Ngủ ngáy ở trẻ em: Dấu hiệu cảnh báo cha mẹ không nên bỏ qua

Giấc ngủ chất lượng là nền tảng quan trọng cho sự phát triển thể chất và tinh thần của trẻ nhỏ. Tuy nhiên, không ít phụ huynh bất ngờ khi nghe tiếng ngáy của con trong giấc ngủ. Nhiều trường hợp, trẻ em ngủ ngáy chỉ xuất hiện thoáng qua do cảm lạnh hoặc nghẹt mũi. Nhận biết sớm, phân biệt ngáy vô hại với ngáy bệnh lý sẽ giúp cha mẹ có hướng xử trí phù hợp, tránh ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe của trẻ.

Ngủ ngáy ở trẻ em có nguy hiểm không?

Trước nay, nhiều người vẫn cho rằng tiếng ngáy chỉ phổ biến ở người lớn tuổi. Thực tế, trẻ em cũng có thể ngáy và nếu tình trạng này kéo dài thì không nên xem nhẹ.

Ngủ ngáy ở trẻ em đôi khi chỉ là phản ứng tạm thời của cơ thể khi mũi bị nghẹt. Nhưng khi tiếng ngáy đi kèm các biểu hiện bất thường như ngưng thở từng lúc, ngủ không yên, ban ngày uể oải, khó tập trung… thì đó có thể là dấu hiệu cảnh báo rối loạn hô hấp khi ngủ. Nếu không được can thiệp, trẻ dễ gặp khó khăn trong học tập, ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và có nguy cơ gặp các vấn đề sức khỏe về lâu dài.

Khi thấy con ngáy nhiều đêm liên tục, phụ huynh nên chủ động cho trẻ đi khám để được tư vấn kịp thời.

Nguyên nhân thường gặp khiến trẻ ngủ ngáy

Có nhiều yếu tố dẫn đến tình trạng ngủ ngáy ở trẻ em, trong đó phổ biến nhất là:

• VA - amidan phì đại: Khi VA và amidan phát triển quá mức, chúng làm hẹp đường thở và gây ngáy.
• Viêm mũi dị ứng hoặc polyp mũi: Niêm mạc mũi sưng nề khiến luồng khí không lưu thông tốt, dẫn đến tiếng ngáy.
• Béo phì: Trẻ thừa cân có mô mỡ vùng cổ dày hơn, làm cản trở đường thở.
• Dị tật bẩm sinh: Một số bất thường vùng sọ mặt hoặc vòm miệng có thể gây ảnh hưởng đến quá trình hô hấp khi ngủ.
• Môi trường sống: Khói thuốc, bụi bẩn, không khí ô nhiễm làm gia tăng nguy cơ trẻ bị ngủ ngáy.

Tạo môi trường sống trong lành và giúp trẻ duy trì cân nặng hợp lý sẽ giảm đáng kể nguy cơ ngủ ngáy.

Dấu hiệu cảnh báo cần đưa trẻ đi khám sớm

Không phải trường hợp nào cũng cần lo lắng, nhưng cha mẹ nên cảnh giác nếu trẻ có các biểu hiện:

• Ngưng thở từng lúc trong khi ngủ.
• Thường xuyên giật mình, đổ mồ hôi ban đêm, ngủ không yên.
• Ban ngày mệt mỏi, thiếu tập trung, học tập giảm sút.
• Hay cáu gắt hoặc thay đổi hành vi bất thường.
• Phát triển chậm về chiều cao, cân nặng so với lứa tuổi.

Nếu thấy trẻ có những biểu hiện này, cha mẹ cần sớm đưa trẻ đến cơ sở y tế để thăm khám, tránh để tình trạng kéo dài.

Cách chữa ngủ ngáy ở trẻ em theo y khoa

Điều trị ngủ ngáy ở trẻ em cần dựa trên nguyên nhân cụ thể. Một số phương pháp thường được áp dụng gồm:

• Phẫu thuật cắt VA - amidan: Đây là biện pháp thường được chỉ định khi nguyên nhân gây ngáy là VA và amidan phì đại.
• Sử dụng thuốc xịt mũi hoặc thuốc hỗ trợ giảm viêm: Trường hợp ngáy nhẹ hoặc kèm viêm mũi dị ứng, bác sĩ có thể chỉ định thuốc để cải thiện tình trạng đường thở.
• Máy hỗ trợ thở áp lực dương liên tục (CPAP): Áp dụng cho trẻ không thể phẫu thuật hoặc còn triệu chứng sau phẫu thuật.
• Điều chỉnh lối sống: Trẻ thừa cân cần có chế độ ăn uống và vận động hợp lý. Đồng thời, cần giữ vệ sinh giấc ngủ và điều trị dứt điểm các bệnh lý mũi xoang nếu có.

Cha mẹ không nên tự ý áp dụng các mẹo dân gian để chữa ngủ ngáy cho trẻ. Việc điều trị cần có hướng dẫn từ nhân viên y tế để đảm bảo an toàn.

Cha mẹ cần làm gì để phòng ngừa ngủ ngáy ở trẻ?

Ngoài điều trị, việc phòng ngừa đóng vai trò quan trọng:

• Duy trì cân nặng hợp lý cho trẻ bằng chế độ dinh dưỡng cân đối.
• Đảm bảo giấc ngủ đủ giờ: Trẻ tiểu học cần khoảng 9 - 12 giờ ngủ mỗi ngày, còn lứa tuổi thiếu niên cần từ 8 - 10 giờ.
• Tránh tiếp xúc khói thuốc, bụi bẩn để hạn chế kích ứng đường hô hấp.
• Theo dõi giấc ngủ thường xuyên: Cha mẹ nên chú ý đến nhịp thở và giấc ngủ của con, ghi nhận những bất thường để trao đổi với bác sĩ.

Bên cạnh chăm sóc giấc ngủ, phụ huynh nên tham khảo thêm các bài viết sức khỏe để có thêm kiến thức hỗ trợ trẻ phát triển toàn diện.

Khi nào nên đưa trẻ đi khám bác sĩ?

Một số tình huống cần đưa trẻ đi khám ngay:

• Ngủ ngáy kéo dài nhiều đêm trong tuần.
• Xuất hiện ngưng thở, tím tái, hoặc có dấu hiệu thở bất thường.
• Trẻ buồn ngủ vào ban ngày, học tập giảm sút.
• Hành vi thay đổi, dễ cáu gắt hoặc kém năng động.

Khám đúng chuyên khoa sẽ giúp xác định nguyên nhân và có phương pháp điều trị phù hợp, hạn chế nguy cơ biến chứng.

Đặt lịch khám định kỳ giúp cha mẹ an tâm hơn trong việc theo dõi sức khỏe hô hấp của trẻ.

Ngủ ngáy ở trẻ em không phải lúc nào cũng nguy hiểm, nhưng khi kéo dài hoặc kèm theo những biểu hiện bất thường thì cha mẹ không nên bỏ qua. Việc theo dõi sát sao, nhận biết sớm và đưa trẻ đi khám đúng lúc là chìa khóa để phòng tránh biến chứng, đồng thời giúp trẻ có giấc ngủ trọn vẹn và phát triển khỏe mạnh.