực hiện các thủ thuật can thiệp khi cần thiết. Hiện nay, có ba phương pháp nội soi phổ biến:

Nội soi dạ dày qua đường miệng

Đây là kỹ thuật được sử dụng rộng rãi nhất nhờ tính dễ thực hiện, độ chính xác cao và khả năng quan sát toàn diện niêm mạc dạ dày tá tràng. Tuy nhiên, khi đưa ống soi qua họng dễ gây buồn nôn, khó chịu, khiến một số người bệnh lo lắng hoặc sợ hãi khi thực hiện.

Nội soi dạ dày qua đường mũi

Ống soi có đường kính nhỏ được đưa qua mũi vào thực quản và xuống dạ dày, giúp hạn chế kích thích vùng hầu họng. Phương pháp này có ưu điểm ít gây nôn, mức độ khó chịu thấp, bệnh nhân có thể hợp tác tốt hơn. Dù vậy, kỹ thuật không phù hợp với người mắc viêm mũi, hẹp khe mũi hoặc bất thường cấu trúc vùng mũi.

Nội soi dạ dày gây mê

Phương pháp này được lựa chọn cho người bệnh có tâm lý lo lắng, ngưỡng chịu đau thấp. Khi gây mê ngắn, bác sĩ dễ dàng quan sát, phát hiện tổn thương nhỏ nghi ngờ ung thư sớm, đồng thời thủ thuật sinh thiết diễn ra an toàn hơn. 

Nội soi dạ dày có đau không?

Nội soi dạ dày là phương pháp chẩn đoán hình ảnh cho phép quan sát trực tiếp niêm mạc dạ dày tá tràng để phát hiện sớm viêm loét, polyp hay các tổn thương nghi ngờ ác tính. Một trong những vấn đề người bệnh quan tâm nhất là nội soi có gây đau hay không. Trên thực tế, mức độ khó chịu phụ thuộc vào kỹ thuật được lựa chọn và khả năng phối hợp của bệnh nhân.

Đối với nội soi qua đường miệng hoặc đường mũi không gây mê, người bệnh hầu như không bị đau nhưng có thể cảm thấy buồn nôn, nôn khan hoặc khó chịu vùng họng khi ống soi đi qua. Những cảm giác này thường chỉ xuất hiện trong thời gian ngắn và được kiểm soát tốt nếu bệnh nhân bình tĩnh và phối hợp theo hướng dẫn của bác sĩ.

Trong khi đó, nội soi dạ dày có gây mê giúp bệnh nhân hoàn toàn không cảm nhận đau hay khó chịu. Thuốc mê có tác dụng nhanh, duy trì trong khoảng 5-15 phút, đủ để bác sĩ thực hiện quá trình nội soi và các thủ thuật cần thiết. Sau khi tỉnh lại, người bệnh thường chỉ gặp một số tác dụng phụ nhẹ như buồn ngủ, mệt mỏi hoặc đau đầu thoáng qua.

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về viêm loét dạ dày tá tràng thông qua hình ảnh nội soi. Khi quan sát được hình ảnh viêm loét dạ dày tá tràng, người bệnh có thể phối hợp chặt chẽ với bác sĩ để áp dụng phác đồ điều trị phù hợp, giảm thiểu nguy cơ biến chứng nghiêm trọng và bảo vệ sức khỏe đường tiêu hóa.