Khoai tây mọc mầm có ăn được không? Đừng tiếc của mà rước họa vào thân​

Khoai tây là thực phẩm quen thuộc, giàu dinh dưỡng nhưng dễ mọc mầm nếu bảo quản không đúng cách. Nhiều người băn khoăn khoai tây mọc mầm có ăn được không và liệu có gây hại cho sức khỏe. Hãy cùng Tiêm chủng Long Châu tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Khoai tây mọc mầm có ăn được không?

Câu trả lời là: Không nên ăn khoai tây đã mọc mầm.
Kể cả khi bạn đã cắt bỏ phần mầm, độc tố solanin vẫn có thể tồn tại trong phần thịt của củ khoai. Việc rửa kỹ, gọt vỏ sâu hay đun nấu ở nhiệt độ cao cũng không loại bỏ hoàn toàn solanin. Do đó, chuyên gia khuyến cáo không nên tiêu thụ khoai tây đã mọc mầm, đặc biệt là với người già, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai hoặc người có bệnh lý nền.

Mặc dù nhiệt độ cao có thể làm giảm một lượng nhỏ solanin, nhưng nó không đủ để loại bỏ hoàn toàn độc tính của nó, đặc biệt là ở các loại thực phẩm như khoai tây mọc mầm. Vì vậy, việc luộc hay chiên không làm khoai mọc mầm trở nên “an toàn” như nhiều người vẫn tưởng.

Vì sao khoai tây mọc mầm lại nguy hiểm?

Khi khoai tây để trong điều kiện ẩm và sáng trong thời gian dài, chúng sẽ bắt đầu nảy mầm. Trong quá trình này, khoai sản sinh một hợp chất có tên là solanin - một glycoalkaloid có tính độc. Solanin tập trung nhiều nhất ở mầm và lớp vỏ gần mầm, nhưng nếu khoai đã mọc mầm lâu, chất độc có thể lan ra cả phần thịt.

Solanin có khả năng gây hại hệ tiêu hóa và thần kinh trung ương. Solanin có thể gây ngộ độc chết người với liều lượng 2 - 5 mg trên 1kg trọng lượng cơ thể. Việc tiêu thụ khoai tây mọc mầm có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe:

• Ngộ độc cấp tính: Solanin có thể gây triệu chứng buồn nôn, đau bụng, nôn ói, tiêu chảy, sốt nhẹ, chóng mặt, nhức đầu. Với liều lượng lớn, có thể dẫn tới co giật, rối loạn nhịp tim, thậm chí tử vong.
• Ảnh hưởng thần kinh: Solanin tác động trực tiếp đến hệ thần kinh trung ương, gây ra tình trạng ảo giác, lú lẫn hoặc hôn mê nếu nhiễm độc nặng.
• Nguy cơ cho phụ nữ mang thai: Một số nghiên cứu trên động vật cho thấy solanin có thể gây dị tật bẩm sinh, nên đặc biệt cần tránh trong thai kỳ.
• Tác động lâu dài: Dù lượng solanin thấp không gây ngộ độc ngay lập tức, việc tích lũy thường xuyên trong cơ thể có thể ảnh hưởng đến gan, thận, hệ miễn dịch.

Vì vậy, việc ăn khoai tây mọc mầm có thể tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng, đặc biệt với phụ nữ mang thai và trẻ nhỏ.

Có nên “tiếc của” mà tận dụng khoai tây đã mọc mầm không?

Nhiều người có thói quen cắt bỏ phần mọc mầm rồi tiếp tục sử dụng phần còn lại của củ khoai. Tuy nhiên, như đã đề cập, solanine có thể đã lan vào phần thịt, đặc biệt là khi mầm đã mọc dài hoặc củ chuyển xanh. Việc cắt bỏ chỉ mang tính chất tâm lý hơn là đảm bảo an toàn.

Trong một số trường hợp, nếu mầm chỉ mới nhú rất nhỏ, vỏ khoai vẫn vàng, không mềm hoặc chuyển màu, bạn có thể cắt bỏ phần mầm thật sâu và sử dụng phần thịt còn lại - nhưng đây chỉ nên là ngoại lệ, không nên thành thói quen. 

Cách bảo quản khoai tây để tránh mọc mầm

Để tránh việc phải đặt câu hỏi “khoai tây mọc mầm có ăn được không” mỗi khi nấu ăn, bạn nên biết cách bảo quản khoai tây đúng cách như sau:

• Không để khoai ở nơi có ánh sáng: Tủ bếp, góc nhà tối, mát là lựa chọn lý tưởng.
• Tránh nơi có độ ẩm cao: Không để khoai gần bồn rửa hoặc khu vực ẩm ướt.
• Không bảo quản trong túi nilon: Vì sẽ giữ ẩm, khiến khoai mọc mầm nhanh hơn.
• Không đặt cạnh hành, tỏi: Những thực phẩm này sản sinh khí ethylene làm tăng tốc độ mọc mầm.
• Sử dụng túi giấy hoặc hộp carton đục lỗ: Giúp khoai thông thoáng mà vẫn tránh được ánh sáng trực tiếp.

Thêm vào đó, bạn chỉ nên mua lượng khoai đủ dùng trong khoảng 1 - 2 tuần để tránh tồn đọng, nhất là vào mùa nóng.

Dấu hiệu nhận biết khoai tây không còn an toàn để ăn

Không chỉ mọc mầm mới là dấu hiệu cần cảnh giác. Dưới đây là những đặc điểm của củ khoai tây không nên sử dụng:

• Mọc mầm dài: Mầm càng dài, lượng solanin càng cao.
• Vỏ chuyển xanh: Đây là dấu hiệu phản ứng của khoai với ánh sáng, liên quan mật thiết đến sự tích tụ độc tố.
• Củ mềm, nhũn hoặc có mùi lạ: Chứng tỏ đã hỏng hoặc phân hủy.
• Có đốm đen bên trong: Có thể là nấm hoặc vi khuẩn gây hư hỏng.

Khi gặp một hoặc nhiều dấu hiệu trên, tốt nhất bạn nên bỏ củ khoai đi để bảo vệ sức khỏe.

Làm gì với khoai tây mọc mầm không ăn được?

Dù không thể ăn, nhưng bạn vẫn có thể tận dụng khoai tây mọc mầm theo những cách sau:

• Làm phân hữu cơ: Nếu bạn có vườn hoặc trồng cây, khoai tây hỏng có thể dùng làm nguyên liệu ủ phân compost.
• Trồng tại nhà: Nếu mầm khỏe, bạn có thể trồng lại để có vụ khoai mới. Tuy nhiên, cần đất sạch, không sử dụng giống biến đổi gen.

Khoai tây mọc mầm có ăn được không? Câu trả lời chắc chắn là không nên. Bởi vì rủi ro ngộ độc solanin là có thật và đã được ghi nhận trong nhiều tài liệu y khoa. Việc “tiếc của” có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt với trẻ nhỏ và người lớn tuổi. Hãy luôn ưu tiên an toàn thực phẩm và bảo quản khoai đúng cách để tránh lãng phí.