Ngủ chảy dãi: Nguyên nhân, dấu hiệu bất thường và cách khắc phục

Bạn có bao giờ thức dậy và nhận thấy gối bị ướt vì nước miếng? Hiện tượng này được gọi là ngủ chảy dãi. Mặc dù thường vô hại, nhưng nếu tình trạng kéo dài hoặc kèm triệu chứng khác, đây có thể là lời nhắc nhở rằng cơ thể đang gặp vấn đề. Chảy dãi có thể liên quan đến rối loạn nuốt, ngưng thở khi ngủ hay bệnh lý thần kinh.

Ngủ chảy dãi là gì? Có nguy hiểm không?

Ngủ chảy dãi là tình trạng nước bọt chảy ra ngoài miệng trong lúc ngủ. Đây là một phản ứng tự nhiên khi cơ hàm, lưỡi và họng được thả lỏng. Ở tư thế nằm nghiêng hoặc sấp, nước bọt dễ dàng tràn ra ngoài hơn.

Trẻ nhỏ, đặc biệt là giai đoạn mọc răng hoặc dưới 4 tuổi, thường hay bị chảy dãi khi ngủ. Điều này hoàn toàn bình thường vì hệ cơ và phản xạ nuốt của bé chưa phát triển hoàn thiện.

Ngược lại, ở người lớn, nếu tình trạng này kéo dài kèm theo biểu hiện như khó nuốt, nghẹt thở, ngủ không ngon hoặc mệt mỏi ban ngày, đây có thể là dấu hiệu bất thường cần lưu ý.

Nếu bạn thường xuyên ngủ chảy dãi kèm triệu chứng khó chịu, hãy cân nhắc đi khám để kiểm tra nguyên nhân.

Nguyên nhân ngủ chảy dãi thường gặp

Có nhiều nguyên nhân khiến một người ngủ chảy dãi, bao gồm cả yếu tố sinh lý lẫn bệnh lý.

Nguyên nhân sinh lý

Trong nhiều trường hợp, hiện tượng ngủ chảy dãi chỉ đơn giản xuất phát từ các nguyên nhân sinh lý phổ biến dưới đây:

• Tư thế ngủ: Nằm nghiêng hoặc sấp làm nước bọt dễ chảy ra ngoài.
• Giấc ngủ sâu: Khi ngủ say, phản xạ nuốt giảm, nước bọt tích tụ và thoát ra khỏi miệng.

Nguyên nhân bệnh lý

Bên cạnh yếu tố sinh lý, ngủ chảy dãi cũng có thể là dấu hiệu liên quan đến một số bệnh lý hoặc tình trạng sức khỏe dưới đây:

• Viêm mũi, xoang, nghẹt mũi: Khi đường thở bằng mũi bị cản trở, người bệnh thường phải há miệng khi ngủ, dẫn tới chảy dãi.
• Trào ngược dạ dày - thực quản: Dịch trào ngược có thể kích thích tiết nhiều nước bọt, làm tăng nguy cơ chảy dãi khi ngủ.
• Rối loạn nuốt: Khi chức năng nuốt bị suy giảm, nước bọt khó được xử lý hết, dễ tràn ra ngoài khi ngủ.
• Bệnh lý thần kinh: Một số người sau đột quỵ hoặc mắc các bệnh ảnh hưởng thần kinh - cơ vùng miệng có thể gặp tình trạng tăng tiết nước bọt.
• Tác dụng phụ của thuốc: Một vài loại thuốc đặc biệt có thể làm tăng tiết nước bọt.
• Ngưng thở khi ngủ: Người bị hội chứng này thường ngủ ngáy, há miệng nhiều, dễ kèm theo hiện tượng chảy dãi.

Việc xác định nguyên nhân cụ thể giúp việc điều chỉnh hoặc điều trị hiệu quả hơn. Nếu tình trạng kéo dài, hãy tìm đến sự tư vấn y tế.

Khi nào ngủ chảy dãi là dấu hiệu cần đi khám?

Không phải trường hợp nào ngủ chảy dãi cũng nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu đi kèm các dấu hiệu sau, bạn nên đi khám sớm:

• Chảy dãi kèm khó nuốt, ho sặc hoặc nghẹn khi ăn uống.
• Trẻ trên 4 tuổi ban ngày vẫn thường xuyên chảy dãi nhiều.
• Người lớn có chảy dãi đi kèm khó thở, thở rít hoặc đau họng bất thường.
• Ngủ ngáy to, cảm giác mệt mỏi ban ngày, nghi ngờ rối loạn giấc ngủ.

Ở những trường hợp này, chảy dãi không còn là hiện tượng sinh lý đơn thuần mà có thể liên quan đến bệnh lý đường hô hấp, tiêu hóa hoặc thần kinh.

Đừng bỏ qua các dấu hiệu bất thường. Việc thăm khám sớm giúp bạn yên tâm hơn và hạn chế rủi ro sức khỏe.

Cách khắc phục và điều trị ngủ chảy dãi

Để giảm tình trạng ngủ chảy dãi, bạn có thể áp dụng các cách sau:

Thay đổi thói quen và tư thế ngủ

Một số thay đổi nhỏ trong thói quen và tư thế ngủ có thể giúp giảm đáng kể tình trạng chảy dãi về đêm:

• Nằm ngửa thay vì nằm nghiêng hoặc sấp.
• Kê gối cao vừa phải để giúp đường thở thông thoáng.
• Tránh ăn quá no hoặc dùng chất kích thích trước khi đi ngủ.

Điều chỉnh lối sống

Bên cạnh tư thế ngủ, việc duy trì lối sống lành mạnh cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hạn chế tình trạng ngủ chảy dãi:

• Giữ vệ sinh răng miệng và mũi họng sạch sẽ.
• Kiểm soát tốt các vấn đề như viêm xoang, trào ngược hay dị ứng.
• Uống đủ nước trong ngày để tránh khô miệng.

Điều trị y khoa (nếu cần)

Trong trường hợp ngủ chảy dãi xuất phát từ nguyên nhân bệnh lý hoặc kéo dài gây ảnh hưởng sinh hoạt, các biện pháp điều trị y khoa có thể được cân nhắc:

• Một số loại thuốc có thể được bác sĩ chỉ định để giảm tiết nước bọt.
• Liệu pháp tiêm tại tuyến nước bọt đã được nghiên cứu trong điều trị tình trạng tăng tiết.
• Ngôn ngữ trị liệu giúp cải thiện khả năng kiểm soát cơ miệng.
• Phẫu thuật chỉ được cân nhắc khi tình trạng nặng và không đáp ứng các biện pháp khác.

Nếu việc điều chỉnh thói quen không mang lại cải thiện, hãy trao đổi với bác sĩ để được tư vấn hướng xử lý phù hợp.

Mẹo phòng ngừa ngủ chảy dãi tại nhà

Ngoài các phương pháp điều trị, việc phòng ngừa cũng rất quan trọng:

• Luôn giữ mũi họng thông thoáng, vệ sinh sạch sẽ.
• Tập luyện cơ miệng và họng bằng các bài tập đơn giản như đọc to, luyện nuốt.
• Duy trì cân nặng hợp lý, vì thừa cân dễ làm nặng thêm tình trạng ngưng thở khi ngủ.
• Hạn chế rượu bia, thuốc lá vì có thể ảnh hưởng tới giấc ngủ và tăng nguy cơ chảy dãi.
• Tạo không gian ngủ thoáng mát, dễ chịu để hạn chế thói quen há miệng.

Với trẻ nhỏ, cha mẹ cần quan sát và duy trì thói quen ngủ khoa học cho bé để phát hiện sớm nếu có bất thường.

Câu hỏi thường gặp về ngủ chảy dãi

Dưới đây là một số thắc mắc phổ biến liên quan đến hiện tượng ngủ chảy dãi, kèm theo lời giải đáp ngắn gọn, dễ hiểu:

Ngủ chảy dãi có phải do thiếu chất không?

Không có bằng chứng cho thấy thiếu chất dinh dưỡng trực tiếp gây ra hiện tượng này.

Ngủ chảy dãi có ảnh hưởng đến trí nhớ không?

Hiện chưa có nghiên cứu nào chứng minh mối liên quan. Tình trạng này chủ yếu ảnh hưởng đến thẩm mỹ và sự thoải mái khi ngủ.

Trẻ ngủ chảy dãi khi nào cần đưa đi khám?

Nếu trẻ trên 4 tuổi vẫn thường xuyên chảy dãi ban ngày hoặc kèm khó nuốt, khó thở, cha mẹ nên cho bé đi kiểm tra.

Người lớn ngủ chảy dãi có liên quan đến bệnh thần kinh không?

Có thể. Một số bệnh lý liên quan đến hệ thần kinh - cơ như sau đột quỵ hoặc bệnh thoái hóa thần kinh có thể làm giảm khả năng kiểm soát cơ miệng.

Ngủ chảy dãi đa phần là hiện tượng bình thường, không nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu kéo dài hoặc kèm theo triệu chứng bất thường, bạn cần lưu ý để tìm ra nguyên nhân. Việc thay đổi thói quen sinh hoạt, kết hợp phòng ngừa và thăm khám khi cần thiết sẽ giúp cải thiện rõ rệt tình trạng này.