Nguyên nhân, mức độ nguy hiểm và biến chứng của lao hạch

Một ngày, bạn phát hiện hạch sưng ở cổ, không đau, dai dẳng không rõ nguyên nhân - liệu có đơn thuần là viêm hạch? Rất có thể, đó là dấu hiệu của lao hạch, một thể lao ngoài phổi phổ biến nhưng thường bị xem nhẹ. Để tránh chủ quan, hãy tìm hiểu rõ căn nguyên, mức độ nguy hiểm và những biến chứng của lao hạch.

Lao hạch là gì? Nguyên nhân gây lao hạch

Lao hạch là bệnh lý viêm mãn tính xảy ra ở hệ thống hạch bạch huyết ngoại vi như hạch cổ, hạch bẹn, hạch nách,... Nguyên nhân chính gây ra bệnh là do vi khuẩn lao.

Hạch bạch huyết là những cấu trúc nhỏ nằm rải rác khắp cơ thể, thuộc hệ thống mạch bạch huyết. Thông thường, kích thước của chúng chỉ cỡ hạt gạo hoặc hạt đậu và hòa lẫn trong các mô xung quanh, nên khó có thể sờ thấy. Hạch bạch huyết thường tập trung thành từng nhóm và đóng vai trò then chốt trong hệ miễn dịch, giúp sản sinh kháng thể nhằm bảo vệ cơ thể trước các tác nhân gây hại từ môi trường bên ngoài. Tuy nhiên, các hạch này cũng là nơi vi khuẩn dễ dàng xâm nhập, đặc biệt là vi khuẩn lao, gây ra tình trạng lao hạch.

Lao hạch có thể xuất phát từ vi khuẩn lao xâm nhập trực tiếp vào hạch qua hệ bạch huyết, thường là do tổn thương ở niêm mạc miệng, các sang chấn, hoặc nhiễm trùng, cùng với sự suy giảm miễn dịch của cơ thể. Ngoài ra, trong trường hợp người bệnh đang mắc lao toàn thân hoặc lao phổi, vi khuẩn lao có thể di chuyển qua đường máu đến và tấn công các cơ quan khác, bao gồm cả các hạch bạch huyết.

Các biến chứng của lao hạch thường phát triển qua nhiều giai đoạn khác nhau. Vị trí dễ nhận biết nhất của lao hạch thường là hạch cổ.

Biến chứng của lao hạch

Ở người mắc lao hạch, dấu hiệu dễ nhận thấy nhất là xuất hiện một hoặc nhiều hạch bạch huyết sưng to. Những hạch này thường lớn dần theo thời gian, khiến người bệnh khó xác định chính xác lúc chúng bắt đầu hình thành. Hạch sưng thường không gây đau, bề mặt nhẵn, vùng da phủ trên hạch sưng không đỏ hay nóng. Đôi khi, nhiều hạch có thể sưng lên cùng lúc, tạo thành chuỗi liên kết, hoặc chỉ có một hạch ở cổ phình to rõ rệt.

Quá trình phát triển biến chứng của lao hạch thường trải qua ba giai đoạn chính:

• Giai đoạn khởi phát: Lúc này, các hạch sưng to với kích thước không đồng đều và vẫn còn di động dễ dàng vì chưa dính vào da hay các hạch khác. Có những trường hợp bệnh chỉ dừng lại ở giai đoạn này mà không tiến triển thêm.
• Giai đoạn giữa: Đây là giai đoạn viêm hạch và viêm quanh hạch. Các hạch lúc này to hơn rõ rệt, có thể đã dính liền với nhau thành khối hoặc dính vào da, làm giảm khả năng di động của hạch. Vùng quanh hạch bị viêm khiến tổ chức liên kết cứng lại, hạn chế chuyển động.
• Giai đoạn nhuyễn hóa: Đây là giai đoạn biến chứng của lao hạch nghiêm trọng nhất. Hạch trở nên mềm, sờ vào thấy bỡ lỏng, da quanh hạch sưng đỏ nhưng không nóng hay đau, có thể xuất hiện mủ hoặc “đỉnh mủ”. Khi hạch hóa mủ, nó dễ bị vỡ, tạo thành các lỗ rò khó lành, miệng lỗ rò thường có màu tím, sau khi lành có thể để lại sẹo co kéo, nhăn nheo hoặc các dây chằng xơ, gây mất thẩm mỹ. Mủ tiết ra thường có màu xanh nhạt, không dính và chứa các hạt bã đậu đặc trưng.

Biến chứng của lao hạch khi chuyển sang giai đoạn nhuyễn hóa khiến hạch sưng to, có mủ là biểu hiện rõ rệt nhất.

Trong suốt thời gian mắc lao hạch, phần lớn bệnh nhân không gặp nhiều khó chịu, chỉ thỉnh thoảng xuất hiện sốt nhẹ hoặc cảm giác mệt mỏi. Tuy nhiên, nếu có bội nhiễm hoặc lao đã lan rộng đến các cơ quan khác như phổi, xương,... thì triệu chứng toàn thân sẽ trở nên nghiêm trọng hơn rất nhiều.

Như vậy, biến chứng của lao hạch không chỉ ảnh hưởng tại chỗ mà còn có thể gây ra các vấn đề sức khỏe phức tạp nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Chính vì vậy, người bệnh cần theo dõi sát sao và tuân thủ hướng dẫn y tế để hạn chế các biến chứng của lao hạch có thể xảy ra.

Lao hạch có nguy hiểm không?

Câu hỏi “lao hạch có gây nguy hiểm không?” là điều mà nhiều người quan tâm. Trên thực tế, lao hạch không phải là căn bệnh đe dọa tính mạng và hoàn toàn có thể được chữa khỏi nếu tuân thủ đúng phác đồ điều trị. Bệnh không lây nhiễm trực tiếp từ người sang người, nhưng cần phải theo chỉ định của bác sĩ để ngăn ngừa vi khuẩn lao lan rộng sang các cơ quan khác trong cơ thể.

Tuy vậy, không nên xem nhẹ lao hạch bởi đây là bệnh lý khá phổ biến, tiến triển kéo dài và dễ dẫn đến những di chứng kéo theo ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống. Biến chứng của lao hạch có thể gây ra các tổn thương, để lại sẹo xấu và làm suy giảm thẩm mỹ, khiến bệnh nhân cảm thấy tự ti, căng thẳng về mặt tâm lý.

Hơn nữa, lao hạch thường xuất hiện đồng thời với lao phổi - một căn bệnh rất nghiêm trọng, có nguy cơ gây tử vong cao nếu không được kiểm soát tốt. Do đó, người mắc lao hạch cần đặc biệt cẩn trọng và không được chủ quan với tình trạng sức khỏe của mình.

Một điểm quan trọng khác là khả năng hồi phục của người bệnh phụ thuộc rất nhiều vào sức đề kháng và chế độ chăm sóc bản thân. Vì thế, việc duy trì sức khỏe tốt và tuân thủ điều trị là yếu tố then chốt để hạn chế biến chứng của lao hạch và giúp quá trình chữa trị đạt hiệu quả cao nhất.

Tóm lại, lao hạch do vi khuẩn lao gây ra, tuy không nguy hiểm đến tính mạng nếu được điều trị sớm, nhưng vẫn có thể dẫn đến nhiều biến chứng ảnh hưởng sức khỏe và thẩm mỹ. Việc hiểu rõ nguyên nhân, nhận biết sớm và tuân thủ điều trị đúng cách là rất quan trọng để ngăn ngừa biến chứng của lao hạch và bảo vệ sức khỏe người bệnh.

Tiêm vắc xin BCG từ sớm giúp cơ thể tăng khả năng miễn dịch, phòng ngừa hiệu quả nhiều thể lao nguy hiểm, trong đó có lao hạch - tình trạng viêm nhiễm hạch do vi khuẩn lao gây ra, thường gặp ở trẻ nhỏ và người có sức đề kháng yếu. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp vắc xin phòng lao đạt chuẩn, tiêm an toàn với đội ngũ y tế giàu kinh nghiệm, luôn tận tâm đồng hành cùng khách hàng. Gọi ngay tổng đài miễn phí 1800 6928 để được tư vấn và đặt lịch tiêm phù hợp.