Nghén ngủ là gì? Vì sao cơ thể lại muốn ngủ nhiều khi có thai?

Trong thời gian đầu thai kỳ, nhiều mẹ bầu cảm thấy mình có thể ngủ cả ngày. Không buồn nôn, không chóng mặt, không mệt lả, chỉ có một triệu chứng là buồn ngủ liên tục. Đây chính là tình trạng nghén ngủ, một dạng ốm nghén đặc biệt mà không phải ai cũng gặp. Vậy nghén ngủ là gì, có ảnh hưởng gì đến sức khỏe mẹ và bé hay không và làm sao để cải thiện? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau.

Tình trạng nghén ngủ ở thai kỳ là gì?

Trong quá trình mang thai, đặc biệt là giai đoạn đầu, nhiều mẹ bầu có thể rơi vào trạng thái buồn ngủ triền miên mà không rõ nguyên nhân. Tình trạng này được gọi là nghén ngủ, một biểu hiện sinh lý đặc trưng khiến cơ thể luôn trong cảm giác muốn nghỉ ngơi, dù đã ngủ đủ giờ mỗi ngày. Dù không nguy hiểm, nghén ngủ có thể ảnh hưởng đến sinh hoạt và tâm trạng của thai phụ.

Hiện tượng này bắt nguồn từ sự biến động lớn về nội tiết tố trong cơ thể, đặc biệt là sự gia tăng hormone progesterone. Loại hormone này đóng vai trò duy trì thai kỳ ổn định nhưng đồng thời cũng làm giảm sự tỉnh táo, gây cảm giác buồn ngủ kéo dài. Ngoài ra, việc cơ thể phải hoạt động tích cực hơn để nuôi dưỡng bào thai cũng tiêu tốn nhiều năng lượng, khiến mẹ bầu dễ mệt mỏi.

Thông thường, nghén ngủ xuất hiện từ những tuần đầu tiên và có thể thuyên giảm sau khi bước sang tam cá nguyệt thứ hai. Tuy nhiên, một số mẹ vẫn cảm thấy buồn ngủ kéo dài trong suốt thai kỳ. Mặc dù đây là phản ứng bình thường, việc ngủ quá nhiều hoặc thiếu linh hoạt trong sinh hoạt có thể khiến mẹ cảm thấy kiệt sức, dễ cáu gắt và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Nguyên nhân gây nên tình trạng nghén ngủ

Hiện tượng nghén ngủ thường bắt đầu từ những tuần đầu tiên của thai kỳ và có thể kéo dài trong suốt ba tháng đầu hoặc lâu hơn. Đây là phản ứng bình thường của cơ thể trước sự thay đổi nội tiết tố và nhu cầu sinh lý khi mang thai. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến khiến mẹ bầu thường xuyên rơi vào trạng thái buồn ngủ liên tục.

Sự gia tăng hormone progesterone

Khi mang thai, cơ thể người phụ nữ sản sinh ra lượng lớn hormone progesterone để hỗ trợ quá trình phát triển và làm tổ của phôi thai. Tuy nhiên, progesterone lại có tính chất an thần tự nhiên, gây ra cảm giác buồn ngủ và giảm mức độ tỉnh táo. Đây được xem là yếu tố chính khiến nhiều mẹ bầu cảm thấy mệt mỏi và muốn ngủ nhiều hơn trong giai đoạn đầu thai kỳ.

Cơ thể tiêu hao nhiều năng lượng hơn bình thường

Trong thai kỳ, cơ thể không chỉ duy trì hoạt động cho chính người mẹ mà còn phải cung cấp dinh dưỡng và oxy cho thai nhi phát triển. Tim phải bơm máu nhiều hơn, hệ tiêu hóa và bài tiết cũng hoạt động với cường độ cao hơn. Chính sự gia tăng nhu cầu năng lượng này khiến mẹ bầu dễ rơi vào tình trạng kiệt sức, buồn ngủ kéo dài dù không làm việc nặng.

Thiếu máu hoặc thiếu sắt nhẹ

Nhiều mẹ bầu gặp tình trạng thiếu máu do thể tích máu tăng lên nhanh chóng nhưng lượng sắt bổ sung chưa kịp đáp ứng. Thiếu máu khiến oxy không được vận chuyển đủ đến các cơ quan, làm cơ thể uể oải và luôn trong trạng thái thiếu sức sống. Đây cũng là một nguyên nhân thường gặp gây ra cảm giác mệt mỏi và nghén ngủ ở bà bầu.

Yếu tố tâm lý 

Lo lắng, hồi hộp, áp lực về việc làm mẹ, chăm con hay những thay đổi trong cuộc sống có thể khiến mẹ bầu rơi vào trạng thái căng thẳng tinh thần. Tâm lý bất ổn làm giảm chất lượng giấc ngủ và khiến cơ thể luôn cảm thấy mệt mỏi, muốn nghỉ ngơi liên tục. Khi kết hợp với thay đổi nội tiết, yếu tố tinh thần càng làm cho triệu chứng nghén ngủ trở nên nghiêm trọng hơn.

Triệu chứng của nghén ngủ

Nghén ngủ là một biểu hiện khá đặc trưng trong giai đoạn đầu thai kỳ, khi cơ thể mẹ bầu bắt đầu điều chỉnh để thích nghi với những thay đổi sinh lý lớn. Dưới đây là các dấu hiệu thường gặp giúp nhận biết tình trạng nghén ngủ:

• Buồn ngủ kéo dài cả ngày: Mẹ bầu thường xuyên cảm thấy muốn chợp mắt dù vừa mới ngủ dậy hoặc đã nghỉ ngơi đầy đủ vào ban đêm.
• Cơ thể luôn trong trạng thái thiếu sức: Không cần vận động nhiều nhưng mẹ vẫn cảm thấy mỏi mệt, không có đủ năng lượng để duy trì hoạt động hàng ngày.
• Giảm khả năng tập trung: Dễ bị phân tâm, khó duy trì tỉnh táo khi làm việc, học tập hay thậm chí trong các cuộc trò chuyện thông thường.
• Thức dậy vẫn mệt: Dù ngủ đúng giờ và đủ giấc, mẹ vẫn cảm thấy nặng nề, khó bắt đầu ngày mới với tinh thần tỉnh táo.
• Cảm giác nặng nề, chậm chạp: Cơ thể như kiệt sức, di chuyển chậm hơn, kém linh hoạt so với bình thường, kể cả trong các hoạt động đơn giản.
• Thiếu động lực vận động: Không còn hứng thú tham gia các hoạt động thường ngày như đi bộ, dọn dẹp hay trò chuyện, chỉ muốn nằm nghỉ.
• Tâm trạng dễ tụt dốc: Khi cơn buồn ngủ kéo dài không kiểm soát, mẹ có thể trở nên dễ cáu gắt, chán nản và cảm thấy mất cân bằng tinh thần.

Cách khắc phục tình trạng nghén ngủ

Mặc dù nghén ngủ là phản ứng sinh lý phổ biến trong thai kỳ và thường không gây nguy hiểm, nhưng nếu tình trạng này kéo dài hoặc ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, mẹ bầu nên có những biện pháp điều chỉnh hợp lý. Dưới đây là một số cách đơn giản nhưng hiệu quả giúp giảm thiểu cảm giác buồn ngủ kéo dài trong thai kỳ:

• Duy trì thói quen ngủ đúng giờ: Mẹ bầu nên xây dựng lịch ngủ cố định, ngủ đủ giấc vào ban đêm để hạn chế buồn ngủ vào ban ngày. Tránh thức khuya hoặc ngủ không đúng giờ vì sẽ làm rối loạn đồng hồ sinh học.
• Chợp mắt ngắn vào buổi trưa: Một giấc ngủ ngắn từ 15 - 30 phút sau bữa trưa có thể giúp phục hồi năng lượng nhanh chóng và cải thiện sự tỉnh táo trong ngày.
• Tăng cường vận động nhẹ nhàng: Những hoạt động như đi bộ, yoga bầu, hít thở sâu hoặc duỗi người nhẹ nhàng sẽ kích thích tuần hoàn máu và giảm cảm giác uể oải.
• Ăn uống đủ chất, đúng bữa: Bổ sung thực phẩm giàu sắt, protein, vitamin nhóm B và chất xơ giúp cung cấp năng lượng bền vững và ngăn ngừa tình trạng mệt mỏi do thiếu vi chất.
• Uống đủ nước mỗi ngày: Mất nước cũng có thể khiến cơ thể mệt mỏi và thiếu tập trung. Mẹ nên uống từ 1,5 - 2 lít nước/ngày tùy thể trạng, chia đều trong ngày.
• Tạo môi trường nghỉ ngơi thoải mái: Giữ không gian ngủ yên tĩnh, ánh sáng dịu và nhiệt độ dễ chịu để chất lượng giấc ngủ được đảm bảo, giúp cơ thể phục hồi tốt hơn.
• Giảm căng thẳng tinh thần: Dành thời gian thư giãn với âm nhạc, đọc sách, viết nhật ký hoặc trò chuyện với người thân để giữ tinh thần nhẹ nhàng, từ đó hỗ trợ điều hòa giấc ngủ tốt hơn.
• Thăm khám định kỳ: Nếu cảm giác buồn ngủ kèm theo chóng mặt, mệt lả, sụt cân hoặc suy nhược kéo dài, mẹ nên đi khám để kiểm tra nồng độ sắt, đường huyết và chức năng tuyến giáp.

Nghén ngủ là một hiện tượng phổ biến và thường lành tính trong thai kỳ, đặc biệt là ở giai đoạn đầu. Dù không gây nguy hiểm trực tiếp đến mẹ và thai nhi, nhưng nếu kéo dài, tình trạng này có thể ảnh hưởng đến sinh hoạt, công việc và sức khỏe tinh thần của mẹ bầu. Việc hiểu rõ nguyên nhân, nhận biết sớm các dấu hiệu và điều chỉnh thói quen sinh hoạt hợp lý sẽ giúp mẹ kiểm soát tốt hơn tình trạng buồn ngủ kéo dài. Nếu mẹ bầu cảm thấy nghén ngủ gây cản trở lớn đến cuộc sống hàng ngày, đừng ngần ngại chia sẻ với bác sĩ để được tư vấn phù hợp.

Việc tiêm vắc xin đầy đủ không chỉ giúp tăng cường hệ miễn dịch, bảo vệ mẹ bầu khỏi các bệnh lý nguy hiểm trong thai kỳ mà còn góp phần giảm thiểu nguy cơ mệt mỏi kéo dài, một trong những yếu tố có thể khiến tình trạng nghén ngủ trở nên trầm trọng hơn. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ uy tín được nhiều gia đình lựa chọn nhờ hệ thống cơ sở hiện đại, đội ngũ nhân viên y tế chuyên nghiệp và quy trình tiêm chủng nhanh chóng, an toàn. Bên cạnh đó, trung tâm còn cung cấp đa dạng các loại vắc xin chính hãng, đảm bảo bảo quản đúng chuẩn và hỗ trợ tư vấn tận tình cho từng khách hàng. Để được phục vụ chu đáo và đặt lịch hẹn tiêm vắc xin sớm, vui lòng liên hệ Trung tâm Tiêm chủng Long Châu qua hotline miễn phí 1800 6928.

Xem thêm

• Nên tiêm phòng trước khi mang thai bao lâu là an toàn?
• Các kiểu nghén khi mang thai​ mà mẹ bầu có thể trải qua