Người nhiễm HIV dễ mắc bệnh gì? Bệnh lý nguy hiểm người nhiễm HIV dễ mắc

HIV là một trong những loại virus nguy hiểm nhất gây suy giảm miễn dịch ở người. Khi hệ miễn dịch bị tổn thương nghiêm trọng bởi HIV, cơ thể sẽ không còn khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh dù là phổ biến hay hiếm gặp. Hệ quả là người nhiễm HIV dễ mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội nghiêm trọng, ảnh hưởng đến tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Do đó, tìm hiểu nhiễm HIV dễ mắc bệnh gì và cách phòng tránh là bước đầu tiên để chủ động bảo vệ sức khỏe. 

Người nhiễm HIV dễ mắc bệnh gì?

Khi xâm nhập vào cơ thể, virus HIV sẽ tấn công và phá hủy các tế bào miễn dịch - đặc biệt là tế bào CD4. Từ đó, hệ miễn dịch suy yếu nghiêm trọng và không còn khả năng kiểm soát các tác nhân gây bệnh. Hệ quả là người nhiễm HIV rất dễ mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội bao gồm:

Lao phổi và lao ngoài phổi

Lao là bệnh lý phổ biến nhất ở người nhiễm HIV và cũng là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở đối tượng này. Khi miễn dịch suy giảm, vi khuẩn lao có thể phát triển mạnh và gây bệnh không chỉ ở phổi mà còn lan ra các cơ quan khác như màng não, xương khớp, hệ tiêu hóa hoặc hạch bạch huyết.

Viêm phổi do Pneumocystis jiroveci (PCP)

Đây là một loại viêm phổi nặng thường xảy ra ở bệnh nhân HIV có số lượng CD4 thấp. Các triệu chứng thường gặp gồm ho khan, khó thở, sốt kéo dài và suy hô hấp nếu không được điều trị kịp thời.

Nhiễm nấm Candida

Nấm Candida có thể gây viêm miệng, nấm thực quản và âm đạo. Đây là tình trạng rất hay gặp ở người nhiễm HIV và là dấu hiệu cảnh báo hệ miễn dịch đã suy giảm rõ rệt.

Toxoplasmosis (nhiễm ký sinh trùng Toxoplasma)

Đây là bệnh nhiễm trùng não phổ biến có thể gây ra các triệu chứng như đau đầu, lú lẫn, động kinh, yếu liệt tay chân hoặc hôn mê. Bệnh có thể gây tử vong nếu không được điều trị.

Cytomegalovirus (CMV)

Virus CMV có thể gây viêm võng mạc dẫn đến mất thị lực, viêm đại tràng, viêm gan hoặc các bệnh lý thần kinh trung ương ở bệnh nhân HIV giai đoạn muộn.

Bệnh lý do vi khuẩn Mycobacterium avium complex (MAC)

MAC là nhóm vi khuẩn có thể gây viêm đường tiêu hóa, nhiễm trùng huyết hoặc tổn thương toàn thân ở bệnh nhân HIV giai đoạn AIDS.

Ngoài ra, người nhiễm HIV còn dễ mắc các loại ung thư liên quan đến virus như ung thư cổ tử cung, ung thư hậu môn, ung thư hạch hoặc u Kaposi. Tất cả các bệnh lý này đều tiến triển nặng nhanh chóng và có nguy cơ đe dọa tính mạng cao.

Phòng nhiễm trùng cơ hội HIV

Để giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội ở người nhiễm HIV, việc điều trị bằng thuốc kháng virus (ARV) sớm và tuân thủ điều trị là yếu tố then chốt giúp phục hồi hệ miễn dịch và cải thiện chất lượng cuộc sống. Ngoài ra, cần thực hiện thêm các biện pháp sau:

Tăng cường vệ sinh cá nhân và môi trường sống

Người nhiễm HIV nên duy trì thói quen rửa tay thường xuyên, giữ gìn vệ sinh răng miệng sạch sẽ, sử dụng nước đun sôi và thực phẩm nấu chín kỹ để tránh nhiễm vi khuẩn và ký sinh trùng từ môi trường.

Tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin cần thiết

Các loại vắc xin như vắc xin phòng lao, viêm gan B, cúm phế cầu hoặc zona có thể hỗ trợ ngăn ngừa các bệnh lý nguy hiểm ở bệnh nhân HIV. Tuy nhiên, cần có hướng dẫn từ bác sĩ vì một số vắc xin sống có thể không phù hợp nếu miễn dịch quá yếu.

Sử dụng thuốc dự phòng

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc dự phòng đặc hiệu để phòng ngừa bệnh nhiễm trùng cơ hội, điển hình như thuốc TMP-SMX phòng viêm phổi PCP hoặc thuốc chống nấm chống lao.

Chế độ ăn uống lành mạnh và nghỉ ngơi hợp lý

Người nhiễm HIV cần bổ sung đầy đủ dinh dưỡng, uống đủ nước, hạn chế rượu bia và tránh sử dụng chất kích thích. Đồng thời, nên có chế độ nghỉ ngơi hợp lý, giữ tinh thần lạc quan, tránh căng thẳng kéo dài vì stress cũng ảnh hưởng đến miễn dịch.

Tái khám định kỳ và theo dõi chỉ số CD4

Người bệnh cần tái khám đều đặn và làm xét nghiệm theo chỉ định của bác sĩ để theo dõi tiến triển bệnh. Việc kiểm tra định kỳ giúp phát hiện sớm nguy cơ nhiễm trùng và xử trí kịp thời.

Thực hiện xét nghiệm sàng lọc virus HIV

Xét nghiệm HIV là biện pháp quan trọng giúp phát hiện sớm tình trạng nhiễm virus, từ đó có hướng điều trị hiệu quả và chủ động kiểm soát bệnh. Việc xét nghiệm sàng lọc định kỳ không chỉ giúp bảo vệ bản thân mà còn giảm thiểu nguy cơ lây lan trong cộng đồng.

Những ai nên xét nghiệm HIV

Việc xét nghiệm HIV không chỉ dành cho người có biểu hiện nghi ngờ mà còn đặc biệt cần thiết đối với những đối tượng có nguy cơ cao nhiễm virus. 

Dưới đây là nhóm người nên chủ động thực hiện xét nghiệm định kỳ:

• Người có hành vi quan hệ tình dục không an toàn, không sử dụng bao cao su.
• Người có nhiều bạn tình hoặc quan hệ với người có nguy cơ cao nhiễm HIV.
• Người sử dụng chung kim tiêm hoặc dụng cụ tiêm chích.
• Phụ nữ mang thai lần đầu trong thai kỳ hoặc trước khi sinh con.
• Người bị viêm gan, viêm đường sinh dục hoặc các bệnh lây truyền qua đường tình dục.

Thời điểm xét nghiệm HIV có kết quả chính xác

Thời điểm lý tưởng để xét nghiệm HIV chính xác phụ thuộc vào từng loại xét nghiệm và thời gian sau khi có nguy cơ phơi nhiễm. Thông thường nên thực hiện sau ít nhất 3 - 6 tuần kể từ thời điểm nghi ngờ nhiễm để đảm bảo độ chính xác cao.

Các phương pháp xét nghiệm phổ biến

Tùy thuộc vào mục đích tầm soát hoặc chẩn đoán chuyên sâu, bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp xét nghiệm HIV khác nhau.

Dưới đây là những phương pháp phổ biến hiện nay:

• Xét nghiệm nhanh HIV bằng máu hoặc dịch miệng cho kết quả trong vòng 20 - 30 phút.
• Xét nghiệm kháng nguyên p24 và kháng thể HIV có độ nhạy cao thường thực hiện tại các cơ sở y tế.
• Xét nghiệm PCR phát hiện RNA của virus HIV, cho phép chẩn đoán sớm ngay cả trong giai đoạn cửa sổ trước khi cơ thể sản xuất kháng thể.

Hy vọng bài viết trên đây đã giúp bạn giải đáp thắc mắc nhiễm HIV dễ mắc bệnh gì. Người nhiễm HIV có nguy cơ cao mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội nguy hiểm nếu không được điều trị và chăm sóc đúng cách. Việc phát hiện sớm bệnh thông qua xét nghiệm định kỳ, điều trị bằng thuốc ARV, tuân thủ hướng dẫn y tế và thực hiện các biện pháp phòng ngừa sẽ giúp kiểm soát tình trạng bệnh hiệu quả hơn.