Mụn kê ở trẻ sơ sinh: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách chăm sóc an toàn

Làn da trẻ sơ sinh rất mỏng manh và dễ gặp nhiều vấn đề trong những tháng đầu đời. Bên cạnh rôm sảy, chàm sữa, một tình trạng thường thấy là mụn kê. Những nốt trắng li ti xuất hiện trên mặt bé có thể khiến cha mẹ bối rối, lo lắng rằng con bị dị ứng hay nhiễm bệnh ngoài da. Thực tế, mụn kê hoàn toàn lành tính, không nguy hiểm và sẽ tự biến mất. Hiểu đúng về tình trạng này sẽ giúp cha mẹ chăm sóc da bé nhẹ nhàng, an toàn hơn.

Mụn kê ở trẻ sơ sinh là gì?

Mụn kê (hay còn gọi là mụn hạt kê, milia) là những nốt nhỏ li ti xuất hiện trên da mặt trẻ sơ sinh, đặc biệt tập trung ở vùng mũi, má và cằm. Các nốt này thường có màu trắng ngà hoặc hơi vàng, kích thước chỉ bằng đầu kim, nhìn giống như hạt kê nên dân gian gọi bằng cái tên quen thuộc mụn kê.

Thống kê cho thấy, có tới hơn 40% trẻ sơ sinh xuất hiện mụn kê trong vài tuần đầu sau sinh. Đây là một hiện tượng hoàn toàn bình thường, không phải bệnh da liễu nguy hiểm.

Đặc điểm nhận biết mụn kê ở trẻ sơ sinh:

• Nốt nhỏ, tròn, trắng hoặc vàng nhạt.
• Thường mọc riêng lẻ, không đỏ viêm, không đau ngứa.
• Xuất hiện nhiều ở mặt: Mũi, hai bên má, cằm, đôi khi có ở trán hoặc thân mình.
• Thường xuất hiện từ tuần đầu tiên đến tháng thứ hai sau sinh.

Nguyên nhân gây mụn kê ở trẻ 

Không ít cha mẹ nghĩ rằng mụn kê xuất hiện là do bé bị nóng, ăn uống không hợp hay thậm chí là mẹ ăn đồ tanh khi cho con bú. Thực tế, khoa học đã chỉ ra nguyên nhân chính của mụn kê như sau:

• Sự tích tụ keratin dưới da: Keratin là một loại protein có vai trò bảo vệ da. Khi các tế bào chết và keratin mắc kẹt dưới bề mặt da, chúng tạo thành những nốt trắng nhỏ mà ta gọi là mụn kê.
• Tuyến bã nhờn của trẻ chưa hoàn thiện: Ở trẻ sơ sinh, tuyến bã nhờn và lỗ chân lông chưa hoạt động trơn tru, dẫn đến tình trạng tắc nghẽn nhẹ, tạo ra mụn kê. Đây là quá trình sinh lý tự nhiên, không có gì đáng lo ngại.
• Không liên quan đến nhiễm trùng hay dị ứng: Nhiều cha mẹ sợ mụn kê là do con bị vi khuẩn tấn công hoặc dị ứng với sữa, nhưng thực tế hoàn toàn không phải. Đây không phải bệnh truyền nhiễm, cũng không do thực phẩm.
• Yếu tố môi trường: Thời tiết nóng, độ ẩm cao hoặc da bé tiếp xúc với sữa mẹ, mồ hôi, nước bọt… có thể khiến mụn kê dễ thấy và kéo dài hơn một chút.

Trẻ sơ sinh mọc mụn kê có nguy hiểm không?

Theo các chuyên gia y tế cho biết, mụn kê ở trẻ sơ sinh là hiện tượng hoàn toàn lành tính và hầu hết không gây nguy hiểm cho sức khỏe của bé. Đây là những nốt nhỏ màu trắng hoặc vàng nhạt xuất hiện chủ yếu ở vùng mặt như mũi, má, cằm. Nguyên nhân chính là do sự tích tụ của keratin (một loại protein trong da) dưới lớp biểu bì khi tuyến bã nhờn và nang lông của trẻ chưa phát triển hoàn thiện. Vì thế, mụn kê không phải là dấu hiệu của bệnh lý nghiêm trọng hay tình trạng nhiễm trùng da.

Thông thường, mụn kê sẽ tự biến mất sau vài tuần đến vài tháng mà không cần điều trị đặc biệt. Khi mụn biến mất, làn da bé sẽ trở lại mịn màng, không để lại sẹo hay vết thâm. Đây cũng là lý do các chuyên gia da liễu nhi khoa khuyến cáo cha mẹ không nên quá lo lắng, đồng thời tránh tự ý nặn mụn hoặc bôi các loại thuốc, kem không rõ nguồn gốc vì có thể khiến da trẻ bị kích ứng hoặc nhiễm trùng.

Tuy nhiên, cha mẹ vẫn cần quan sát kỹ tình trạng của con. Trong một số ít trường hợp, nếu thấy mụn có biểu hiện bất thường như sưng đỏ, có mủ, lan rộng toàn thân hoặc kèm theo các triệu chứng khác như sốt, bé quấy khóc nhiều… thì nên đưa trẻ đi khám bác sĩ. Điều này giúp loại trừ nguy cơ nhầm lẫn với những bệnh lý da khác như viêm da, nhiễm trùng da hoặc dị ứng.

Như vậy, mụn kê ở trẻ sơ sinh không nguy hiểm và đa phần sẽ tự khỏi. Việc cha mẹ cần làm là giữ vệ sinh da cho bé đúng cách và theo dõi các dấu hiệu bất thường để kịp thời đưa con đi kiểm tra y tế nếu cần.

Cách chăm sóc trẻ sơ sinh bị mụn kê đúng cách

Điều quan trọng nhất khi chăm sóc trẻ bị mụn kê là giữ da bé sạch sẽ, khô thoáng và tuyệt đối không can thiệp thô bạo. Một số nguyên tắc cha mẹ cần nhớ:

• Vệ sinh da bé nhẹ nhàng: Rửa mặt cho bé bằng nước ấm hoặc dung dịch chuyên dùng cho trẻ sơ sinh. Không nên dùng xà phòng có hương liệu mạnh vì có thể gây kích ứng.
• Không nặn mụn: Mụn kê không phải mụn viêm, nặn ra cũng không hết nhanh hơn. Trái lại, hành động này có thể gây tổn thương da, để lại sẹo và tạo cơ hội cho vi khuẩn xâm nhập.
• Giữ da bé khô thoáng: Thay tã thường xuyên, lau mồ hôi cho bé bằng khăn mềm, tránh để da bị ẩm ướt lâu.
• Không tự ý bôi thuốc hay mỹ phẩm: Kem đánh răng, dầu gió, mật ong, lá cây… tuyệt đối không nên thử trên da bé. Những “mẹo dân gian” có thể làm tình trạng tệ hơn. Nếu muốn dùng bất kỳ sản phẩm nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ nhi khoa.

Phần lớn trường hợp, mụn kê tự biến mất mà không cần can thiệp. Tuy nhiên, cha mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế khi:

• Mụn kéo dài hơn 3 tháng mà không thuyên giảm.
• Da xuất hiện thêm các triệu chứng bất thường như đỏ lan rộng, sưng viêm, có mủ.
• Bé kèm theo sốt, quấy khóc, bỏ bú.

Cha mẹ cần lưu ý gì khi chăm sóc trẻ bị mụn kê?

Việc nhìn thấy những nốt mụn nhỏ li ti trên da bé thường khiến cha mẹ lo lắng, thậm chí sốt ruột muốn “làm gì đó cho nhanh khỏi”. Tuy nhiên, sự thật là bình tĩnh và kiên nhẫn mới là chìa khóa. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng mà cha mẹ nên biết khi chăm sóc trẻ bị mụn kê:

• Không nên lo lắng quá mức: Mụn kê không ảnh hưởng sức khỏe, không để lại sẹo.
• Tránh những sai lầm phổ biến: Nặn mụn, bôi thuốc theo truyền miệng, dùng lá cây đắp lên da bé… đều tiềm ẩn rủi ro.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ khi cần: Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy hỏi ý kiến bác sĩ nhi khoa hoặc da liễu nhi khoa, thay vì tự điều trị tại nhà.

Ngoài việc chăm sóc da đúng cách, cha mẹ cũng cần quan tâm đến hệ miễn dịch của trẻ. Trong giai đoạn 0 - 6 tháng tuổi, bé cần được tiêm chủng đầy đủ theo khuyến cáo của Bộ Y tế để phòng ngừa nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Cha mẹ có thể tham khảo gói vắc xin cho trẻ sơ sinh 0 - 6 tháng tại các cơ sở y tế uy tín, vừa đảm bảo an toàn, vừa giúp bé phát triển khỏe mạnh toàn diện.

Tóm lại, mụn kê ở trẻ sơ sinh là hiện tượng phổ biến và không hề gây hại cho sức khỏe của bé. Đây chỉ là sự tích tụ nhẹ dưới da, thường biến mất tự nhiên sau vài tuần đến vài tháng. Cha mẹ cần giữ tâm lý bình tĩnh, vệ sinh da bé đúng cách, tuyệt đối không nặn hay bôi thuốc tùy tiện. Nếu mụn kéo dài bất thường hoặc kèm dấu hiệu viêm, hãy đưa bé đi khám để được tư vấn cụ thể.